Od 2015 roku realizowany jest we Francji, przez Archiwum Narodowe i Dyrekcję Systemów Informatycznych Ministerstwa Kultury, projekt ADAMANT (Administration Des Archives et de leurs Métadonnées aux Archives nationales dans le Temps – Zarządzanie archiwaliami i ich metadanymi w Archiwum Narodowym w czasie). Wpisuje się on w szerszy program trzech ministerstw: kultury, Europy i spraw zagranicznych oraz obrony pod nazwą VITAM (Valeurs immatérielles transmises aux archives pour mémoire – Wartości niematerialne przekazywane do archiwów dla pamięci). W dniu 7 grudnia 2018 r. odbyła się promocja przygotowanej w ramach projektu ADAMANT platformy informatycznej do archiwizacji cyfrowej w Archiwum Narodowym. Archiwum to przechowuje obecnie 200 mln plików cyfrowych, które uzupełniły tradycyjny zasób archiwalny liczący 350 km.
Promocja była połączona z zapowiedzią pierwszego hakatonu Archiwum Narodowego na temat „Archiwa i obywatelstwo”.
Odbył się on w Liberté Living Lab od soboty 8 grudnia godz. 13.00 do niedzieli 9 grudnia godz. 18.00. Udział wzięło w nim ponad 60 osób – 12 drużyn. Ich zadaniem było napisanie programu do archiwizacji cyfrowej, dostosowanego do aktualnych i przyszłych wyzwań archiwistyki. Archiwum Narodowe zaproponowało kilka ogólnych tematów wiodących:
1: Obywatel honorowy.
2: Akta obywatela, obywatel w aktach
3: Polityk zwraca się do obywatela
4: RTFM! Read the French Mountain!
5: Oni zostali obywatelami Francji
6. Punkty dostępu do czternastu wieków historii
7: Archiwa w sieci danych
8. Obserwowanie nabytków w archiwach
Drużyny wybierały jeden z nich i przygotowywały konkretny program. Programy te oceniało jury, które wyróżniło 6 projektów.
Laureatem została 5-osobowa drużyna UNE MINUTE AGO, przygotowując program w ramach tematu 2. Za pomocą tego programu można wizualizować na mapie lub wykresie analizę statystyczną aktywności notariuszy, crowdsourcing w celu analizy zdigitalizowanych aktów oraz tworzenie wniosku o reprodukcję aktu na bazie jego sygnatury.
Wyróżnienie Coup de cœur création otrzymała 4-osobowa drużyna PIC POP, przygotowując program w ramach tematu 4. Program ten umożliwia geolokalizację archiwalnych fotografii górskich, dodawanie fotografii współczesnych i ich porównanie oraz generowanie dowolnych obrazów artystycznych na bazie dawnych fotografii.
Wyróżnienie Coup de cœur innovation otrzymała 5-osobowa drużyna CAPTCHA-N, przygotowując program w ramach tematu 1. Program ten umożliwia uzupełnianie dzięki crowdsourcingowi not dotyczących legionistów, poprzez wycinanie terminów z obrazu i ich transkrypcję oraz walidację przy użyciu systemu captcha.
Wyróżnienie Coup de cœur sémantique przypadło 8-osobowej drużynie WIKILINKY, która wybrała temat 7. Przygotowany przez nią program umożliwia wybieranie z inwentarzy nazw jednostek, kojarzenie ich z Wikidata i generowanie artykułów hasłowych twórców w standardzie EAC-CPF.
Oprócz nich było jeszcze dwóch finalistów:
– ARCHI OPEN – 8-osobowa drużyna, która wybrała temat 3. Przygotowany przez nią program umożliwia łączenie przemówień i związanych z nimi reportaży fotograficznych, odszukiwanie osób, których wypowiedzi są cytowane i łączenie ich grafami z innymi przemówieniami i innymi źródłami (np. publikacja przechowywana w Bibliotece Narodowej Francji), a także geolokalizację i mapowanie przemówień oraz dodawanie przez internautów uzupełniających fotografii.
– BORN TO BE FRENCH – 4 osobowa drużyna, która wybrała temat 5. Przygotowany przez nią program ma ułatwiać drogę użytkownika szukającego nazwiska, za pomocą wielu kryteriów lub facet lub przekrojach czasowych, aby mógł on sprawnie odnaleźć obrazy dekretów.
Warto wspomnieć także pozostałe projekty.
Temat 1:
– HACK’AN – 5-osobowa drużyna; program do indeksacji 350 000 not osobowych z geokodowaniem miejsc urodzenia, analizą statystyczną w powiązaniu z bazą danych geolokalizacji legionistów (według miejsca i daty urodzenia), poprawa drogi użytkownika poszukującego nazwiska według różnych facet, wspólnej indeksacji uzupełniającej noty.
Temat 3:
– DELTA – 3-osobowa drużyna; program do pokazywania na mapie przemówień polityków, ich analizy semantycznej (powtarzalność terminów w związku z miejscem) oraz poprawa działania OCR w odczytywaniu przemówień.
Temat 5:
– EMILE Z – 4-osobowa drużyna; program ułatwiający odszukanie nazwisk w dekretach o naturalizacji.
– LA FAMILLE – 4-osobowa drużyna; program ułatwiający wyszukiwanie dekretów o naturalizacji.
– OPEN NAT – 6-osobowa drużyna; program usprawniający wyszukiwanie imienne i wizualizację danych na bazie indeksacji osób i miejsc.
Temat 6 :
– WIKIBASE ARCHIVES – 6-osobowa drużyna; zastosowanie narzędzi Wikipedii i przeniesienie danych Archiwum Narodowego do zbioru Wikidata.
Od stycznia planowane są pokazy i promocje przygotowanych projektów.
Więcej: Les défis du hackathon des Archives nationales
Anna Laszuk (NDAP), Kinga Kantorska (Archiwum Narodowe Francji)