Władze landu Nadrenii Westfalii na fali krytycznych uwag wielu środowisk, którym bliskie zagadnienia archiwalne, w ostatnim czasie przystąpiły do rewizji obowiązującego tam prawa archiwalnego (Gesetz über die Sicherung und Nutzung öffentlichen Archivguts im Lande Nordrhein-Westfalen – ArchivG NRW) ustanowionego w 1989 roku, a nowelizowanego w 2010 roku. W czym leży problem?. Okazuje się bowiem, iż obowiązujące prawo w ograniczony sposób zabezpiecza niezbywalność zasobów archiwalnych archiwów komunalnych. Kontrowersyjny jest szczególnie zapis paragrafu 10.5.2, który owszem mówi o niezbywalności zasobu archiwów komunalnych ale jedynie w zakresie dokumentów urzędowych. Status archiwów komunalnych (odpowiednik naszych archiwów samorządowych) w Niemczech jest zupełnie inny niż w Polsce. Nie jest to proste przełożenie na nasze archiwa samorządowe, które są jedynie archiwami zakładowymi docelowo przekazującymi materiały archiwalne do archiwów państwowych.
Archiwa komunalne w Niemczech tworzą niezależną od archiwów państwowych strukturę, posiadają cenne zasoby historyczne, zarówno instytucji komunalnych jak również cenne zbiory fotografii, plakatów, kartografii i spuścizn po znaczących postaciach życia lokalnych społeczności. I właśnie to ta część zbiorów archiwów komunalnych teoretycznie i praktycznie, w świetle obowiązującego prawa, może zostać np. sprzedana. Na takie traktowanie tych szczególnych – pozaurzędowych zbiorów archiwalnych w Nadrenii Westfalii nie ma przyzwolenia i nie jest wszystko jedno co się z nimi stanie. Jak wskazuje przykład nieudanej – dzięki sprzeciwowi społecznemu- sprzedaży zbiorów bibliotecznych gimnazjum w Stralsundzie (2012), w Niemczech istniej duża świadomość społeczna wagi i znaczenia dziedzictwa kulturowego przechowywanego w instytucjach komunalnych.
Co dalej z tego wynika? – inicjatywa obywatelska w formie otwartej petycji do Landtagu NRW w sprawie zmiany zapisu paragrafu 10. Petycja dostępna jest na stronach openPetition od 5 czerwca tego roku. Jej inicjatorem jest archiwista Peter Wolf, „który o sprawy archiwalne potrafi walczyć jak lew” Dotychczas petycję podpisały 1 563 osoby.
Trzymamy kciuki za powodzenie tej akcji- przecież nie wszystko powinno być na sprzedaż.
Na podstawie: Kein Verkauf von kommunalem Archivgut in NRW!
Jolanta Leśniewska
AP Płock O/ Kutno