„Archiwista Polski”, nr 4 (64) 2011

Archiwista Polski”, nr 4 (64) 2011
Studia i materiały

Justyna Adamus-Kowalska (UŚ Katowice) przedstawia artykuł pt. Klasyfikacja funkcjonalna w zarządzaniu dokumentacją. Jest to termin zaczerpnięty z literatury zagranicznej i oznacza klasyfikację niezależną od struktury organizacyjnej aktotwórcy, opartą o analizę funkcji powiazanych z rodzajem działalności. Klasyfikacja funkcjonalna może służyć jako język informacyjno-wyszukiwawczy; a dokumenty są klasyfikowane nie wg treści, ale w oparciu o przyczyny, dla których powstały.

Tomasz Czarnota (UMCS) w opracowaniu pt. Komu są potrzebne społeczne archiwa? omawia dość mizerną „aktywność” archiwów państwowych na polu gromadzenia materiałów wytworzonych poza nadzorem państwowej służby archiwalnej (organizacji, stowarzyszeń, partii, spuścizn prywatnych itd.). Jako przyczyny autor wskazuje m.in.: nieufność ofiarodawców do instytucji archiwum, brak miejsca w magazynach, lekceważenie tego typu materiałów. T. Czarnota podkreśla rolę archiwów społecznych w tej dziedzinie, z których najbardziej znany jest Ośrodek “Karta”. Autor celnie oddaje istotę rzeczy pisząc, iż archiwa państwowe (cyt.) „jedynie zarzucają sieci, biernie czekając, aż coś w nie wpadnie”. 

 

Czytaj dalej „„Archiwista Polski”, nr 4 (64) 2011”

ROSJA: Obrady „okrągłego stołu”: „Archiwiści Rosji i Izraela: 25 lat współpracy w sprawie Holokaustu. Rezultaty i perspektywy „

Rosja: obrady „okrągłego stołu”: „Archiwiści Rosji i Izraela: 25 lat współpracy w sprawie Holokaustu. Rezultaty i perspektywy „
1 lutego 2012 w sali konferencyjnej Archiwów Federalnych Rosji (Moskwa, ul. Bolszaja Pirogowskaja 17) odbyły się obrady okrągłego stołu nt. „Archiwiści Rosji i Izraela: 25 lat współpracy w sprawie Holokaustu. Rezultaty i perspektywy „, w którym uczestniczyli m.in. zastępca szefa Federalnej Agencji Archiwalnej W.P Tarasow, attache kulturalno-naukowy Ambasady Izraela w Rosji Jaffa Oliwicki, przedstawiciel fundacji „Genesis-Izrael” T. Manus, Dyrektor Rosyjskiego Archiwum Państwowego Ekonomiki E.A. Tiurin i Rosyjskiego Archiwum Państwowego Historii Społeczno-Politycznej, A.K Sorokin. Obrady prowadził współprzewodniczący Centrum „Holocaust”, profesor Rosyjskiego Państwowego Uniwersytetu Humanistycznego w Moskwie, I.A. Altman. Refleksjami z pracy nad projektem podzielili się m.in. zasłużony działacz kultury Federacji Rosyjskiej, T.F. Pawłowa, przedstawiciel Instytutu „Yad Vashem” w Jerozolimie Aaron Schneier, koordynator programów archiwalnych Instytutu WNP „Yad Vashem” M. Ionin, i inni.

Więcej w języku rosyjskim:
Archivy Rossiji

oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica

SŁOWACJA. Konferencja o międzynarodowych standardach archiwalnych

Słowaccy archiwiści, wychodząc naprzeciw światowym tendencjom, postanowili zorganizować już po raz drugi (poprzednio w październiku 2011 r.) konferencję naukową nt. „Międzynarodowe standardy i ich wdrażanie w archiwistyce”, która odbędzie się 17 lutego 2012 r. w Archiwum Narodowym Słowacji w Bratysławie (Drotárska cesta 42). Konferencja organizowana jest w ramach działań organizacji skupionych w Stowarzyszeniu ICARUS (International Centr for Archival Reserch), czyli Międzynarodowym Centrum Badań Archiwalnych, którego siedziba mieści się w Wiedniu. Spotkanie ma charakter międzynarodowy (językami konferencyjnymi będą: słowacki i angielski), a wezmą w niej udział, oprócz Słowaków, również archiwiści z Czech i Węgier. Zabrakło niestety, po raz kolejny, przedstawicieli strony polskiej, choć nasz kraj, wraz z uczestniczącymi w tym spotkaniu państwami, jest wszak członkiem archiwalnej „Grupy Wyszehradzkiej”, której działalność nie została zawieszona. Zabrakło może właściwej komunikacji?

Czytaj dalej „SŁOWACJA. Konferencja o międzynarodowych standardach archiwalnych”

CZECHY. Konferencja naukowa: Archiwistyka w Czechach, Turyngii i Saksonii

Wspólne dzieje Czech i Niemiec, mające ponad tysiącletnią metrykę, znajdują odzwierciedlenie w ogromnej liczbie źródeł historycznych, z których ogromna część nie została dotąd przebadania. Skomplikowane i dramatyczne, zwłaszcza w minionym stuleciu, relacje obu państw i narodów, wytworzyły szereg przeszkód we wzajemnych kontaktach i wzajemnym zrozumieniu, na które nałożyła się bariera językowa, co w efekcie uniemożliwiało rzeczywistą współpracę. Aby nadrobić stracone w tej dziedzinie lata uprzedzeń i niechęci archiwiści obu państw, a konkretnie z zachodnich Czech oraz z Turyngii i Saksonii, postanowili zorganizować wspólne spotkanie fachowców.
Spotkanie, zorganizowane w formie konferencji naukowej, odbędzie się w dniach 21-23 maja 2012 r. w Galerii Walensztajnskiej Muzeum w Chebie (zachodnie Czechy). Zorganizowane będzie w ramach tzw. małych projektów Unii Europejskiej „Cel-3”, pn. „Przekraczanie granic – Nowe drogi między krajami”. Są to projekty z funduszy przeznaczonych na rozwój regionów, a konkretnie z programu: „Inwestycje dla waszej przyszłości”.
Celem konferencji będzie spotkanie się fachowców-archiwistów z Czech i Niemiec, a konkretnie z terenu zachodnich Czech, Saksonii oraz Turyngii, w celu nawiązania żywych kontaktów osobistych, aby móc je potem wykorzystywać dla badań i poszukiwań archiwalnych oraz w wymianie niezbędnych informacji fachowych. Poszczególni referenci będą prezentować: organizację różnych archiwów w poszczególnych krajach, ich dzieje, narastanie zbiorów i udostępnianie archiwaliów.

Czytaj dalej „CZECHY. Konferencja naukowa: Archiwistyka w Czechach, Turyngii i Saksonii”

CZECHY. Zmiana na stanowisku dyrektora Archiwum Akt Organów Bezpieczeństwa

Z końcem stycznia 2012 r. dyrektor Instytutu Studiów nad Reżimami Totalitarnymi (Ústav pro studium totalitních režimů – ÚSTR), odpowiednika polskiego Instytutu Pamięci Narodowej, Daniel Herman, odwołał z funkcji dyrektora Archiwum Akt Organów Bezpieczeństwa (Archivu bezpečnostních složek – ABS) Janu Poddanou, którą osobiście zatrudnił na tym stanowisku równo rok temu. Zwolnienie to nastąpiło więc aż na 4 lata przed upływem 5-letniej kadencji na tym stanowisku. Herman swoją decyzję uzasadniał tym, że między nim a Poddanou szwankuje komunikacja, o szczegółach nie chciał jednak mówić.
Problemy i kontrowersje wokół zadań i obsady Archiwum Akt Organów Bezpieczeństwa, będącego częścią składową Instytutu Studiów nad Reżimami Totalitarnymi, trwają w Czechach od wielu lat. W ciągu ostatnich czterech lat trzykrotnie zmieniano szefa samego Instytutu, którego działalność wplątywana jest w bieżącą walkę polityczną, co nie służy realizacji jego ustawowych zadań. Ponadto wielu krytykom przeszkadza, iż kosztem badań nad przeszłością Instytut zajmuje się digitalizacją dokumentów oraz ich udostępnianiem w Internecie. Z tym zarzutem nie zgadza się obecny szef instytutu Daniel Herman, przypominający, iż Instytut został powołany głównie w tym celu, aby udostępniać dokumenty organów represji, „oraz aby prowadził badania naukowe, co oznacza, że oba te zadania uzupełniają się a nie wykluczają”.

Czytaj dalej „CZECHY. Zmiana na stanowisku dyrektora Archiwum Akt Organów Bezpieczeństwa”

Udany debiut w sieci – Europejski Portal Archiwalny

The Archives Portal Europe

Początek nowego, 2012 roku przyniósł publikację w sieci długo oczekiwanego portalu Archives Portal Europe. Jest to efekt kilkuletniej współpracy, który został osiągnięty w ramach programu eContentplus finansującego projekt APEnet. Prace nad stworzeniem portalu trwały od 2009 roku, w gronie konsorcjum składającego się z przedstawicieli 12 instytucji, w tym Fundacji Europeana, która od 2008 r. udostępnia kopie cyfrowe obiektów dziedzictwa europejskiego z bibliotek, muzeów i archiwów. W projekcie uczestniczyły również archiwa narodowe państw europejskich i instytucje zarządzające tymi archiwami. Jego liderami były archiwa z Francji, Niemiec, Hiszpanii, Holandii i Szwecji.

Czytaj dalej „Udany debiut w sieci – Europejski Portal Archiwalny”

MRA: Kolejny etap rozwoju records management

Międzynarodowa Rada Archiwów podała informacje o opublikowaniu dwóch nowych norm związanych z systemem zarządzania i archiwizacji informacji- records managements. Opublikowane normy to:
1. ISO 30300:2011, Management systems for records – Fundamentals and vocabulary (Informacja i dokumentacja- system zarządzania dokumentem aktywnym. Podstawy i słownik.
2. ISO 30301:2011, Management systems for records – Requirements.(Informacja i dokumentacja- system zarządzania dokumentem aktywnym. Wymagania.
Są to pierwsze dwie z zapowiedzianych czterech norm mających uzupełnić normy ISO-15489- 1 i ISO15489-2.

Seria norm 30300 to cztery normy pod wspólną nazwą: „System zarządzania dokumentami aktywnymi”. Składają się na nie:
1. Norma ISO 30300, która stworzy międzynarodowy, precyzyjny tezaurus records management;
2. Norma ISO 30301, która sprecyzuje wymagania wobec systemów zarządzania dokumentami przez cały ich cykl życia;
3. Norma ISO 30302 będzie przewodnikiem mówiącym, jak stworzyć system zarządzania dokumentacją;
4. Norma ISO 30303 określi wymagania stawiane przez audyt organizacji, oraz certyfikację systemu zarządzania dokumentami aktywnymi;

 

Czytaj dalej „MRA: Kolejny etap rozwoju records management”

Ameryka Łacińska: Nowa strona internetowa Latynoamerykańskiego Stowarzyszenia Archiwów

W grudniu 2011 r. Latynoamerykańskie Stowarzyszenie Archiwów- La Asociación Latinoamericana de Archivos (ALA) uruchomiło nową stronę internetową. Stowarzyszenie skupia kraje latynoamerykańskie hiszpańsko- i portugalskojęzyczne oraz Hiszpanię i Portugalię. Organizacja, utworzona 6 kwietnia 1973 r. w Limie (Peru), ma charakter zawodowy i kulturalny. Stawia sobie za cel wspieranie rozwoju archiwistyki w krajach członkowskich poprzez organizowanie konferencji, seminariów i spotkań międzynarodowych, moderowanie konwencji, a także kreowanie innych instrumentów współpracy między agencjami odpowiedzialnymi za archiwa oraz upowszechnianie wiedzy o międzynarodowych standardach archiwalnych i dostosowywane ich do rzeczywistości krajowych. W ostatnich latach nastąpiła znaczna aktywizacja współpracy archiwów i archiwistów obszaru latynoamerykańskiego w związku ze zmianami w archiwistyce w świecie  spowodowanymi globalizacją zagadnień związanych z pojawieniem sie dokumentu elektronicznego oraz międzynarodowych standardów archiwalnych.

ALA

 

Czytaj dalej „Ameryka Łacińska: Nowa strona internetowa Latynoamerykańskiego Stowarzyszenia Archiwów”

Niemcy: Archiwum Międzynarodowego Biura Poszukiwań w Bad Arolsen – nowe wyzwanie dla Bundesarchiv.

Decyzja o zmianie formuły działania Internationaler Suchdienst (ISD) Międzynarodowego Biura Poszukiwań w Bad Arolsen (Hesja) przygotowywana była od kilku lat. 9 grudnia tego w roku, w Ministerstwie Spraw Zagranicznych w Berlinie podpisane zostało przez przedstawicieli 11 państw członkowskich , w tym Polski, nowe porozumienie w sprawie organizacji i nowej formuły działania ISD. Według przewodniczącego Międzynarodowej Komisji ISD Frederic Baleine du Laurens, porozumienie „otwiera nową kartę w blisko 60-letniej historii” instytucji, która odegrała olbrzymią rolę w trwającej przez cały okres powojenny akcji poszukiwania ofiar nazizmu i łączenia rodzin. Obok Dotychczasowej działalności ISD stopniowo zostanie przekształcone w instytucję, która koncentrować się będzie na badaniach naukowych, działalności informacyjnej oraz edukacyjnej. Zwiastunem tych przekształceń było otwarcie w 2007 roku i udostępnienie zbiorów archiwalnych, nie tylko osobom i rodzinom pokrzywdzonym przez III Rzeszę, ale także dla badań naukowych. Trwa również intensywny proces digitalizacji zasobu pod tym kątem- przygotowywane są cyfrowe kopie dokumentów w celu ich przekazania do instytucji archiwalnych w państwach członkowskich ISD.

Czytaj dalej „Niemcy: Archiwum Międzynarodowego Biura Poszukiwań w Bad Arolsen – nowe wyzwanie dla Bundesarchiv.”

Gabriel Widuch, Dokumentacja dowodów osobistych – wytwarzanie dokumentacji na poziomie urzędu w świetle przepisów dotyczących dowodów osobistych; problem porządkowania i systematyzacji kopert dowodowych osób zmarłych, powstałych do roku 2010 włącznie.

Zawarte poniżej propozycje dotyczące sposobu porządkowania i systematyzacji kopert dowodowych osób zmarłych oparto na analizie charakteryzowanej dokumentacji przechowywanej przez urzędy gmin (gmin miejskich i wiejskich) funkcjonujące na obszarze byłego województwa wałbrzyskiego (w szczególności akt zgromadzonych w: Urzędzie Miejskim w Świdnicy, Urzędzie Miejskim w Wałbrzychu, Urzędzie Miasta w Kłodzku, Urzędzie Gminy w Dobromierzu). Zaprezentowana koncepcja została również poprzedzona analizą najnowszych wytycznych dotyczących kwalifikacji archiwalnej tego typu akt, jak i przepisów prawa odnoszących się do prowadzenia dowodów osobistych.
Ze względu na masowość przedmiotowej dokumentacji, jej ogólnopolski charakter zachodzi potrzeba wypracowania jednolitych zasad odnoszących się do porządkowania i systematyzacji kopert dowodowych. Wspomniane ustalenia winny również dotyczyć tematyki przynależności zespołowej dokumentacji, uwzględniając dotychczasowy sposób jej wytwarzania.
Tekst pdf