Rok 1918 był bardzo ważny w historii Europy i Świata, przynosząc nie tylko zakończenie pięcioletnich zmagań I wojny światowej, ale jednocześnie rozpoczął on dzieje wielu nowych państwa. Niektóre z nich, jak Polska, powróciły na mapę polityczną po wielu latach, inne powstały jako zupełnie nowe podmioty. 100-lecie tamtych wydarzeń, przypadające w 2018 r., wszystkie te państwa będą uroczyście świętować, a w ramach różnorodnych wydarzeń odbędzie się szereg sesji i konferencji naukowych, organizowanych także przez archiwa historyczne. Jedno z pierwszych takich sympozjów odbędzie się na Słowacji.
Proklamowanie 28 października 1918 r. Czechosłowacji było aktem powołującym dożycia zupełnie nowy organizm państwowy, tylko w pewien sposób odwołujący się do wielowiekowych tradycji królestwa czeskiego, powstałego – przypomnijmy – w 895 r. jako księstwo. Nie było ono jednak w pełni jej poprzednikiem, nawet jeśli weźmie się pod uwagę istniejące wcześniej Księstwo Wielkomorawskie – powstałe ok. 820 r. – w którego skład do ok. 880 r. wchodziły tereny późniejszej Słowacji. Powstałe w 1918 r. nowe państwo musiało zorganizować od nowa całą swoją strukturę i administrację i temu właśnie tematowi poświęcona będzie konferencja naukowa, której uczestnicy spojrzą na zagadnienie rodzenia się Czechosłowacji z punktu widzenia Słowaków.
Zorganizowana przez Archiwum Narodowe w Bratysławie (Slovenský národný archív) konferencja naukowa obradować będzie na temat: „Formowanie się organów państwowych w procesie wstępowania Słowacji do 1. Republiki Czechosłowackiej” (Formovanie štátnych orgánov v procese začleňovania Slovenska do 1. ČSR). Główne zakres tematyczny obrad dotyczyć będzie: formowania się władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej (w tym reprezentacji Słowacji w legislaturze, utworzenie pierwszych organów wykonawczych, tworzenie partii politycznych, udział Słowaków we władzy wykonawczej); powstanie rządu i samorządów lokalnych; siły bezpieczeństwa wojskowo (przejęcie władzy na Słowacji); najważniejsze wydarzenia i ich bohaterowie.
Konferencja odbędzie się w dniach 16-17 maja 2018 r. w małej sali referatowej gmachu Słowackiego Archiwum Narodowego w Bratysławie (Drotárska cesta 46). Wypełnione formularze zgłoszeń (http://www.archivari.sk/images/pozvanky/SNA_KONFERENCIA_2018_Prihl%C3%A1%C5%A1ka.docx) można wysyłać do dnia 8 stycznia 2018 r. na adres mgr Jany Kafúnovej (jana.kafunova@minv.sk) oraz mgr Martiny Kutowej (martina.skutova@minv.sk). Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do wyboru zaproponowanych wystąpień. Wszystkie wygłoszone referaty zostaną opublikowane w okolicznościowej monografii.
Więcej:
Pozvánka na konferenciu „Formovanie štátnych orgánov v procese začleňovania Slovenska do 1. ČSR”
oprac. Ivo Łaborewicz
AP Oddział Jelenia Góra