SŁOWACJA: Pożar w Bańskiej Szczawnicy zagrażał też archiwum

W sobotę 18 marca 2023 r. w samym centrum starego miasta Bańskiej Szczawnicy na Słowacji wybuchł pożar. Płonęła jedna z zabytkowych kamienic w Rynku. Żywioł szybko się rozprzestrzenił, obejmując cztery sąsiednie budynki. Wśród nich znalazła się siedziba Słowackiego Archiwum Górniczego, będącego specjalistycznym oddziałem Słowackiego Archiwum Narodowego. Zagrożone były bezcenne zbiory historycznych archiwaliów. W akcji gaśniczej i ratowaniu bezcennych dokumentów uczestniczyły liczne zastępy straży pożarnej, wojsko, policja, a także wielu wolontariuszy.
Ogień dostrzeżono około ósmej rano, i mimo szybkiej akcji gaśniczej nie udało się go powstrzymać. Ze względu na wietrzną pogodę szybko rozprzestrzenił się na sąsiednie zabudowania przy Rynku oraz pl. Świętej Trójcy. Ostatecznie pożar zlokalizowano i powstrzymano jego rozprzestrzenianie się dopiero o ósmej wieczorem, a o całkowitym ugaszeniu straż pożarna poinformowała dopiero w godzinach rannych w niedzielę. Płomienie zniszczyły Zasadniczą Szkołę Plastyczną, budynek Muzeum Górniczego, które straciło zbiory mineralogiczne, dwa domy prywatne oraz Dom Kultury. W tzw. w domu Maríny, w którym prawdopodobnie wybuchł pożar, spłonęły cenne późnorenesansowe i wczesnobarokowe malowane stropy. Udało się jednak uratować zbiory z galerii Josefa Kollára, jak również archiwum górnicze, przechowujące m.in. stare mapy wpisane na listę zabytków UNESCO.

Czytaj dalej „SŁOWACJA: Pożar w Bańskiej Szczawnicy zagrażał też archiwum”

MRA: Wspólny apel Międzynarodowej Rady Archiwów i Stowarzyszenia Archiwów Latynoamerykańskich

W ciągu 2022 r. Ameryka Południowa stała się miejscem poważnych rozruchów społecznych związanych.  Istotny wpływ na rosnące zainteresowanie coraz większych grup społeczeństw  w poszczególnych państwach Ameryki łacińskiej zwrotem na lewo, w kierunku zwiększenia interwencjonizmu państwowego oraz szerszej pomocy dla słabszych grup społecznych, wynikały z pogarszającej się od dwóch dekad sytuacji  gospodarczej w całej Ameryce Południowej.  Zwrot polityczny na lewo wywoływał ostrą reakcję prawicowych części społeczeństw. W efekcie rośnie napięcie w regionie.
W Chile do 2019 r. rządzi Albert Ángelo Fernández (postperonista), a ponad 40% ludności żyje poniżej granicy ubóstwa. Nie mogąc porozumieć się z Międzynarodowym Funduszem Walutowych skierował polityczny kurs Argentyny ku nieformalnej grupie państw określanej jako BRICS (Brazylia, Rosja, Indie, Chiny i RPA). Ze względu na siłę gospodarczą główną  rolę odgrywają w niej Chiny.
W kilku krajach w wyniku wyborów doszli do władzy lewicowi politycy. Taka sytuacja miała miejsce w Chile, Kolumbii, a najbardziej rozpoznawalna zmiana zaszła w Brazylii gdzie do władzy doszedł  Luiz Inácio Lula da Silva, pełniący tę funkcję po raz drugi (wcześniej w latach 2003 – 2010). Ten lewicowy działacz związkowy pokonał związanego z prawicą urzędującego prezydenta Jaira Messiasa Bolsonaro.

Czytaj dalej „MRA: Wspólny apel Międzynarodowej Rady Archiwów i Stowarzyszenia Archiwów Latynoamerykańskich”

NIEMCY: 100 lat temu w Kleve– głos z przeszłości

Kleve to miasto powiatowe w Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia, w rejencji Düsseldorf,. Tutaj urodził się cesarz Otton III.
W mieście działa archiwum miejskie- Stadtarchiv Kleve,które jest częścią administracji miejskiej działu Obsługa Obywatelska. W zbiorach archiwalnych znajdują się akta z XV w., m.in. akty stanu cywilnego od 1798 r. oraz dokumenty pergaminowe od 1348 r. Przechowywane są tu także ważne archiwalia pochodzenia pozamiejskiego. Należą do nich archiwa szkół, firm, inspekcji wałów i stowarzyszeń oraz spuścizny osób prywatnych. Archiwum miejskie posiada również bogatą kolekcję zdjęć, pocztówek, slajdów i filmów oraz map. Ponadto przy archiwum funkcjonuje duża biblioteka zawierająca około 30 000 woluminów ze zbiorami skupiającymi się na historii i lokalnej historii miasta Kleve oraz jego okolic. Obejmuje ona również rękopisy i starodruki z XV wieku, oficjalne druki (zbiory praw, dzienniki urzędowe) z końca XVIII wieku oraz zbiór gazet Kleve z 1770 roku.

Czytaj dalej „NIEMCY: 100 lat temu w Kleve– głos z przeszłości”

UKRAINA: zmiany w regulaminie funkcjonowania instytucji archiwalnych

Rozporządzeniem Ministerstwa Sprawiedliwości Ukrainy z dnia 2 marca 2023 r. (nr 839/5, zarejestrowanym w dniu 3 marca 2023 r. pod nr 391/39447) dokonano zmian w „Regulaminie funkcjonowania instytucji archiwalnych Ukrainy”: w podrozdziale 4.2.1 punktu 4.2 rozdziału 4 rozdziału VI ww. Regulaminu od tej chwili treść ustępów zostaje dostosowana do obowiązujących norm, a mianowicie zastępuje się wyraz „faszystowskich” słowem „nazistowskich”, słowa „Wielka Wojna Ojczyźniana” we wszystkich przypadkach zastępuje się słowami „druga wojna światowa”, a akapit siedemnasty otrzymuje następujące brzmienie: „przymusowe wysiedlenie ludności cywilnej do pracy przymusowej na terytorium Niemiec lub ich sojuszników, które prowadziły wojnę ze Związkiem SRR [Socjalistycznych Republik Sowieckich – EŁ], lub na terytorium innych okupowanych przez nich państw”.

Czytaj dalej „UKRAINA: zmiany w regulaminie funkcjonowania instytucji archiwalnych”

WŁOCHY: Florencja – Archiwum Historyczne Unii Europejskiej

Szybkie zmiany technologiczne, zachodzące w końcu XX wieku, sprzyjały też nowym formom aktywności archiwalnej, a zwłaszcza szybkiej wymianie informacji w skali nie tylko krajowej, ale i międzynarodowej. Wspomagały ją nowo wypracowywane standardy informacji archiwalnej. Europejski Portal Archiwalny był największą z takich inicjatyw realizowanych przez międzynarodowe grono fachowców. Jej celem było udostępnienie w jednym miejscu opisów dokumentów przechowywanych w różnych krajach Europy oraz umożliwienie korzystania z kopii cyfrowych, przechowywanych w krajowych repozytoriach. Obecnie znajdują się na nim dane z ponad 30 krajów, sporządzone w ponad 20 językach i 5 różnych alfabetach. Wyjątkiem wśród podmiotów realizujących projekt było nie państwo, a instytucja, Historical Archives of the European Union (HAEU), z natury rzeczy międzynarodowe, istniejące stosunkowo niedługo, co ma swoje zalety. Decyzja o powołaniu Archiwum Historycznego zapadła w 1983 r., choć przygotowania rozpoczęły się wcześniej, 30 lat po powstaniu pierwszej Europejskiej Wspólnot Węgla i Stali. W ciągu poprzednich lat dokumentacja tej i innych wspólnot oraz innych podmiotów międzynarodowych, była przechowywana przez archiwum centralne w Brukseli (Central Archives of the Council of the European Union), niemające jednak charakteru archiwum historycznego. Archiwum historyczne otwarto 13 grudnia 1985 r. we Florencji, w której od 1976 r. działał European University Institute. Jego idea ewoluowała od ośrodka badań atomowych w stronę badań społecznych, promujących wymianę kulturalną między państwami członkowskimi. I takie badania prowadzone są obecnie w tym Instytucie, który organizuje projekty naukowe, studia podyplomowe, nie będąc instytucją Wspólnoty Europejskiej.

źródło: Historical Archives of the European Union

fot. Historical Archives of the European Union

Czytaj dalej „WŁOCHY: Florencja – Archiwum Historyczne Unii Europejskiej”

CZECHY: Wystawa edukacyjna o źródłach genealogicznych

„Podążaj krok za krokiem za naszymi (sławnymi) przodkami. Źródła genealogiczne w archiwach środkowoczeskich” – taki tytuł nosi nowa wystawa, a zarazem projekt edukacyjny, jaki przygotowali czescy archiwiści, zarówno dla badaczy przeszłości, genealogów, ale przede wszystkim dla nauczycieli, pragnących kształcić dzieci i młodzież w sposób niekonwencjonalny, m.in. w oparciu o źródła archiwalne.
Jak wiadomo badacze genealogii podążają do celu często różnymi drogami, wykorzystując całą gamę materiałów archiwalnych. Niektóre z tych dróg i materiałów prezentuje właśnie nowa wystawa, udostępniona w Pradze, we foyer tamtejszego Regionalnego Archiwum Państwowego, ul. Archivní 4/2257, Praga 4. Jej twórcy, na przykładzie dziesięciu znaczących „kamieni milowych” w życiu człowieka, ukazują w jaki sposób takie wydarzenia, jak narodziny, małżeństwo, śmierć, mogą znaleźć odzwierciedlenie zarówno w aktach metrykalnych, jak także w aktach z dziedziny edukacji szkolnej, dotyczących podróży, czy nawet działalności przestępczej, znajdują odbicie w źródłach archiwalnych. Wszystkie te materiały można wykorzystać w badaniach genealogicznych.
Panele ekspozycyjne, w liczbie 10, przybliżają nie tylko konkretne źródła genealogiczne, ale i szeroko rozumiane zasoby archiwalne, a tym samym czeską sieć archiwów historycznych. Przedstawione tam przykłady materiałów archiwalnych dają wgląd w życie znanych powszechnie osobistości związanych z Czechami Środkowymi i Pragą.

Czytaj dalej „CZECHY: Wystawa edukacyjna o źródłach genealogicznych”

NIEMCY: Z Shuttle-Srvice bliżej do skarbów archiwalnych w Viersen

Archiwum Powiatowew Viersen(Kreisarchiv Viersen) znalazło formułę na wzmocnienie swojej oferty edukacyjnej dla młodzieży szkolnej. Oprócz ciekawej oferty edukacyjnej  pielęgnującej włókiennicze tradycje regionu, pokazów dokumentów sięgających XIII wieku i innych atrakcji, archiwum dowozi specjalnym transportem Shuttle-Srvice zainteresowane klasy szkolne do archiwum.  Pracownicy archiwum w Viersen organizują transport dla klas szkolnych od poniedziałku do czwartku w godzinach 08:30–16:00. Usługa jest bezpłatna dla szkół z regionu.
„Cieszymy się, gdy klasy szkolne trafiają do naszego archiwum. Istnieje ogromna chęć poznania naszego archiwum we wszystkich jego aspektach i przeprowadzenia tu badań. Często jednak przeszkodą są względy organizacyjne, które możemy usunąć dzięki naszemu transportowi”  z zadowoleniem stwierdził  Starosta Viersen Dr. Andreas Coenen.

Czytaj dalej „NIEMCY: Z Shuttle-Srvice bliżej do skarbów archiwalnych w Viersen”

MRA: Wspólna konferencja Międzynarodowego Stowarzyszenia Archiwów Dźwiękowych i Audiowizualnych oraz Międzynarodowej Rady Muzyki Tradycyjnej – Stambuł 2023

Na 12 – 15 września 2023 r. na Uniwersytecie Stambulskim dwa międzynarodowe stowarzyszenia organizują konferencją poświęconą szeroko pojętej ochronie dziedzictwa cyfrowego, audiowizualnego i muzycznego we współczesnym świecie. Temat to „Współpraca w zachowaniu i ochronie dziedzictwa audiowizualnego i  pokrewnego”( Collaborating to preserve and safeguard audiovisual and related heritage).  Międzynarodowego Stowarzyszenia Archiwów Dźwiękowych i Audiowizualnych (The International Association of Sound and Audiovisual Archives -IASA) i Międzynarodowa Rada Muzyki Tradycyjnej (Międzynarodowa Rada Muzyki Tradycyjnej – ICTM) wspólnie proponują następujące zagadnienia badawcze:

Czytaj dalej „MRA: Wspólna konferencja Międzynarodowego Stowarzyszenia Archiwów Dźwiękowych i Audiowizualnych oraz Międzynarodowej Rady Muzyki Tradycyjnej – Stambuł 2023”

FRANCJA: Obchody 150 rocznicy urodzin Colette

W 2023 r. przypadła 150 rocznica urodzin francuskiej pisarki i feministki Colette (Sidonie Gabrielle Colette). Z tej okazji archiwa narodowe zaprezentowały w ramach cyklu „Archiwa z bliska” wystawę internetową dokumentów związanych jej życiem. Dokumenty podzielone są na grupy tematyczne ułożone wedle chronologii życia. Każdy prezentowany dokument osadzony jest w kontekście życiorysu Colette.W części poświęconej dzieciństwu zatytułowanej zaprezentowano akt urodzenia stwierdzający, że 28 stycznia 1873 r. w Saint-Sauveur-en-Puisaye (departament Yonne regionu Burgundia-Franche-Comté) urodziła się Sidonie Gabrielle Colette. Z domu wyniosła znajomość literatury klasycznej i francuskiej. Zarówno matka Sidonie Ladoy, jak i ojciec, kawaler Legii Honorowej (1897) mieli wpływ na wychowane córki. Drugim dokumentem zaprezentowanym jest wyciąg z dossier Legii Honorowej ojca. Po różnych perypetiach życiowych związanych problemami finansowymi rodziny i przeprowadzką do Châtillon-sur-Loing, Colette wyszła za mąż za czternaście lat starszego od siebie Henry’ego Gauthier-Villars dit Willy. Był o właścicielem wydawnictwa, pisarzem, publicystą i krytykiem muzycznym. Z tego okresy zaprezentowano kontrakt małżeński z 15 maja 1893r. zawartego w Châtillon-sur-Loing.

Czytaj dalej „FRANCJA: Obchody 150 rocznicy urodzin Colette”

CHORWACJA: Temat Międzynarodowych Dni Archiwów

Mające już kilkuletnią tradycję obchody Międzynarodowego Dnia, a od jakiegoś czasu Tygodnia Archiwów, są na Świecie coraz popularniejsze. W ich organizację włączają się nie tylko archiwa historyczne oraz – z reguły z nim powiązane – stowarzyszenia archiwalne, ale także inne instytucje kulturalne: państwowe, samorządowe, społeczne i prywatne. Jest więc sposobów świętowania tego dnia wiele, niemal tyle, co ich organizatorów. Pewien porządek w tym zakresie zdecydowali się wprowadzi archiwiści chorwaccy, ustalając temat przewodni najbliższych Dni.
Chorwackie Stowarzyszenie Archiwistów, będące w Chorwacji koordynatorem obchodów Międzynarodowego Tygodnia Archiwów, jakie przypadną w dniach 5-11 czerwca 2023 r., zaproponowały wszystkim archiwom, jak i innym zainteresowanym instytucjom, stowarzyszeniom, osobom prawnym i fizycznym w Republice Chorwacji wspólny temat, a mianowicie: „Dźwięki, obrazy i słowa literackie w archiwach”.

Czytaj dalej „CHORWACJA: Temat Międzynarodowych Dni Archiwów”