ROSJA: „Białe Igrzyska” – oznaczono gryfem ”tajne”

Rosja: „Białe Igrzyska” – oznaczono gryfem ”tajne” (ZSRR i zimowe Igrzyska Olimpijskie w latach 1956-1988) – wystawa materiałów archiwalnych i eksponatów muzealnych z różnych kolekcji, poświęcona historii udziału radzieckich sportowców w zimowych igrzyskach olimpijskich, a zorganizowana w związku z nadchodzącymi Zimowymi Igrzyskami Olimpijskimi w Soczi (2014), której otwarcie (w sali wystawowej Federalnych Archiwów Rosji, Moskwa, ul. Wielka Pirogowskaja 17) zapowiedziano na 29 listopada 2013 r.
Zimowe igrzyska olimpijskie od początku swojej historii w 1924 r. znajdowały się zawsze w centrum uwagi opinii publicznej i cieszyły się ogromną popularnością na całym świecie.

Czytaj dalej „ROSJA: „Białe Igrzyska” – oznaczono gryfem ”tajne””

POLSKA: Konferencja naukowa: „Nowe funkcje archiwów”, Poznań, 24 – 25 października 2013 r.

Konferencja odbyła się w auli Instytutu Historii Wydziału Historycznego UAM. Organizatorami byli: Zakład Archiwistyki UAM, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Sekcja Edukacji Archiwalnej Stowarzyszenia Archiwistów Polskich oraz Archiwum Państwowe w Poznaniu.
Obrady rozpoczęto od prezentacji grona przewodniczącego, w którego skład wchodzili: mgr Henryk Krystek (dyrektor Archiwum Państwowego w Poznaniu), prof. Irena Mamczak-Gadkowska (kierownik Zakładu Archiwistyki IH UAM), prof. Przemysław Matusik (dyrektor Instytutu Historii UAM), prof. Stanisław Sierpowski (były kierownik Zakładu Archiwistyki) oraz prof. Krzysztof Stryjkowski (zastępca dyrektora Archiwum Państwowego w Poznaniu).
Głos na początku zabrała prof. Irena Mamczak-Gadkowska, która przywitała przybyłych gości oraz wyjaśniła powody absencji prof. Władysława Stępniaka, Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, którą było jego uczestnictwo w otwarciu nowego budynku Archiwum Państwowego w Radomiu.

Czytaj dalej „POLSKA: Konferencja naukowa: „Nowe funkcje archiwów”, Poznań, 24 – 25 października 2013 r.”

NATO: Dokumenty NATO w sieci w międzynarodowym systemie ICA-AtoM

Archiwum Paktu Północnoatlantyckiego – NATO, posiadające zbiór jednych z najważniejszych dokumentów historycznych dotyczących bezpieczeństwa Europy i Ameryki Północnej, zdecydowało się ich część udostępnić publicznie. Niedawno uruchomiona została specjalna strona internetowa: NATO Archives Online. Stanowi ona nowe narzędzie badawcze, oferujące wszystkim zainteresowanym odtajnione dokumenty NATO z pierwszych dziesięciu lat jego działalności.
NATO Archives Online oparte jest o System Opisu Archiwalnego ICA-Atom. Opublikowane dokumenty zeskanowano i zdigitalizowano w formacie PDF/A, celem umożliwienia wyszukiwania pełno tekstowego. Są one dostępne w dwóch oficjalnych językach Paktu, a mianowicie w języku angielskim i języku francuskim. Można je pobrać za darmo. Ich treść zawiera wiele cennych informacji na temat działań Sojuszu, obaw i toczonych w jego ramach dyskusji w początkach „zimnej wojny”.
Obecnie dostępnych jest już ponad 19.000 dokumentów obejmujących lata 1949-1959. Kolekcja ta będzie stale się rozwijać. Przyszłe aktualizacje będą zawierać dodatkowe odtajnione i ujawnione publicznie dokumenty dotyczące struktury wojskowej NATO, a także kompletny, cyfrowy zbiór publikacji NATO oraz plakatów. Zarządcy strony, pragnąc ją stale doskonalić dla potrzeb badawczych, zwracają się o opinie, uwagi i sugestie, które można przesyłać na adres: archives@hq.nato.int

Czytaj dalej „NATO: Dokumenty NATO w sieci w międzynarodowym systemie ICA-AtoM”

SKANDYNAWIA: 9 listopada- skandynawski „Dzień archiwów”

Dnia 9 listopada w krajach skandynawskich obchodzony był „Dzień archiwów”. W Norwegii obchodzony był pod hasłem „Wybory” prezentując archiwalia związane z dziejami norweskiej demokracji, w Szwecji natomiast motywem przewodnim była „Flora i fałna” w zasobach archiwów. W Skandynawii obchody dnia archiwów mają już swoją historię. Zapoczątkowały je w 1998 r. archiwa Szwecji. Kiedy okazało się, że tego dnia archiwa Szwecji odwiedziło blisko 35 tys. zwiedzających zainteresowały się pomysłem inne państwa skandynawskie. Już w 1999r. zaaranżowała je u siebie Dania, w 2001 Islandia i Norwegia, 2002 Finlandia, a w 2003 wyspy Færøyene (dun. Færøyerne, archipelag formalnie zależny od Danii, z własnym parlamentem i nie wchodzący w skład Unii Europejskiej). W Norwegii opiekunem projektu jest Rada Kultury koordynująca działania pomiędzy Archiwum Królewskim, a archiwami prowincjonalnymi i prywatnymi. Każde archiwum przygotowało własne projekty osadzone jednak wokół wspólnego rdzenia tematycznego.

Oprac. Adam Baniecki
AP Lubań

Więcej: Arkivverket , Arkivdagen

Humanistyka cyfrowa – inauguracja działu

Rewolucja cyfrowa, powstanie Internetu spowodowało ogromne zmiany w odbiorze i oddziaływaniu wzajemnym informatyki z dobrami kultury. Zmiany te ciągle postępują, i to w rosnącym tempie. Ten nawał nowości może być przytłaczający, często niezrozumiały i może powodować chęć wycofywania się na znane, bezpieczne terytorium. Jednocześnie rozwój wzajemnych powiązań humanistyki i informatyki jest nieunikniony i czym szybciej zjawiska te zrozumiemy i zaakceptujemy, tym lepiej będziemy mogli korzystać z zasobów kultury w nowym środowisku.

Naukowy Portal Archiwalny ArchNet wchodzi we współpracę z Instytutem Józefa Piłsudskiego, na którego stronie publikowany jest Blog archiwistów i bibliotekarzy. Nowa pozycja portalu zatytułowana: „Humanistyka cyfrowa”, będzie starała się przestawić takie aspekty rewolucji cyfrowej, które mają znaczenie dla archiwów, bibliotek, dla osób i instytucji, których zadaniem jest wprowadzanie technologii w środowisku humanistów. Nasi użytkownicy dowiedzą się, między innymi dlaczego tak ważne są metadane i co jest na odwrotnej stronie zdjęcia cyfrowego. Co mają do siebie Iza, Sezam i Atom, jak radzić sobie z niesfornym komputerem przy pomocy herbaty. Nowy dział dostarczy także innych informacji i nowinek przydatnych w rozszerzaniu horyzontów wiedzy.

Blog za oceanem, jak i nowy dział  Archnetu prowadzi Marek Zieliński, wiceprezes Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce. Autor jest prezesem i właścicielem firmy Zevax inc. oferującej usługi komputerowe, konsulting w zakresie oprogramowania, baz danych i integracji systemów komputerowych.  Autor od 1981 r. związany jest z nowojorskim prestiżowym instytutem polonijnym, od 2002 r. jest jego wiceprezesem. Mieszka i pracuje w Nowym Jorku.

Stały dostęp do artykułów działu Humanistyka Cyfrowa – górne menu serwisu, prawa strona.

Zapraszamy!

CZECHY: Nowa Przewodnicząca Rady USTR

Dnia 29 października 2013 roku Rada Instytutu Badań Reżimów Totalitarnych (Ústav pro studium totalitních režimů – USTR, odpowiednik polskiego Instytutu Pamięci Narodowej, istniejący od 2007 roku) większością głosów wybrała swego nowego Przewodniczącego, którym została archiwistka Emilie Benešová. Zastąpiła na tym stanowisku Petruškę Šustrovou, kończącą właśnie swą pięcioletnią kadencję.
„Zadaniem Rady jest kierowanie Instytutem w taki sposób, aby był on instytucją szanowaną i posiadającą autorytet, udostępniającą wszystkim archiwalia byłych służb bezpieczeństwa”, powiedział Benešová po swym wyborze.
Emilie Benešová (ur. 1957) została członkiem Rady Instytutu (USTR) w 2012 roku. Ukończyła studia archiwalno-historyczne na Uniwersytecie Karola. W 1982 roku zatrudniła się w obecnym Archiwum Narodowym w Pradze, jako archiwista, a od 2002 roku jest kierownikiem tamtejszego Oddziału Dokumentacji Foto, Fono i Fotograficznej. Jest również redaktorem naczelnym periodyku „Historická fotografie”. W swej pracy zawodowej zajmowała się przede wszystkim opracowywaniem dokumentacji nietypowej, jej digitalizacją, jak również bezpieczeństwem archiwaliów oraz metodologią. Jako członkini Rady USTR należała do krytyków odwołanego w kwietniu tego roku dyrektora Instytutu Daniela Hermana, który był oskarżany przez partie lewicowe o nieudolność w kierowaniu Instytutem.

Czytaj dalej „CZECHY: Nowa Przewodnicząca Rady USTR”

SŁOWACJA: Konferencja o bankowości centralnej na Słowacji

Stowarzyszenie Archiwistów Słowackich na swoich stronach internetowych zaprasza na międzynarodową konferencję pt. „Historia bankowości centralnej na Słowacji” (Dejiny centrálneho bankovníctva na Slovensku), która odbędzie się w dniach 13-14 listopada 2013 roku w sali kongresowej Narodowego Banku Słowacji przy ul. Imricha Karvaša 1 w Bratysławie. Konferencja zorganizowana jest dla uczczenia 20 rocznicy powstania Narodowego Banku Słowacji (Národná banka slovenska), który wraz z Instytutem Historycznym Słowackiej Akademii Nauk (Historický ústav Slovenskej akadémie vied) jest jej organizatorem.
Program konferencji przewiduje cztery bloki tematyczne, w których znajdą się następujące wystąpienia.

Czytaj dalej „SŁOWACJA: Konferencja o bankowości centralnej na Słowacji”

Wstęp do standardów metadanych

Przy omawianiu zderzenia nauk bibliotecznych, archiwistycznych itp. z komputeryzacją i Internetem, centralne miejsce zajmują metadane i sposób ich wyrażania. Metadane to dane o danych, opisy, wyciągi, oznakowania, indeksy, katalogi itp. Ten artykuł jest wstępem do dyskusji i omówienia różnych aspektów metadanych i ich zastosowań.

Dlaczego w ogóle potrzebne są nam metadane? Najprostszą odpowiedzią jest “dlatego, że komputery są raczej nierozgarnięte”. Niech nas nie zmyli fakt, że umieją grać w szachy lepiej od ludzi – to jest zadanie względnie proste w porównaniem ze zrozumieniem języka naturalnego. Ale mimo tego, że są nierozgarnięte, komputery są w stanie przetworzyć dużo więcej informacji w dużo krótszym czasie niż mózg człowieka, więc jest w naszym interesie tłumaczyć zdania języka naturalnego na język zrozumiały przez komputery.

Czytaj dalej „Wstęp do standardów metadanych”

NORWEGIA: „Na kanapie z gośćmi archiwum”

„I en sofa på arkivet” to interesująca inicjatywa Królewskiego Archiwum w Oslo wpisania archiwum z zasobem historyczny w pejzaż współczesnych problemów, ukazania ich w kontekście współczesnym. Pomysłem jest organizacja debat odbywających się w audytorium archiwum z udziałem gości na określony temat. We wstępie do zaproponowanej formuły organizatorzy napisali: „Budynek królewskiego archiwum stwarza naturalne ramy do rozmów o historii. W naszych magazynach leży 150 km archiwaliów dokumentujących życie ludzi przez ponad 1000 lat. Zaprosiliśmy  historyków, pisarzy i ludzi kultury do rozmów na sofie.” (tłum. AB) Pierwsze spotkanie odbyło sie pod hasłem „Jak stworzyć politycznego leadera?”. Drugie, które odbyło się 8 października 2013 zatytułowane: „Czerwony przeciwko błękitnemu o najważniejszej norweskiej mównicy”  poświęcone było buntom studenckim od końca lat pięćdziesiątych do końca lat sześćdziesiątych.

Czytaj dalej „NORWEGIA: „Na kanapie z gośćmi archiwum””

SZWAJCARIA: Na drodze do Open Government Data (OGD)

Szwajcaria nie jest w tej dziedzinie prekursorem, gdyż w wielu krajach OGD będące częścią koncepcji open goverment funkcjonuje już kilku lat- w USA i w większości krajów UE od 2009. Jednak od wielu lat stopniowo i koncepcyjnie rozwijane i wdrażana są tam do życia systemy i projekty  związane z upowszechnieniem E-Government zmierzające do stworzenie centralnego portalu  OGD – w  katalogu zadań priorytetowych E Goverment nr B.2.12.
Głównym założeniem inicjatywy Open Government Data jest uczynienie informacji publicznych powszechnie dostępnej dla obywateli. Administracja publiczna gromadzi bowiem olbrzymie ilości danych wysokiej jakości w ramach czynności prowadzonych przez podmioty publiczne. Rządy i organy administracji publicznej wielu krajów w ramach przedsięwzięć open government, podejmują działania zmierzające do pełnej transparentności swoich  działań. W sferze dostępu do informacji publicznych, inicjatywy te stawiają sobie cele zapewnienia obywatelom dostępu połączonego w szybkim wyszukiwaniem  danych i informacji, ułatwiając przy tym możliwość ponownego ich wykorzystania. Termin „Government Data” oznacza wszelkie dane i informacje tworzone lub rejestrowane przez administrację publiczną lub organizacje podlegające administracji publicznej. Podstawowe możliwości oferowane przez te serwisy internetowe obejmują integrację zbiorów danych pochodzących z poszczególnych źródeł informacji publicznych (resortów, agend rządowych, instytucji państwowych) oraz spójne funkcje przeszukiwania tych informacji. Dostępność  danych zawartych w tzw. rejestrach publicznych ograniczają jedynie takie czynniki jak ochrona danych osobowych czy ochrona informacji niejawnych.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Na drodze do Open Government Data (OGD)”