Autor: Baniaque

NIEMCY: Odnaleziono brakujące ogniwo historii Bremy

To był ważny dla miasta dzień. 14 maja tego roku, po 70 latach do miasta powrócił aż zza oceanu, odnaleziony tam zwój praw i reguł hanzeatyckiego miasta Bremy z końca XV wieku. Burmistrz Bremy  Jens Böhrnsen i dyrektor tamtejszego Staatsarchiv  dr Konrad Elmshäuser 26 maja, w salach starego ratusza, zaprezentowali odnaleziony po latach dokument tzw. Kundige Rolle. Władze miasta zamierzają wystawić dokument dla publiczności 7 lipca tego roku, w związku z 10 –letnim jubileuszem wpisania na listę dziedzictwa światowego UNESCO, ratusza miejskiego i posągu rycerza Rolanda z rynku  bremeńskiego. To doprawdy niezwykły dokument, zarówno ze względu na jego formę i treść, a także ze względu na jego pogmatwane dzieje.
Kundige Rolle ma formę zwoju pergaminowego o długości 7 metrów i szerokości 15 cm. złożonego z 14 zszytych ze sobą arkuszy, na których spisano 225 artykułów praw i zwyczajów obowiązujący na terenie Bremy od 1489 do 1513 roku.
Wolne Miasto Hanzeatyckie Brema ma za sobą długą historię prawodawstwa i orzecznictwa. Od 1303 zaczęto systematycznie spisywać prawa i regulacje wzajemnych stosunków między mieszkańcami miasta w księdze prawa miejskiego. Od końca XV wieku spisy praw prowadzone były na formie pergaminowego zwoju, aż do 1513  roku. Dokument został opublikowany po raz pierwszy w 1771 i 1834 roku. Zwój zawiera 225 artykułów.

Czytaj dalej „NIEMCY: Odnaleziono brakujące ogniwo historii Bremy”

CZECHY: Międzynarodowy Dzień Archiwów w kinie

Narodowe Archiwum Filmowe (Národní filmový archiv) w Pradze, jak przystało na instytucję gromadzącą „ruchome obrazy”, tegoroczne obchody Międzynarodowego Dnia Archiwalnego postanowiło urządzić w kinie, a konkretnie w praskim kinoteatrze „Ponrepo” przy Bartolomějskiej 11, do którego zaprasza w niedzielę – 8 czerwca 2014 r. w godz. 15:00-22:00.

Bogaty program uroczystości rozpocznie pokaz przygotowany specjalnie dla dzieci. Będzie to projekcja animowanego filmu z 1986 r., produkcji czechosłowacko-zachodnioniemieckiej pt. „Velká sýrová loupež” (Wielka kradzież sera), w reżyserii Václava Bedřicha, ukazującego przygody trzech myszy żyjących w kinie, które postanawiają obrabować sąsiedni sklep z serem. Projekcję poprowadzą weseli moderatorzy. Po filmie odbędą się warsztaty tematyczne dla dzieci.

Czytaj dalej „CZECHY: Międzynarodowy Dzień Archiwów w kinie”

CZECHY: Sąd Najwyższy chce ograniczyć dostęp do akt komunistycznych organów bezpieczeństwa

Sąd Najwyższy opowiada się za zmianami w ustawie o archiwach. Zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie nieważności punktu, który pozwala naukowcom na uzyskanie informacji o materiałach archiwalnych sądów, prokuratur i komunistycznych służb bezpieczeństwa. Historycy odbierają to jako próbę zamknięcia im ust.
Według Sądu Najwyższego spornym jest punkt 11 paragrafu 37 ustawy o archiwach. Daje on badaczom swobodny dostęp do danych znajdujących się w aktach komunistycznych powszechnych oraz wojskowych sądów i prokuratury, służb bezpieczeństwa, jak również archiwaliów powstałych w skutek działalności niemieckiej administracji okupacyjnej lat 1938-1945. Jeżeli punkt jedenasty ustawy zniknie, naukowcy będą musieli prosić o pozwolenie wszystkie żyjące osoby, do których odnoszą się dokumenty.
„My w Post Bellum staniemy się ślepi. Dziennikarze i dokumentaliści zajmujący się losami każdego przed 1989 r., szczególnie, jeśli będzie to dotykać czegokolwiek choćby tylko trochę niewygodnego, żadnej zgody nie dostaną”, skomentował całą sytuację Mikuláš Kroupa dyrektor Post Bellum – powstałej w 2001 r. organizacji czeskich dziennikarzy i historyków, zajmujących się zbieraniem i opracowywaniem relacji świadków ważnych wydarzeń z XX w.
Czytaj dalej „CZECHY: Sąd Najwyższy chce ograniczyć dostęp do akt komunistycznych organów bezpieczeństwa”

Potrzeba współpracy polsko-rumuńskiej. Echa Colloquia Jerzy Skowronek dedicata w Rumunii

Na stronie rumuńskich Archiwów Narodowych (ArhiveleNaţionale ale României) relacja z dorocznej konferencji  w Warszawie – „Colloquia Jerzy Skowronek Dedicata”), która odbyła się w dniach 21-24 maja 2014 r. w siedzibie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych. W konferencji wziął udział dyrektor Archiwów Narodowych Rumunii IoanDrăgan. W zamieszczonej na stronie www informacji z konferencji, rumuńscy archiwiści podkreślają potrzebę ożywienia współpracy pomiędzy archiwami Polski i Rumunii (kwestia podniesiona przez prof. Władysława Stępniaka), natomiast w rozmowie z prezesem IPN dr. Łukaszem Kamińskim omawiano problemy kontynuacji zbierania i publikowania dokumentacji z zasobu rumuńskich archiwów dot. polskich uchodźców w Rumunii w latach 1939-1947 (dotąd ukazały się dwa tomy pt. „Polscy uchodźcy w Rumunii 1939-1947. Dokumenty z narodowych archiwów Rumunii”. Tom 1-2).

Więcej: Întâlnire între instituțiile de Arhivă din România și Polonia.

oprac. Edyta Łaborewicz

AP Legnica

UKRAINA: „Archiwalna” reakcja na Majdan

Dnia 4 czerwca 2014 r. w Archiwum Państwowym Obwodu Lwowskiego zaczęto zbieranie pisemnych wspomnień i zeznań naocznych świadków i uczestników, a także dokumenty, zdjęcia, nagrania filmowe i dźwiękowej inne materiały lub autentyczne teksty odnoszące się do wydarzeń „Euromajdanu” we Lwowie od listopada 2013 do lutego 2014 r.
Natomiast w Państwowym Archiwum Obwodu Ługańskiego otwarto wystawę upamiętniającą Dzień Ofiar Represji Politycznych”, eksponując na niej dokumentację masowych represji w rejonie ługańskim z lat 20-tych, 30-tych, 40-tych i wczesnych 50-tych XX w.
Więcej: Архів новин

oprac. Edyta łaborewicz

AP Legnica

Colloquia Jerzy Skowronek dedicata, Warszawa 2014

W dniach 22-23 maja 2014 r. odbyła się XIV Międzynarodowa Konferencja Archiwów Państw Europy Środkowo-Wschodniej pod nazwą „Colloquia Jerzy Skowronek dedicata”, tym razem zatytułowana „Gromadzenie archiwaliów w cyfrowym świecie XXI wieku”. Konferencja została zorganizowana przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych (i w jej siedzibie odbywały się obrady) oraz Instytut Pamięci Narodowej.
Na początku Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych, prof. W. Stępniak oraz dr Ł. Kamiński, prezes IPN, przywitali zebranych.
W referacie wprowadzającym: „Gromadzenie archiwaliów w cyfrowym świecie XXI w. – stare czy nowe wyzwania” dr A. Biernat (NDAP) przedstawił katalog rozmaitych pytań i wątpliwości: czy dotychczasowe kryteria wartościowania dokumentacji masowej są wystarczające i czy są pewne i obiektywne (w Polsce wartościowanie jest dwustopniowe: najpierw wybiera się twórców dokumentacji, potem dokumentację), jak liczyć koszty przechowywania dokumentacji elektronicznej, czy informacja musi być trwale związana z nośnikiem, czy w Internecie wytwarza się materiały archiwalne i czy w dobie cyfrowej globalizacji mają jeszcze przyszłość dotychczasowe zasady archiwalne: przynależności zespołowej i terytorialnej. Padło też określenie „prawo do zapomnienia”, mające dać obywatelom prawo do wymazania z dokumentacji faktów ich dotyczących.

Czytaj dalej „Colloquia Jerzy Skowronek dedicata, Warszawa 2014”

Niemcy: Bundesarchiv na linii ognia

W maju tego roku w Koblencji spłonęły akta …..!
Na szczęście były to tylko ćwiczenia z symulacją pożaru przeprowadzoną pod pełną kontrolą zawodowej straży pożarnej. Ćwiczenia zostały zorganizowane w ramach programu współdziałania instytucji archiwalnych i bibliotecznych Związku Reagowania na Nadzwyczajne Wypadki „Notfallverbund Koblenz“ (NK).

Związek ten powstał w 2012 roku, a w jego skład weszło 5 instytucji kultury – archiwa i biblioteki z Koblencji (Bundesarchiv, Landesbibliothekszentrum/Rheinische, Landesbibliothek Koblenz, Landeshauptarchiv Koblenz, Stadtarchiv Koblenz i Stadtbibliothek Koblenz). Mając na uwadze dobro i bezpieczeństwo swoich zasobów instytucje te, z najbardziej znaczącym w tym towarzystwie Bundesarchiv, postanowiły skonsolidować swoje działania w zakresie bezpieczeństwa cennych dóbr kultury narodowej. Największe zagrożenia dla archiwalnych i bibliotek to w szczególności pożary, powodzie, lub katastrofy budowlane, które co jakiś czas zdarzają się nawet w dobrze zorganizowanych i zabezpieczonych instytucjach kultury w Niemczech. Umowa  NK przewiduje między innymi, wzajemną pomoc,  świadczenia dodatkowych i alternatywnych schronień, szkolenia oraz zakup niezbędnych materiałów do odzyskiwania i konserwacji zniszczonego zasobu i mienia tych instytucji. Inicjatywa powołania NK spotkała się z dużym uznaniem, zrozumiem a co ważniejsze wsparciem władz miasta. Jednym z sygnatariuszy porozumienia jest także Oberbürgermeister Koblencji prof. dr Hofmann-Göttig.  
Z okazji powstania Związku, Bundesarchiv w Koblencji zorganizowało wówczas wystawę na temat prewencji i radzenia sobie w sytuacja nadzwyczajnych wypadków.

Czytaj dalej „Niemcy: Bundesarchiv na linii ognia”

MRA: Wizyta reprezentacji Międzynarodowej Rady Archiwów we Francji

W pierwszych dniach maja w Paryżu doszło do spotkania bilsko czterdziestu przedstawicieli Biura, grup regionalnych i sekcji Międzynarodowej rady Archiwów. Celem spotkania było dokonanie bilansu realizacji zadań rady, dyskusja nad ich finansowaniem oraz opracowanie planów pracy na przyszłość. Uczestnicy zostali zapoznani z zagadnieniami europejskich regulacji odnoszących się do ochrony danych o charakterze osobowym przez przedstawicieli Międzyministerialnego Departamentu Archiwów Francji.

Wiecej: Archives de France

oprac. Adam Baniecki
AP Lubań

Dawne pismo – portal poświęcony nauce odczytywania dawnego pisma

Archiwum Narodowe w Krakowie uruchomiło portal internetowy www.dawnepismo.ank.gov.pl, który jest interaktywnym przewodnikiem do nauki paleografii i neografii.
Idea realizacji projektu narodziła się kilka lat temu. U jej podstaw stała chęć upowszechnienia wiedzy o paleografii oraz uatrakcyjnienia i unowocześnienia sposobu jej przekazywania. Duże znaczenie miała też obserwacja potrzeb współczesnych użytkowników archiwów, wśród których coraz częściej dominują osoby nieposiadające przygotowania do pracy z archiwaliami. Zgodnie z przyjętymi założeniami, strona nie stanowi naukowego ujęcia tematu, zamiast tego ma zachęcać do samodzielnego poszerzania wiedzy. Jednocześnie materiały udostępnione na stronie mogą być również wykorzystywane przez nauczycieli i wykładowców w prowadzonej przez nich pracy dydaktycznej na różnych poziomach szkolnictwa.

Strona została podzielona na trzy główne działy:

Czytaj dalej „Dawne pismo – portal poświęcony nauce odczytywania dawnego pisma”

BIAŁORUŚ: Współpraca archiwalna Białoruś – USA

25 kwietnia 2014 r. w Mińsku na Białorusi miało miejsce spotkanie Dyrektora Departamentu ds. Archiwów i Biurowości Ministerstwa Sprawiedliwości Republiki Białorusi W. I. Adamuszko oraz Dyrektora Narodowego Archiwum Historycznego Białorusi D.W. Jacewicza z delegacją amerykańskiej Komisji ds. Zachowania Dziedzictwa Amerykańskiego za Granicą (U.S. Commission for the Preservation of America’s Heritage Abroad), z jej przewodniczącą Lesley Weiss na czele.
Komisja jest niezależną agencją rządową Stanów Zjednoczonych Ameryki; celem jej działalności jest ochrona dziedzictwa kulturowego obywateli USA w Europie Środkowej i Wschodniej (miejsc kultu, miejsc o znaczeniu historycznym, cmentarzy oraz pomników wzniesionych ku czci zmarłych oraz materiałów archiwalnych oraz innych, które odnoszą się do takich obiektów), a szczególnie ochrona dziedzictwa kulturowego grup narodowych, religijnych i etnicznych, które padły ofiarą ludobójstwa podczas drugiej wojny światowej (np.: Umowa amerykańsko-polska w tej dziedzinie została podpisana 11 maja 2004 r. w Waszyngtonie – „Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o ochronie określonych dóbr kultury”.
Na spotkaniu omówiono możliwości współpracy z archiwami białoruskimi. Lesley Weiss i członkowie amerykańskiej delegacji zostali zapoznani z zasobem Narodowego Archiwum Historycznego Białorusi.

Więcej:

Archivy Belarusi
U.S. Commission for the Preservation of America’s Heritage Abroad

oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica