CZECHY. Wystawa internetowa o czeskich robotnikach przymusowych w III Rzeszy

Archiwum Narodowe w Pradze (Národní archiv) udostępniło na swoich stronach internetowych bardzo interesująca wystawę pt. „Pracowali pro Říši…” (Pracowali dla Rzeszy…), która pokazuje przymusową pracę czeskich obywateli Protektoratu na rzecz hitlerowskich Niemiec w latach 1939-1945. Wystawa została podzielona na 9 tematycznych i chronologicznych części, przez co jej odbiór jest bardzo przystępny.

fot. Národní archiv Praha

Archiwum Narodowe w 2008 r. podjęło się realizacji projektu badawczego, pt. „Zwangseinsatz der tschechischen Bevölkerung des Protektorats Böhmen und Mähren in der Zeit der NS-Besatzung“ (Użycie robotników przymusowych czeskiej ludności Protektoratu Czecha i Moraw w czasie okupacji narodowo-socjalistycznej), współfinansowanego z funduszy niemieckich. Końcowym efektem tego projektu będzie krytyczna edycja materiałów źródłowych dotyczących tej problematyki. Prezentowana obecnie wystawa ukazuje faksymila wybranych dokumentów, które znajdą się w przygotowywanym opracowaniu, jak również szereg innych źródeł wytworzonych przez ówczesne urzędy i osoby prywatne.
Celem wystawy jest ukazanie rozmaitych rodzajów dokumentów (plany obozów, listy, dzienniki, książki pracy, meldunki i inne), jak również, plakatów, ulotek, ogłoszeń, artykułów prasowych, fotografii, a także filmów i nagrań dźwiękowych (wypowiedzi byłych robotników przymusowych) obrazujących w sposób bardzo plastyczny zarówno propagandową, jak i realna stronę pracy przymusowej ludności czeskiej na rzecz III Rzeszy Niemieckiej.

Więcej o wystawie w jezyku czeskim

oraz strona:

oprac. Ivo Łaborewicz
AP O/Jelenia Góra

CZECHY: Międzynarodowy dzień archiwów w Czechach

Ustanowiony przed kilku laty przez Międzynarodową Radę Archiwalną dzień 9 czerwca, jako Międzynarodowy Dzień Archiwów, jest z roku na rok coraz bardziej okazale obchodzony i przygotowywany przez czeskich archiwistów. W roku bieżącym szczególnie wiele rozmaitych przedsięwzięć przygotowało Okręgowe Archiwum Państwowe w Pradze wraz ze swoimi dziewięcioma oddziałami. Poza tradycyjnym już umożliwieniem zwiedzania pomieszczeń archiwalnych, w tym wybranych magazynów, oraz okolicznościowymi wystawami i prelekcjami, czescy archiwiści przygotowali tez szereg innych niespodzianek. Na przykład w Oddziałach w Benešovie i Přibramie pokazane będą – w formie interaktywnej – niezidentyfikowane fotografie – może ktoś pomoże przybliżyć ich pochodzenie? Oddział w Kolinie przygotuje dla każdego odwiedzającego archiwum odcisk okolicznościowej pieczęci. Za to Oddział w Rakovniku przygotował nie dzień, ale cały Tydzień Otwartych Drzwi.
Dodać należy, iż w Archiwum w Přibramie od 15 kwietnia czynna jest niezwykle interesująca wystawa pt. „Zaczarowany świat zabawek Hamiro (Kouzelný svět hraček Hamiro) 1950-2010”. Wystawa będzie czynna do dnia 30 czerwca, a zwiedzać ja można w poniedziałki, wtorki i środy od między godz. 8.00 a 17.00, natomiast w czwartki i piątki od godz. 9.00 do 14.00.
Szczegółowy program w języku czeskim (pdf)

Oprac. Ivo Łaborewicz
AP O/Jelenia Góra

CZECHY: Kondolencje i wspomnienie o Januszu Kurtyce

Praga 12 kwietnia 2010 r. – Instytut Badania Reżimów Totalitarnych oraz Archiwum Zbiorów Urzędu Bezpieczeństwa (Ústav pro studium totalitních režimů a Archiv bezpečnostních solek) składają głębokie kondolencje wszystkim rodzinom osób, które zginęły w katastrofie lotniczej w Rosji.
Wobec tej tragedii, jej rozmiaru, ciężko jest uwierzyć, że obok pary prezydenckiej Polski oraz pozostałych najwyższych dostojników państwowych i kombatantów II wojny światowej, zginą również prezes partnerskiej instytucji – Instytutu Pamięci Narodowej dr Janusz Kurtyka, który stał na czele IPN-u od 2005 r. To właśnie Janusz Kurtyka był tym, który jako pierwszy przedstawiciel zagranicznej instytucji partnerskiej podpisał 8 września 2008 r. umowę o współpracy z naszym Instytutem i Archiwum. Data tego wydarzenia była symboliczna – 40 lat od chwili, gdy w proteście przeciw okupacji Czechosłowacji spalił się żywcem na warszawskim Stadionie Dziesięciolecia Ryszard Siwiec.
„Współpraca z partnerami zagranicznymi jest dla nas niezwykle istotna. Ponieważ, kiedy będziemy przeprowadzać różne projekty, będziemy mieć większą siłę, gdy się zjednoczymy, niż wówczas, gdy będziemy działać pojedynczo” powiedział wówczas Janusz Kurtyka.
O ścisłej współpracy z polskim Instytutem Pamięci Narodowej oraz Instytutem Polskim w Pradze świadczy także to, że w marcu 2009 r. została, jako wyraz hołdu dla najwyższej ofiary Ryszarda Siwca, przemianowana ul. Havelkova, przy której mieści się nasz Instytut i Archiwum, na ul. Siwca.
Instytut i Archiwum, we współpracy z obydwoma wymienionymi instytucjami polskimi, przygotował także kilka międzynarodowych konferencji i seminariów naukowych.
„Janusz Kurtyka był bardzo wyrazistą osobowością, która kierowała Instytutem Pamięci Narodowej ściśle wytyczoną drogą, pomimo różnych nacisków politycznym. Nasze myśli są z polskimi przyjaciółmi i kolegami nie tylko w Polsce, ale także tu w Czechach”, powiedział po tragedii Pavel Žáček, który z Januszem Kurtyką podpisywał umowę o współpracy i niejednokrotnie się z nim spotykał na konferencjach naukowych na całym świecie.

Jiří Pernes, dyrektor Ústavu pro studium totalitních režimů
Ladislav Bukovszky, dyrektor Archivu bezpečnostních složek
Pavel Žáček, były dyrektor Ústavu pro studium totalitních režimů

tłum. z czeskiego Ivo Łaborewicz
O/Jelenia Góra

Wiecej w języku czeskim

CZECHY: Archiwum na Facebooku

Starając się dotrzeć z informacjami o swojej działalności i zbiorach, do jak niewiększej liczby potencjalnych badaczy, Okręgowe Archiwum Państwowe w Pradze (Státní oblastní archiv v Praze) założyło właśnie swój profil na Facebooku . Na razie, oprócz podstawowych informacji teleadresowych i godzin otwarcia można tu znaleźć zaproszenia na dwie wystawy, ale profil na pewno będzie się stale rozwijał. Jak bardo? Jest to uzależnione jedynie od inwencji archiwistów oraz odzewu i potrzeb osób odwiedzających ten profil. Jest on pierwszą tego typu prezentacją podjęta przez archiwum w Czechach. Jeszcze nie wiadomo, czy pójdą za nim następne, na razie czekają na efekty praskiego działania.

Facebook Státní oblastní archiv v Praze

oprac. Ivo Łaborewicz
AP O/Jelenia Góra

CZECHY: Czechosłowaccy antyfaszyści w dokumentach (1945-1950)

„Pozostali wierni Czechosłowackiej Republice”. Przepisy dotyczące niemieckich antyfaszystów w Czechosłowacji. Publikacja przygotowana i zmieszczona na stronach Archiwum Narodowego w Pradze (Národní archiv v Praze) Zamieszczono tu urzędowe zarządzenia i wytyczne z lat 1945-1950, dotyczące żyjących w Czechosłowacji niemieckich antyfaszystów. Mają one postać uchwał, rozporządzeń, okólników i dyrektyw, wydawanych przez takie organa jak ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Spraw Zagranicznych, Opieki Socjalnej, rad narodowych i inne. Często o sprawach niemieckich mówi się w nich marginalnie, ale na ich podstawie można wyrobić sobie pojęcie o sytuacji ludności niemieckiej w Czechosłowacji i o stosunku do niej władz centralnych i lokalnych oraz o wielu problemach dotyczących tej tematyki. Chodzi oczywiście wyłącznie o tę część Niemców, których urzędnicy uznali za antyfaszystów, i których tym samym nie pozbawiono obywatelstwa i nie wysiedlono. Wobec bardzo silnych powojennych nastrojów antyniemieckich władze państwowe musiały czynić wiele wysiłku, aby zapewnić bezpieczeństwo, a także normalną egzystencję tej części swoich obywateli. Sama praca składa się z dwóch zasadniczych części: wykazu i opisu przeszło 100 tychże przepisów oraz z reprodukcji ich oryginałów w formie zdjęć. Całość poprzedzona została wstępem historycznym autorstwa Davida Kovařika, notą edytorską sporządzoną przez Helenę Novačkovą oraz wykazem użytych skrótów.

oprac. Ivo Łaborewicz
AP O/Jelenia Góra

CZECHY: „Archiwum Miasta Pilzna w przeszłości i obecnie” (Archivem města Plzně v minulosti i současnosti)

CZECHY: „Archiwum Miasta Pilzna w przeszłości i obecnie” (Archivem města Plzně v minulosti i současnosti)

Archiwum Miasta Pilzna (Archiv města Plzně) przygotowało wystawę o swoich dziejach, która będzie czynna w renesansowej sali tamtejszego ratuszu (tzw. mázhauz) od 4 do 15 stycznia 2010 r. Uroczyste otwarcie wystawy nastąpi 4 stycznia o godz. 17:30. Ekspozycja jest jednym z działań związanych ze staraniami Pilzna o otrzymanie tytułu „Europejskie Miasto Kultury 2015“. Kultura społeczeństwa stanowi odbici jego historii, a przeszłości i teraźniejszości Archiwum Miasta Pilzna jest częścią dziejów kulturalnych Pilzna.
Wystawa ma przypomnieć społeczeństwu o istnieniu i długoletnich tradycjach Archiwum Miasta Pilzna, które w 2009 r. obchodziło rocznicę 140-lecia powołania pierwszego archiwisty miejskiego, a rok wcześniej 60-lecie samodzielnej egzystencji. Wystawa jest swoistym podziękowaniem dla tych wszystkich, którzy swoją pracą zasłużyli się w powstaniu i rozwoju archiwum. Dzięki ich wysiłkom do dziś dnia zachowały się cenne materiały archiwalne.
W archiwum miejskim przechowywane są najbardziej doniosłe źródła do dziejów miasta i regionu, z którymi będzie można zapoznać się bliżej na wystawie. Zajmuje ona 26 paneli i 3 gabloty. Można na niej zobaczyć m.in. portrety miejskich archiwistów, przykłady różnych zbiorów archiwalnych, (najstarsze dokumenty, złote bulle, dokumenty herbowe, rękopisy, nuty, spuścizny, widoki Pilzna i stare fotografie, mapy i plany oraz zbiory dzieł plastycznych). Na kilku panelach będą ukazane w świetle dokumentów archiwalnych miejskie znaki (rozwój herbu miejskiego, wykaz burmistrzów i prezydentów oraz ich odznaczeń honorowych, jak na przykład prezydencki łańcuch).
W gablotach zaprezentuje się biblioteka archiwalna ze zbiorem starodruków oraz wydawnictw współczesnych o regionie, a także przedstawiona zostanie praca archiwum na co dzień.

Więcej w jezyku czeskim

oprac. Ivo Łaborewicz
AP Oddział w Jeleniej Górze

CZECHY: Seksowni pracownicy bibliotek. Archiwiści zazdroszczą?

Czescy archiwiści, na swojej stronie internetowej, zwracają uwagę na najnowszą prezentacją pokrewnego zawodu, a mianowicie bibliotekarstwa. Otóż na dniach ma się ukazać kalendarz na rok 2010, przedstawiający zdjęcia nagich bibliotekarek i bibliotekarzy, pt. „Bibliotekarze są seksy!”. Kalendarz przygotowali studenci Uniwersytetu im. Masaryka w Brnie. Zdjęcia wykonał w pomieszczeniach nowoczesnej Biblioteki Krajowej im. Masaryka w Brnie fotograf Miroslav Pospíšil.
„Kalendarz ten ma jeden wielki cel, zburzyć potoczne wyobrażenia o tym, że bibliotekarze są aseksualni, i pracują w szarych i nieciekawych miejscach. Przestańmy postrzegać bibliotekarza jako starą damę, siedzącą za blatem w brzydkich swetrze, okularach zsuniętych do połowy nosa i ze znudzonym wyrazem twarzy. Bibliotekarze XXI wieku są inni”, oświadczyła Olga Biernátová, która zajmowała się organizacją całego projektu.
Kalendarz ma być za parę dni dostępny na stronie Greaders.cz.

Informacje z serwisu lidovky.cz

oprac. Ivo Łaborewicz
AP Jelenia Góra

CZECHY: Seminarium o plakatach w archiwach

Okręgowe Archiwum Państwowe w Pradze (Státní oblastní archiv v Praze) oraz Stowarzyszenie Czeskich Archiwistów (Česká archivní společnost) zapraszają na seminarium pt. „Plakaty w czeskich archiwach i muzeach” (Plakáty v českých archivech a muzeích), które odbędzie się w czwartek, 10 grudnia 2009 r. w salach Archiwum narodowego w Pradze (Národní archiv v Praze), Archivní 4, Praha 4 – Chodovec, początek o godz. 9:00.
Zadaniem seminarium ma być przybliżenie problematyki plakatu z punktu widzenia różnych dyscyplin naukowych. Tematem poszczególnych referatów będą z jednej strony dzieje plakatu, z drugiej zaś metody porządkowania zbiorów plakatów oraz ich digitalizacja.
Szczegółowy program seminarium dostępny w jezyku czeskim (PDF)

oprac. Ivo Łaborewicz
AP Jelenia Góra

CZECHY: Konferencja o archiwach miejskich w Brnie

W dniach 4-5 listopada 2009 r. Archiwum Miejskie w Brnie (Czechy) organizuje konferencję na temat: „Archiwa miejskie i miejscy archiwiści wczoraj, dziś i w przyszłości“ (Městské archivy a městští archiváři včera, dnes a zítra). Konferencja odbędzie się w nowym ratuszu miasta Brna przy pl. Dominikańskim 1. Ma ona uświetnić 80. rocznicę istnienia tego Archiwum. Zakres tematyczny obejmować będzie rozówj archiwów miejskich od usamodzielnienia się samorządów miejskich w 1850 r. do wspólczesności. Trzeba pamiętać, iż archiwa miejskie w Czechach przechowują zasób wieczysty, często niezwykle cenny. Pierwszego dnia konferencji planowane jest zwiedzanie nowego ratusza.
Osoby zainteresowane udziałem w konferencji moga się kontaktować z: cervena.radana@brno.cz; blazek.libor@brno.cz; jurackova.sarka@brno.cz

Wiecej w języku czeskim

Program konferencji

oprac. Ivo Łaborewicz
AP Jelenia Góra

CZECHY: Wystawa w 20-lecie aksamitnej rewolucji w Czechach

Przypadająca właśnie 20-ta rocznica tzw. „Aksamitnej rewolucji” w Czechosłowacji, która zakończyła rządy komunistyczne, skłoniła wiele czeskich archiwów do zorganizowania okolicznościowych imprez i wystaw. Jedną z nich przygotowało Powiatowe Archiwum Państwowe w Příbramie. Jest to wystawa dokumentów archiwalnych, określana jako: „pełna wspomnień”, pt. „Příbramsko 1989 – pani nauczycielko, już nie musi pani nas okłamywać” (Příbramsko 1989 – paní učitelko, už nám nemusíte lhát).

Wystawa będzie czynna w dniach od 16 października 2009 r. do 29 stycznia 2010 r. Wystawę można zwiedzać w poniedziałki, wtorki i środy w godzinach od 8.00 do 17.00, w czwartki i piątki w godzinach od 9.00 do 14.00.

oprac. Ivo Łaborewicz
AP Jelenia Góra