Tag: słowacja

SŁOWACJA: Spuścizny w archiwach – temat Dni Archiwalnych w 2017 roku

Stowarzyszenie Słowackich Archiwistów we współpracy z Archiwum Literatury przy Słowackiej Bibliotece Narodowej, jak również Archiwum Słowackiej Macierzy (Maticy) oraz Archiwum Państwowym w Żlinie przygotowują 21 Dni Archiwalne w Republice Słowackiej, jakie odbędą się w dniach 23-25 maja 2017 r. w miejscowości Martin, położonej w środkowej Słowacji, w powiecie Żlin. Głównym punktem Dni będzie międzynarodowa konferencja naukowa, poświęcona spuściznom osób prywatnych od ich pozyskania dla zasobu państwowego po digitalizację, ze szczególnym uwzględnieniem spuścizn archiwistów z tytułem: „Co nam zostało po naszych przodkach, a co zostanie po nas?”
Tematyka ta nie jest przypadkowa, gdyż w ostatnim czasie archiwiści słowaccy podjęli na nowo, prowadzone w latach 2008-2011, prace nad opracowaniem i wydaniem drukiem słownika biograficznego archiwistów słowackich, który ma być wzorowany na podobnym wydawnictwie czeskim. Przed ich zakończeniem pragną przedyskutować tę problematykę na możliwie jak najszerszym forum. Chcąc jednak przedstawić ja na konferencji międzynarodowej postanowili poszerzyć temat o problematykę spuścizn prywatnych.
Organizatorzy pragną, aby podczas konferencji poruszone zostały następujące zagadnienia:
• terminologia – spuścizny, działalność kolekcjonerska ich twórców – część zespołu czy osobna kolekcja?
• metodologia porządkowania spuścizn
• działania na rzecz pozyskania zbiorów (w jaki sposób dokumenty z działalności prywatnej dostają się do archiwów?)
• digitalizacja zbiorów prywatnych
• przyszłość zbiorów prywatnych oraz ich wartość informacyjna
• bezpieczeństwo danych osobowych podczas wykorzystywania zbiorów prywatnych
• potencjał informacji, a możliwości wykorzystania zbiorów prywatnych dla badań historycznych
• spuścizny głównych archiwistów słowackich a kwestia „Słownika biograficznego archiwistów słowackich”
• życie i dzieło archiwistów w kontekście historii konkretnych archiwów

Czytaj dalej „SŁOWACJA: Spuścizny w archiwach – temat Dni Archiwalnych w 2017 roku”

SŁOWACJA: Wystawa „Od Vyšehradu po Vyšehrad”

W słowackim Popradzie w dniach od 14 października 2016 r. prezentowana była wystawa pt. „Od Vyšehradu po Vyšehrad” („Od Wyszehradu do Wyszehradu”), na którą zapraszały Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Słowacji, Archiwum Państwowe w Prešovie, Miasto Poprad oraz gospodarz, czyli Archiwum Państwowe w Popradzie, udzielające miejsca w sali konferencyjnej w swojej siedzibie. Wystawę otworzono z okazji słowackiego przewodnictwa w Unii Europejskiej.
Wystawa jest rezultatem międzynarodowego projektu, zainicjowanego przez Polskie Towarzystwo Archiwalne przy Polskiej Akademii Nauk, w ramach którego zebrano w Polsce, Czechach, na Słowacji i na Węgrzech unikatowe dokumenty archiwalne. Ukazano je na 20 planszach, przywiezionych do Popradu prosto z polskiego Sejmu, gdzie były prezentowane po raz pierwszy. Jak oświadczyli słowaccy organizatorzy, wystawą tą polscy archiwiści chcieli pokazać swoim posłom, iż gromadzone przez nich dokumenty są bardzo ważne, i że archiwa strzegą je dla kolejnych generacji. Słowacja zaprezentowała dokumenty z siedmiu swoich archiwów.

Czytaj dalej „SŁOWACJA: Wystawa „Od Vyšehradu po Vyšehrad””

SŁOWACJA: Słowacja. XX Dni Archiwalne. „Bitwa pod Mohaczem – wydarzenie przełomowe w dziejach Europy Środkowej (w 490 rocznicę)”

W dniach 24-25 maja 2016 r. w piękniej miejscowości Tatranska Lomnica, w ramach XX Dni Archiwalnych na Słowacji, odbędzie międzynarodowa sesja naukowa pod hasłem „Bitwa pod Mohaczem – wydarzenie przełomowe w dziejach Europy Środkowej (w 490 rocznicę)”. Jest ona zorganizowana w ramach szerszego projektu badawczego, realizowanego wspólnie przez cztery stowarzyszenia archiwalne: Stowarzyszenie Słowackich Archiwistów, Węgierskie Stowarzyszenie Archiwistów, Polskie Towarzystwo Archiwalne oraz Czeskie Stowarzyszenie Archiwalne.
Bitwa pod Mohaczem, do której doszło 29 sierpnia 1526 r., stała się wyraźnym punktem zwrotnym w dziejach politycznych, gospodarczych, wojskowych oraz kulturalnych ziem należących dziś państw Grupy Wyszehradzkiej oraz terenów z nimi graniczących. Zaproponowany przez słowackich archiwistów projekt badawczy jest (według organizatorów) pierwszą międzynarodową próbą przebadania okupacji osmańskiej i skutków zderzenia dwóch kultur – chrześcijańskiej oraz islamskiej – z punktu widzenia archiwalno-historycznego.

Czytaj dalej „SŁOWACJA: Słowacja. XX Dni Archiwalne. „Bitwa pod Mohaczem – wydarzenie przełomowe w dziejach Europy Środkowej (w 490 rocznicę)””

SŁOWACJA: Dzień otwartych dni w Bratysławie – z tematem winobrania

Archiwum Państwowe w Bratysławie (Štátny archiv v Bratislave) w dniach 18-19 września 2015 r. urządził swoje dni otwarte, które poświęcono, tematyce z pewnością interesującej wiele osób, a mianowicie winobraniu i winiarstwu.
Jedna z dzielnic Bratysławy, a mianowicie Rača (21 tys. mieszkańców) stanowi ważne centrum produkcji wina na Słowacji. Od wielu lat, w połowie września, odbywa się tu doroczny festiwal pod nazwą „Winobranie”, podczas którego kultywowane są regionalne tradycje winiarskie, tak bardzo charakterystycznego dla tego regionu. Nic więc dziwnego, że w związku z tymże festiwalem, słowackie stołeczne archiwum państwowe właśnie winobraniu poświęciło swoje tegoroczne dni otwarte, podczas których zaprasza szerokie rzesze społeczeństwa do odwiedzenia swojej siedziby i zapoznanie się z pracą archiwalną. Dla gości przygotowano wystawę prezentującą najciekawsze i często unikatowe materiały archiwalne, odnoszące się do dziejów uprawy winogron, a także produkcji i konsumpcji wina, zwłaszcza w regionie Račy.
Na zaproszeniu znalazło się hasło/sentencja: „Nie lubić wina to jest pech, ale nie pić go, to już nieszczęście”.
Prezentacja wystawy, a także inne atrakcje, jak zwiedzanie archiwum, miały miejsce w dniach 18-19 września 2015 r. w godzinach od 9 do 17, w siedzibie Archiwum Państwowego w Bratysławie, przy ul. Križkovej 7.

Więcej:

Rača Web

Spoločnosť slovenských archivárov

oprac. Ivo Łaborewicz
AP Oddział Jelenia Góra

SŁOWACJA: Wystawa o rzemiośle w Narodowym Archiwum w Bratysławie

Tegoroczny Międzynarodowy Dzień Archiwów bratysławskie Narodowe Archiwum Słowacji (mieszczące się przy Drotárskiej ceste 42) urządza Dzień Otwartych Drzwi, poświęcony tym razem tradycyjnemu rzemiosłu. Wszystkie związane z tym wydarzenia przewidziano w ciągu dwóch dni 10 i 12 czerwca 2014 roku.
Dnia 10 czerwca w sami ekspozycyjnej Archiwum Narodowego, o godz. 15:30 nastapi uroczyste otwarcie wystawy, której tytuł można oddać jako „Rzemiosło – to się opłaca…”. W oryginale jest to przysłowie brzmiące: „Remeslo má zlaté dno…” (dosłownie „rzemiosło ma złote dno”), co w tradycji polskiej oddaje się przez powiedzenie: „rzemiosło ma skromny początek, ale złoty koniec”. Jednym słowem każdy, kto ma w rękach dobry fach, może być pewien swojego dobrobytu w przyszłości.
Na wystawie przedstawiony zostanie rozwój organizacji rzemieślniczych począwszy od utworzenia gildii, poprzez pierwsze manufaktury (m.in. fajansu i kamionki z Holic i Bratysławy), aż do wykształcenia się fabryk znanych współcześnie. Bardzo interesujące są projekty mebli i dzieł sztuki znanego architekta Dušana Jurkoviča (1868-1947) uważanego za twórcę nowoczesnej architektury słowackiej, który posiadał pewne związki z Polską, pracując m.in. w Krakowie podczas I wojny światowej i projektując tu cmentarze wojenne w dla zachodniej Galicji. Archiwalia uzupełniają trójwymiarowe wytwory rzemieślnicze.

Czytaj dalej „SŁOWACJA: Wystawa o rzemiośle w Narodowym Archiwum w Bratysławie”

CZECHY: Konferencja dotycząca przestępstw seksualnych.

Stowarzyszenie Czeskich Archiwistów (Česká archivní společnost) na swoim facebookowym profilu zaprasza na interesującą międzynarodową konferencję naukową, jaka odbędzie się w środę 16 kwietnia 2014 r. na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Brnie, gdzie badacze rożnych dyscyplin naukowych, w tym archiwiści, będą obradować na temat: „Przestępstwa seksualne wczoraj i dziś”.
Już sam tytuł wskazuje, iż rzecz dotyczyć będzie występków, budzących od zawsze wielkie zainteresowanie znacznej części opinii publicznej i mediów. Przestępstwa seksualne do niepamiętnych czasów, stanowiąc wielkie zagrożenie dla społeczeństwa, były zagrożone surowymi sankcjami karnymi, gdyż ingerowały w wolność i godność jednostki, stanowiły niebezpieczeństwo dla normalnego rozwoju młodzieży. Dlatego przygotowywana konferencja ma za zadanie zająć się różnymi zjawiskami związanymi z przestępczością seksualną i dotyczącym jej ustawodawstwem od początku do chwili obecnej. Będzie też okazją do zapoznania się z różnorodną bazą źródłową, zachowana w rozmaitych archiwach. Preferowane będą zwłaszcza referaty poświęcone następującej tematyce:
– przestępstwa seksualne i ich ściganie od starożytności do średniowiecza;
– ulokowanie przestępstw seksualnych w nowoczesnych kodyfikacjach karnych;
– karanie homoseksualizmu jako przestępstwa;
– ściganie przestępstw seksualnych w Czechach i na Słowacji;
– przepisy związane ze ściganiem przestępstw seksualnych w wybranych krajach europejskich i pozaeuropejskich;
– sprawcy i ofiary przestępstw seksualnych w świetle psychologii, socjologii i innych dyscyplin;
– doświadczenie śledztw dotyczących przestępstw seksualnych.

Czytaj dalej „CZECHY: Konferencja dotycząca przestępstw seksualnych.”

SŁOWACJA: Konferencja o bankowości centralnej na Słowacji

Stowarzyszenie Archiwistów Słowackich na swoich stronach internetowych zaprasza na międzynarodową konferencję pt. „Historia bankowości centralnej na Słowacji” (Dejiny centrálneho bankovníctva na Slovensku), która odbędzie się w dniach 13-14 listopada 2013 roku w sali kongresowej Narodowego Banku Słowacji przy ul. Imricha Karvaša 1 w Bratysławie. Konferencja zorganizowana jest dla uczczenia 20 rocznicy powstania Narodowego Banku Słowacji (Národná banka slovenska), który wraz z Instytutem Historycznym Słowackiej Akademii Nauk (Historický ústav Slovenskej akadémie vied) jest jej organizatorem.
Program konferencji przewiduje cztery bloki tematyczne, w których znajdą się następujące wystąpienia.

Czytaj dalej „SŁOWACJA: Konferencja o bankowości centralnej na Słowacji”

SŁOWACJA: XVII Dni Archiwalne na Słowacji

W dniach 21-23 maja 2013 r. w gmachu Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie, odbyły się XVII Dni Archiwalne Republiki Słowacji. Głównymi organizatorami tego wydarzenia był rektor Uniwersytetu (w tym roku mija 50-ta rocznica jego utworzenia) we współpracy ze Stowarzyszeniem Archiwistów Słowackich i Wydziału Administracji Publicznej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.

Tematem tegorocznego spotkania były: „Nauka, kultura i sport w dokumentach archiwalnych”. W konferencji wzięła udział rzesza archiwistów krajowych ze Słowacji (państwowych i zakładowych), a także zagraniczni fachowcy z archiwów Austrii, Czechy, Polski, Słowenii i Węgier. Po raz drugi zaproszono również Sekretarz Generalny Międzynarodowej Rady Archiwów (MRA) przy UNESCO David Leitch, który obok okolicznościowego przemówienia na rozpoczęcie obrad, informował zebranych również o bieżących wydarzeniach w MRA. Gości powitał i konferencję otworzył rektor Uniwersytetu w Bratysławie prof. Dr. Karol Mičieta, PhD. Po wystąpieniu programowym przewodniczącego słowackich archiwistów, głos zabierali również: przedstawiciel Departamentu Archiwów przy MSW, wicemarszałek regionu Bratysława, a także przedstawiciele archiwów węgierskich w imieniu gości zagranicznych.

 

Czytaj dalej „SŁOWACJA: XVII Dni Archiwalne na Słowacji”

SŁOWACJA: Przodkowie Audrey Hepburn, ślady po Beniowskim i innych znanych osobach w zbiorach archiwum w Nitrze

Wszystkie archiwa historyczne posiadają ogromne zbiory służące do poszukiwań genealogicznym. Nie w każdym jednak znajdują się dokumenty przodków sławnych postaci: aktorów, polityków, naukowców itd. Na pewno należy do nich słowackie Archiwum Państwowe w Nitrze, w którym niedawno odszukano dokumenty przodków słynnej amerykańskiej aktorki Audrey Hepburn, znanej m.in. z takich filmów, jak „My Fair Lady”, „Śniadanie u Tiffaniego” czy „Rzymskie wakacje”. Okazuje się, że jej przodkowie pochodzą z miejscowości Kovariec w powiecie Topoľčany.
Na dokumenty te natrafiono przy okazji poszukiwań do biografii aktorki, którą przygotowuje jej krewna z Holandii. Wysłała ona do archiwów w Budapeszcie fotografię ślubną babci aktorki Anny Welsovej, na odwrocie której wymieniony był fotograf z Topoľčian. Dlatego Węgrzy sprawę odesłali do Nitry. W tamtejszym archiwum udało się odszukać nie tylko akt urodzenia Anny Welsovej (faktycznie Anna Julianna Francisca Carolina Wels) z dnia 29 lipca 1868 r., ale i informacje o tym, iż rodzina ta przybyła do Kovariec z Moraw, i zamieszkiwała tu 28 lat. Odnaleziono też dokumenty dotyczące ojca Anny – Antona Wellsa, który wybudował tu rafinerię cukru, zatrudniającą 300 osób. Gdy zakład spłoną, rodzina utrzymywała się z wypłaconego jej ubezpieczenia. Na początku lat 90-tych XIX w. Welsowie przenieśli się do Wiednia.
Wśród innych ciekawych materiałów genealogicznych Archiwum Państwowe w Nitrze posiada m.in. drzewo genealogiczne króla Madagaskaru Maurycego Beniowskiego, który urodził się 20 września 1746 r. w Vrbove powiat Piešťany. Ponadto są tu liczne dokumenty do dziejów rodzin polityka Aleksandra Dubczeka i kodyfikatora języka słowackiego Ľudovíta Štúra, gdyż obaj pochodzili z Uhrovca. Z Nitry pochodził też sławny psychoanalityk Leopold Sonnenschein, znany tez jako Szondi.
Najstarsze dokumenty genealogiczne, jakie zgromadzono w Archiwum Państwowe w Nitrze pochodzą z XIII w., i na pewno można w nich odnaleźć jeszcze wiele interesujących spraw.

Na podstawie: Webnoviny.sk

oprac. Ivo Łaborewicz
AP Jelenia Góra