Autor: Baniaque

„Archiwista Polski”, nr 3 (67) 2012

XV Krajowy Zjazd Delegatów SAP we Wrocławiu: opublikowano tezy do referatu sprawozdawczego Zarządu Głównego Stowarzyszenia Archiwistów Polskich za lata 2007-2012 na XV Krajowy Zjazd Delegatów SAP we Wrocławiu (przedstawiono sprawy organozacyjno-statutowe (m.in. statystyka członków), sprawy programowe (edukacja archiwalna, wydawnictwa, wspólpraca zagraniczna), działalność gospodarczą SAP.
Studia i materiały

Magdalena Mirosław (AP Lublin) w artykule zatytułowanym “Archium zakładowe w lubelskim oddziale Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa”  omawia organizację i funkcjonowanie archiwum, przechowywanie akt, nadzór nad składnicami w biurach powiatowych oraz kontrole archiwum zakładowego przez Archiwum Państwowe w Poznaniu.
Agnieszka Janik (AP Łódź) przedstawia “Księgi ludności stałej przechowywane w Archiwum Państwowym w Łodz”, prowadzone w XIX i na pocz. XX w. w celu kontroli ruchu ludności, przyrostu naturalnego i i potrzeb poboru do wojska. Autorka omawia szczegółowo przepisy prawne, na podstawie których prowadzono księgi oraz sposób wypełniania formularzy. Następnie omawia księgi przechowywane w łódzkim archiwum, stan zachowania i zawartość oraz ich przydatność do badań genealogicznych.

Czytaj dalej „„Archiwista Polski”, nr 3 (67) 2012”

Rwanda. Archiwalia dotyczące ludobójstwa z 1994 r.

Rząd Rwandy udostępnił na stronach internetowych archiwum dokumentujące ludobójstwo, jakiego w 1994 r. dopuścili się członkowie plemienia Hutu na członkach mniejszościowego plemienia Tutsi. Doszło wówczas do masakry setek tysięcy ludzi. Dzięki współczesnej technice tragedia ta stała się jednym z najbardziej starannie udokumentowanych ludobójstw. W Internecie dostępne są zarówno dokumenty, jak i zdjęcia oraz filmy.
W ciągu blisko 100 dni, między 6 kwietnia a lipcem 1994 r. ofiarą gwałtownych zamieszek w Rwandzie padło, według szacunków, od 800 000 do 1 071 000 ludzi. Bojówki Hutu mordowały każdego napotkanego Tutsi, co było tym łatwiejsze, iż ówczesne dokumenty tożsamości zawierały informację o przynależności plemiennej. Były też sporządzone specjalne listy, zawierające w pierwszym rzędzie nazwiska przywódców, polityków oraz osobistości z plemienia Tutsi. Zwykli obywatele byli nawoływani do mordowania sąsiadów i tych, którzy odmówią brania udziału w mordach. Większość ofiar zginęła w swych domach, często z rąk sąsiadów, posługujących się głównie maczetami. Pomimo licznych przesłanek, świadczących o przygotowaniach do rzezi, a także po jej rozpoczęci, państwa zachodnie ani ONZ nie podjęły żadnych działań, aby się temu przeciwstawić. Ewakuowano zagranicznych obserwatorów z Kigali i zamknięto ambasady. Wycofano nawet, stacjonujące tam oddziały belgijskie.

Czytaj dalej „Rwanda. Archiwalia dotyczące ludobójstwa z 1994 r.”

WŁOCHY: Między dokumentacją papierową a cyfrową. Seminarium Uniwersytetu w Maceracie

W dniach 21 i 28 listopada w Maceracie we Włoszech odbędzie się zorganizowane, przez Stowarzyszenie Narodowe Archiwistyki Włoskiej i Uniwersytetu w Maceracie, seminarium pt: Pomiędzy dokumentacją papierową a cyfrową: zarządzanie i przechowywanie archiwów przedsiębiorstw publicznych. (Tra cartaceo e digitale: gestione e conservazione degli Archivi degli Enti pubblici).
„Zmiany w sposobie kształtowania i zarządzania systemami zarządzania dokumentacją, przejście od tradycyjnych, analogicznych dokumentów do dokumentów elektronicznych, stanowią impuls do używania technologii informacji i przekazu charakteryzujący w ostatnich latach procesy reorganizujące administrację publiczną w organizacje przejrzyste i poprawiające jakość usług dla obywateli.
Poprawa zarządzania obiegiem dokumentów i archiwami dały asumpt do tworzenia scentralizowanych strategii zarządzania i dobrego funkcjonowania administracji publicznej, uproszczenia i modernizacji służb i wszystkich sektorów. Działania te były zdeterminowane przez chęć zapewnienia przechowywania w długim czasie dokumentów cyfrowych, tak delikatnych, pamiętając o konieczności zachowania ich integralności, autentyczności i czytelności, jak to przewidują normy.” (tłumaczenie: AB)

Powyższe zagadnienia ma poruszać seminarium w Maceracie skupiając się na tematyce zarządzania i przechowywania systemów dokumentacyjnych w aspektach archiwistyki, normatywów, technologii i wątków dotyczących kompetencji na styku państwo- regiony, ukazując kluczową rolę tych ostatnich w procesie przemian.

Czytaj dalej „WŁOCHY: Między dokumentacją papierową a cyfrową. Seminarium Uniwersytetu w Maceracie”

Czechy. Sesja o czeskich Żydach w Archiwum w Trutnovie

Powiatowe Archiwum Państwowe w Trutnovie (Státní okresní archiv Trutnov), we współpracy z Żydowskim Muzeum w Pradze (Židovský muzeum Praha) oraz z Muzeum Podkarkonoszy w Trutnovie (Muzeum Podkrkonoší Trutnov) organizuje w dniach 17-18 października 2012 seminarium naukowe poświęcone dziejom Żydów w czechach. Miejscem obrad będzie siedziba Archiwum, ul. Komenského 128 w Trutnovie. W programie seminarium znajduje się szereg wystąpień przygotowanych przez archiwistów czeskich z Brna, Chomutova, Litomierzych, Mostu, Pilzna, Tachova i z Trutnova, a tajkże z Archiwum Narodowego w Pradze. Ponadto rezultaty swoich badań przedstawi też szereg muzealników i innych badaczy. W sumie przewidzianych jest 25 wystąpień.

oprac. Ivo Łaborewicz
AP Wrocław/O Jelenia Góra

Niemcy/ Czechy: Archiwa ponad granicami – projekt PORTA FONTIUM

Genaralna Dyrekcja Archiwów Państwowych Bawarii (Generaldirektion der Staatlichen Archive Bayerns in München) i Archiwum Państwowe w Pilznie (Státní oblastní archiv v Plzni ) realizują projekt, którego celem jest wirtualne połączenie zespołów archiwalnych z obszaru Górnego Palatynatu (niem. Oberfatz) i kraju pilzneńskiego, rozłączonych w wyniku podziału Europy po drugiej wojnie światowej. Elementem łączącym te dwa odrębne obszary geograficzne byli Niemcy sudeccy- mniejszość narodowa zamieszkała na terytorium Czech, Moraw i Śląska w Kraju Sudetów, po II wojnie światowej (lata 1945-1950) przesiedlona do Niemiec i Austrii. Mniejszość ta w roku 1930 wynosiła 3,2 mln w 1930 (22,3% mieszkańców Czechosłowacji). W archiwach czeskich znajduje się duża ilość zespołów archiwalnych dotyczących Niemców sudeckich i przygranicznych terenów Bawarii. Z drugiej strony, Bawarskie Archiwum Główne (Bayerische Hauptstaatsarchiv) przejęło jako depozyt Archiwum Niemców Sudeckich (Sudetendeutschen Archivs), którego zasoby w znacznej mierze obejmują teren dzisiejszych Czech. Dokumenty dzisiejszego Archiwum Niemców Sudeckich zostały przeniesione przez granicę, przez wysiedlaną po zakończeniu II Wojny Światowej ludność niemiecką. Były to głównie akta miejskie, gminne, kościelne, szkolne i inne o znaczeniu regionalnym. W Archiwum Państwowym w Ambergu (Staatsarchiv Amberg) znajdują się także inne niezwykle istotne dla pogranicza niemiecko- czeskiego akta klasztoru  Waldsassen, którego posiadłości obejmowały ponad 700 km kw., i który przez wieki oddziaływał również na terytorium Czech, chociażby poprzez podległe mu domy klasztorne w  Oseku i Kutnej Horze.
Po stronie bawarskiej zdigitalizowane zostaną dokumenty Sudetendeutschen Archivs, akta klasztoru cystersów Waldsassen (ok.1.900 dokumentów z lat 1132 – 1797), oraz kroniki gminne, zawierające bogaty materiał fotograficzny z lat od lat 80-tych XIX w. do 1945 r.

Czytaj dalej „Niemcy/ Czechy: Archiwa ponad granicami – projekt PORTA FONTIUM”

BIAŁORUŚ: Zasób archiwów białoruskich online.

Na stronie internetowej Państwowych Archiwów Białorusi od 1 października 2012 r. dostępna jest testowa wersja internetowej bazy obejmującej ponad 50 tysięcy zespołów archiwalnych znajdujących się w zasobie białoruskich archiwów państwowych (podobnej do bazy SEZAM).
Do wyboru mamy „szybkie wyszukiwanie” („быстрый поиск”), „wyszukiwanie zaawansowane („pасширенный поиск”), wyszukiwanie według archiwów („поиск по архивам”). Wyszukiwanie zaawansowane dokonuje się – poprzez wpisanie wyszukiwanego słowa – w opisie zawartości zespołu, w obowiązującej nazwie zespołu, innych nazwach zespołu, według archiwów (państwowe, regionalne), według dat rocznych. W bazie nie ma możliwości przeglądania konkretnych dokumentów (w postaci cyfrowej). Baza jest dostępna wyłącznie w języku rosyjskim.
Dla ułatwienia korzystania z bazy, udostępniony został dział „pomoc” oraz słownik pojęć archiwalnych i innych użytych w bazie (wyjaśnienie np. „aннотации документов фонда”, „названия фонда” czy też „aрхивнoгo шифрa”).

Фондовый каталог государственных архивов Республики Беларусь

oprac. Edyta Łaborewicz
AP O/Legnica

NIEMCY: Archiwa w Niemieckiej Bibliotece Cyfrowej

Portale internetowe udostępniające dobra kultury narodowej są w Niemczech stałym elementem upowszechnia wiedzy  w ramach realizacji idei szerokiego dostępu społecznego  do zasobów instytucji życia publicznego. Niemieckie archiwa są również aktywnymi uczestnikami wielu europejskich portali udostępniających zasoby szeroko rozumianych dóbr kultury o charakterze ogólnym jak  Europena,  Archives Portal Europe, Apenet  oraz tematycznych, takich jak  np.  Monasterium, Bersnstein, Arche.  Cały też czas powstają nowe ciekawe inicjatywy. W trakcie realizacji znajduje się projekt zainicjowany  w 2010 r. przez  instytucje kultury i nauki posiadające duże doświadczenie w dziedzinie digitalizacji zasobów, mający na celu stworzenia Niemieckiej Biblioteki Cyfrowej  (Deutsche Digitale Bibliothek DDB) Uczestnikami projektu jest 13 instytucji działających w ramach „sieci współpracy” Kompetenznetzwerk, w tym 2 archiwa:  Bundesarchiv i  Landesarchiv Baden–Württemberg, a ponadto: Bayerische Staatsbibliothek, Bibliotheksservicezentrum Baden–Württemberg, Brandenburgische Landesamt für Denkmalpflege und Archäologische Landesmuseum, , Deutsche Filminstitut, Deutsche Nationalbibliothek,, Max–Planck–Institut für Wissenschaftsgeschichte, Niedersächsische Staats- und Universitätsbibliothek Göttingen, Sächsische Landesbibliothek – Staats– und Universitätsbibliothek Dresden, Stiftung Historische Museen Hamburg, Kulturamt der Stadt Düsseldorf i Stiftung Preußischer Kulturbesitsa. DDB będzie prezentować zasoby bibliotek, muzeów, archiwów wraz z inwentarzami archiwalnymi, instytucji naukowych, opieki nad zabytkami a także zbiory audiowizualne.

Czytaj dalej „NIEMCY: Archiwa w Niemieckiej Bibliotece Cyfrowej”

MRA: Rewizja i harmonizacja międzynarodowych standardów ISAD(G), ISAAR(CPF), ISDF, ISDIAH.

W ramach XVII Międzynarodowym Kongresem Archiwów, który odbył się w Brisbane w Australii w sierpniu 2012r., Komitet Standardów Międzynarodowych i Dobrej Praktyki (CBPS) opublikował wyniki prac nad ujednoliceniem i uściśleniem międzynarodowych standardów archiwalnych. Celem opracowania jest ujęcie w czterech standardach MRA relacji pomiędzy różnymi typami jednostek archiwalnych oraz ukazanie raportu na temat polepszenia logiki i spójności pomiędzy zawartością norm w ich aktualnych wersjach oraz wstępu do nowych koncepcji.
Zdecydowano i zaproponowano jeden wspólny wstęp dla wszystkich czterech standardów składający się z trzech elementów:
1.    Opis archiwalny: definicja, cele i podstawy.
2.    System opisu archiwalnego.
3.    Korzyści ze znormalizowanego opisu archiwalnego.

Czytaj dalej „MRA: Rewizja i harmonizacja międzynarodowych standardów ISAD(G), ISAAR(CPF), ISDF, ISDIAH.”

CZECHY. Konferencja o wypożyczaniu i mobilności archiwaliów

Czeski Komitet Błękitnej Tarczy, we współpracy z Archiwum Narodowym i pod patronatem Czeskiej Komisji ds. UNESCO, organizuje konferencję pt. „Skarby w ruchu. Ochrona dziedzictwa kulturowego w kontekście międzynarodowym”. Obrady odbędą się w sali konferencyjnej Archiwum Narodowego w Pradze 4 – Chodovec, Archivní 4, dnia 16 października 2012 r. Rejestracja uczestników konferencji będzie prowadzona do 2 października 2012 r. poprzez w formularz elektroniczny, lub za pośrednictwem adresu internetowego bedriska.stepanova@nkp.cz .Opłata konferencyjna, w wysokości 400 koron, będzie pobierana podczas rejestracji uczestników.

Program konferencji:
9.00 – 10.00 Rejestracja uczestników seminarium (foyer sali konferencyjnej)
10.00 – 10.05 Powitanie uczestników
10.05 – 10.30 Problem mobilności zbiorów z perspektywy Ministerstwa Kultury (PhDr. Magda Junková),
10.30 – 11.00 Problem mobilności zbiorów z perspektywy samorządów (Przedstawiciel Komisji Stowarzyszenia Czeskich Regionów Kultury i Zachowania Zabytków),
11.00 – 12.00 Immunitet państwowy a wypożyczenia dóbr kultury (Nout van Woudenberg, Ministerstwo Spraw Zagranicznych Holandii),

Czytaj dalej „CZECHY. Konferencja o wypożyczaniu i mobilności archiwaliów”

Zbiór tłoków pieczętnych Archiwum Państwowego w Szczecinie udostępniony w Internecie

Archiwum Państwowe w Szczecinie umieściło na stronach Zachodniopomorskiej Biblioteki Cyfrowej skany obiektów z przechowywanego w tej instytucji Zbioru pieczęci i tłoków pieczętnych. Łącznie udostępniono zainteresowanym skany 63 trzech zabytków. Są to w większości pieczęcie sądów patrymonialnych oraz urzędów pruskiej administracji z terenów pruskiej prowincji Pomorze pochodzące głównie z XIXw. Na uwagę zasługuje próba adaptacji formularza opisu obiektu z biblioteki cyfrowej na potrzeby opisu materiałów sfragistycznych.

Zachodniopomorska Bibliotek Cyfrowa Zbiór pieczęci i tłoków pieczetnych

Marcin Hlebionek
UMK Toruń