Autor: Baniaque

POLSKA: Warszawa. Konferencja „Dni Digitalizatora” 2018

W dniach 18-19 września 2018 r. odbyła się w Warszawie 6. edycja Dni Digitalizatora, przygotowanych przez Narodowe Archiwum Cyfrowe (poprzednie DD). Konferencja miała miejsce w Filmotece Narodowej – Instytucie Audiowizualnym (dalej: FINA). Analogicznie jak w latach ubiegłych, pozwoliła na wymianę wiedzy i doświadczeń z zakresu digitalizacji. Omówiono również zmiany w zarządzeniu nr 14 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia 31 sierpnia 2015 r. w sprawie digitalizacji zasobu archiwów państwowych (dalej: zarządzenie), opracowane przez zespół powołany zarządzeniem nr 27 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia 13 marca 2018 r.

Konferencję otworzył p.o. dyrektor Narodowego Archiwum Cyfrowego Radosław Kałużniak. Następnie głos zabrał Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych, dr Wojciech Woźniak, który dziękując za zaangażowanie archiwów państwowych w zakresie digitalizacji, wskazał jednocześnie na kolejne ambitne zadania w tej dziedzinie.


Dni digitalizatora 2018, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Wojciech Woźniak

Czytaj dalej „POLSKA: Warszawa. Konferencja „Dni Digitalizatora” 2018”

FRANCJA: Lotnictwo- nowy przewodnik archiwalny

Od początku przygody człowieka z lotnictwem Francja była jej uczestnikiem. Nic zatem dziwnego, że archiwa francuskie bogate są w zasób poświęcony awiacji. Oddany pod koniec czerwca 2018 przewodnik  stara się przybliżyć źródła archiwalne wyposażając je w narzędzie ukazujące kontekst ich wytworzenia w postaci przewodnika. Przyjęto chronologiczny układ przewodnika, przez co publikacja stała się także historią lotnictwa we Francji. Równocześnie, ponieważ patrzymy na nią poprzez pryzmat zasobu archiwalnego, wyodrębniono pewne aspekty tematyczne takie, jak pierwsze publikacje o „rzeczach lżejszych od powietrza”, rozwój lotnictwa wojskowego z decydującymi momentami w postaci obu wojen światowych, rozwój lotnictwa cywilnego oraz legendarni piloci: Saint-Exupéry lub Guynemer.

Całość podzielono na następujące części:

  1. Początki awiacji
  2. Dwie wielkie wojny
  3. Lotnictwo wojskowe
  4. Lotnictwo cywilne
  5. Lotniska, festyny lotnicze i salony lotnicze
  6. Zasoby opublikowane
  7. Aby pójść dalej…

 Każda z części w niezwykle przystępny i „skondensowany” sposób przybliża to, co na temat lotnictwa można znaleźć nie tylko w zasobach francuskich archiwów. Tak przypomniano, że po raz pierwszy terminu awiacja (fr. aviation) użył w 1863 r. Guillome de La Landelle w książce „Awiacja lub nawigacja powietrzna” (Aviation ou Navigation aérienne), której egzemplarz przechowywany jest w paryskiej Bibliothèque nationale de France.

Czytaj dalej „FRANCJA: Lotnictwo- nowy przewodnik archiwalny”

ROSJA: Szóste Syberyjskie Forum Historyczne

Władze Kraju Krasnojarskiego, wraz ze współorganizatorami przedsięwzięcia: Syberyjskim Uniwersytetem Federalnym w Krasnojarsku, Krasnojarskim Państwowym Uniwersytetem Pedagogicznym im. W.P. Astafiewa, Archiwum Państwowym Kraju Krasnojarskiego oraz Regionalnym Muzeum Historii Lokalnej Krasnojarska, zapraszają do wzięcia udziału w kolejnym, szóstym już Syberyjskim Forum Historycznym, w dniach 24-25 października 2018 r. (sala kongresowa Syberyjskiego Uniwersytetu Federalnego w Krasnojarsku). Tematem tegorocznego spotkania ma być problematyka opanowania i zasiedlenia Syberii oraz jej uformowanie się i rozwoju jako regionu wieloetnicznego i wielowyznaniowego. Do udziału zapraszani są historycy, religioznawcy, etnolodzy i antropolodzy, nauczyciele i naukowcy z uczelni pedagogicznych, archiwiści, muzealnicy i bibliotekarze, przedstawicieli władz państwowych i samorządowych, stowarzyszeń, duchowieństwa i organizacji publicznych; w kolejnych edycjach Forum od 2013 r. uczestniczyli w nim naukowcy i inne osobistości nie tylko z Rosji, ale także z Niemiec, Chin, Norwegii, Polski i Estonii.
Należąca do Rosji Syberia pod względem administracyjnym dzieli się na położony w jej zachodniej części Syberyjski Okręg Federalny (w skład którego wchodzi m.in. Kraj Krasnojarski), z centrum administracyjnym w Nowosybirsku, oraz na Dalekowschodni Okręg Federalny, którego największym miastem jest Chabarowsk. Obydwa syberyjskie okręgi zajmują łącznie ponad 11 milionów kilometrów kwadratowych i liczą ok. 27 milionów mieszkańców.

Czytaj dalej „ROSJA: Szóste Syberyjskie Forum Historyczne”

ROSJA: Wystawa „Monachium-38. Na progu katastrofy”

Dnia 19 września 2018 r. w Państwowym Archiwum Federacji Rosyjskiej w Moskwie (sala wystawowa przy ul. Bolszaja Pirogowskaja 17) – otwarcie wystawy historyczno-dokumentalnej pt. „Monachium 38. Na progu katastrofy”, poświęconej 80. rocznicy podpisania układu w Monachium we wrześniu 1938 r. Na wystawie mają być wystawione po raz pierwszy unikatowe dokumenty archiwalne naświetlające ciąg wydarzeń, których bezpośrednim skutkiem było rozpętanie przez Niemcy II wojny światowej. Udział w ceremonii otwarcia wystawy zapowiedział m.in. minister spraw zagranicznych Federacji Rosyjskiej Siergiej Ławrow.

Tematem wystawy jest konferencja w Monachium w dniach 29-30 września 1938 roku, w wyniku której przywódcy nazistowskich Niemiec, Wielkiej Brytanii, Francji i Włoch podpisali umowę o oderwaniu od Czechosłowacji części jej terytorium (Kraju Sudetów) i przyłączeniu go do Rzeszy Niemieckiej. W konferencji Czechosłowacja nie uczestniczyła.

Czytaj dalej „ROSJA: Wystawa „Monachium-38. Na progu katastrofy””

Czechy: Wystawa fotograficzna na 100-lecie powstania Czechosłowacji

W salach wystawowych Archiwum Narodowego w Pradze (Narodni archiv Praha) od 8 sierpnia 2018 roku czynna jest bardzo interesująca wystawa pt. „100 lat oczami fotografów” (100 let očima fotografů). Będzie można ją zwiedzać do 10 października 2018 roku. Po tym czasie będzie prezentowana w innych miejscach w stolicy Czech.
Wystawę, której kuratorem została Věra Matěů, we współpracy z Archiwum Narodowym w Pradze, przygotowały: firma NIPOS i Związek Czeskich Fotografów. Zdecydowana większość prezentowanych prac pochodzi z archiwum tej ostatniej instytucji. Ekspozycja obejmuje prace 120 mistrzów obiektywu. Ich stare zdjęcia przypominają o przeszłości, ale przywołują też wydarzenia i obrazy lat ostatnich.
W ciągu całego już wieku, jaki upłynął od narodzin Czechosłowacji w 1918 roku, powstało ogromne bogactwo dokumentów, wspomnień i niekończące się serie zdjęć. Prezentowane fotografie łączą autentyczność faktów z indywidualnym podejściem autora ujęcia, jego doświadczeniem, oceną, emocjami, jakie udzieliły mu się podczas udziału w wydarzeniach historycznych, których obrazy przywołują ówczesne postaci, wygląd ulic, sklepów itd.

Czytaj dalej „Czechy: Wystawa fotograficzna na 100-lecie powstania Czechosłowacji”

Czechy: Międzynarodowa konferencja archiwalna z okazji 100-lecia powstania Czechosłowacji

Z okazji 100-lecia powstanie niepodległej Czechosłowacji Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Republiki Czeskiej przygotowuje międzynarodową konferencję naukową zatytułowaną „Państwowość czechosłowacka i czeska w dokumentach archiwalnych archiwów czeskich i zagranicznych”, która odbędzie się w dniach 24-26 października 2018 r. Miejscem obrad będzie sala kinowa Archiwum Narodowego w Pradze, a konferencja odbędzie się pod patronatem Ministra Spraw Wewnętrznych.
Komitet Organizacyjny postanowił oprzeć się nie tylko na głównych referatach przygotowanych przez czeskich archiwistów, ale oddać też inicjatywę czeskim i zagranicznym historykom, archiwistom, pracownikom wszystkich rodzajów i typów archiwów oraz wszystkim pokoleniom archiwistów.

Czytaj dalej „Czechy: Międzynarodowa konferencja archiwalna z okazji 100-lecia powstania Czechosłowacji”

WŁOCHY: Nursja- ratowanie dokumentów i pamięci

16 października 2016 r. potężne trzęsienie ziemi w środkowych Włoszech w prowincji Umbria zmiotło z powierzchni ziemi stare i urokliwe miasteczko Nursję. Dzieje miasteczka sięgają VI w p.n.e., kiedy zasiedlali je Sabinowie. W 300 r. p.n.e. Nursja podbita została przez Rzymian. W okresie chrześcijańskim tu urodzili się około 480 r. Święty Benedykt i Święta Scholastyka. Stąd w mieście były dwa klasztory benedyktyńskie: męski i żeński oraz klasztor klarysek. W miasteczku znajduje się także archikatedra diecezjalna  Archidiecezji Spoleto – Nursja. W wyniku trzęsienia ziemi większość zabytkowych budynków miasta uległa uszkodzeniom. Bazylika Św. Benedyktyna całkowicie legła w gruzach.

Czytaj dalej „WŁOCHY: Nursja- ratowanie dokumentów i pamięci”

NIEMCY: Turyngia – nowe prawo archiwalne – łatwiejszy dostęp do zasobu archiwów publicznych

Pod koniec czerwca 2018 Turyński Landtag uchwalił nowe prawo archiwalne (Thüringer Gesetz über die Sicherung und Nutzung von Archivgut) obowiązujące na terenie kraju związkowego. Przypomnijmy że Turyngia jako kraj związkowy została utworzona  dopiero w 1990. Należy do tak zwanych nowych krajów związkowych, jak określa się kraje na terenach dawnej NRD. Oznacza to że przed 1990 rokiem na tym terenie obowiązywały zupełnie inne zasady prawne. Ustawa landu Turyngia dostosowuje terminologię do następujących również w prawie federalnym zmian w podejściu do zasobu archiwalnego i archiwów. Chodzi tu zwłaszcza o ustawę o ochronie dóbr kultury narodowej (Kulturgutschutzgesetz: KGSG), która została uchwalona 6 sierpnia 2016 roku Nowelizacja prawa przyniosła w odniesieniu do  archiwów znaczące zmiany. Dotychczasowy podział na dobra kultury i zasób archiwalny został zlikwidowany, a pod pojęciem” dóbr  kultury”, ustawa rozumie szeroki jej zakres pojęciowy, włączając w to również zasób archiwalny. Wszystkie materiały archiwalne w państwowych (federalnych), komunalnych archiwach oraz w archiwach sektora publicznego, podlegają KGSG, jako narodowe dobra kultury. Co więcej, dotyczy to również wszelkich instytucji z udziałem publicznym powyżej 50 %.   Zmiany turyńskiego prawą archiwalnego dotyczą również ułatwień w dostępie do tzw. publicznego zasobu archiwalnego  (Öffentliches Archivgut)  Dotychczas obywatele musieli przedstawić  „uzasadniony interes” przy korzystaniu z zasobu archiwalnego. W nowelizacji ustawy przepis ten został obecnie zastąpiony „prawem przysługującym każdemu” – prawo to wywodzi się z Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Łatwiejszy dostęp nie oznacza oczywiście niczym nieograniczonego dostępu – w dalszym ciągu obowiązują ograniczenia prawne wynikające z ochrony danych osobowych i osobistych oraz terminy ustawowej ochrony – Schutzfristen. Turyńskie władze związkowe zmieniając prawo archiwalne biorą pod uwagę ogólną tendencję szerszego i łatwiejszego dostępu do archiwów.
17 stycznia 2017 roku Bundestag uchwalił nowelizację ustawy archiwalnej dla Archiwum Federalnego  „Gesetz zur Neuregelung des Bundesarchivrechts“ .

Czytaj dalej „NIEMCY: Turyngia – nowe prawo archiwalne – łatwiejszy dostęp do zasobu archiwów publicznych”

MRA: 70 lecie Międzynarodowej Rady Archiwów

Rok 2018 jest dla Międzynarodowej Rady Archiwów rokiem jubileuszu siedemdziesięciolecia istnienia. Z tej okazji rada przygotowała wystawę pt.: „MRA: w czasie” (L’ICA au fil du temps). Wystawa proponuje podróż w czasie i spojrzenie na działania organizacji poprzez pryzmat działających w niej ludzi (fundatorów, przewodniczących, sekretarzy generalnych) oraz znaczących wydarzeń i działań w XX i XXI w.
W części pierwszej przypomniano sylwetki założycieli:
1. Solon Justus Buck, USA (1884 – 1962), jako pierwszy zdefiniował idee tworzące podstawy międzynarodowej organizacji archiwistów oraz określił etapy prowadzące do jej utworzenia.
2. Dirk Petrus Mariusz Graswinkel, Holandia (1888 – 1960), był pierwszym wiceprzewodniczącym MRA;
3. Vaclav Husa, Czechy (1906 – 1965), czeski historyk, wychowawca wielu pokoleń czeskich archiwistów. Od 1934 do 1949 r. pracował w Państwowej Szkole Archiwalnej w Pradze, a potem do 1951 r. na Fakultecie Filozoficznym Uniwersytetu Karola w Pradze.
4. Charles Hilary Jenckinson (Anglia) 1882 – 1961
5. Eugenie Martin – Chabet (Francja) 1880 – 1975
6. Emilio Re (Włochy) 1881 – 1967
7. Juliusz Jimeres Rueda (Meksyk)
8. Charles Samaran (Francja) 1879 – 1982
9. Asgaut Steinnes (Norwegia) 1892 – 1973, norweski archiwista i historyk. Specjalizował się w badaniu dziejów średniowiecza.

Czytaj dalej „MRA: 70 lecie Międzynarodowej Rady Archiwów”

Niemcy: Więcej niż słowo mówione – „ARCHIVAR” o Oral-History

Właśnie ukazał się 71 numer, zeszyt 2, czasopisma archiwalnego ARCHIVAR wydawanego przez Landesarchiv Pólnocnej Westfalii i Związek Archiwistów Nienieckich (Verband deutsche Archiwarinnen  und Archivare). Kolejny numer poświęcony jest w większości niszowemu, ale ciągle zyskującemu na znaczeniu tematowi historii mówionej – „Dzisiejsza historia mówiona jest integralną częścią badań  społecznych i kulturalnych metodyki badawczej. W przeciwieństwie do gromadzenia danych na bazie jakościowej, opiera się na swobodnej narracji współczesnych opisywanym wydarzeniom świadków. Współczesne narracje świadków przybierają zazwyczaj formę wywiadów. Uzyskane w ten sposób źródła ustne w ostatnich latach coraz częściej trafiają do archiwów i są przechowywane na taśmach lub w formie cyfrowej. Niektórzy nawet zakładają tego typu archiwa specjalizujące się dla tworzenia i zachowania przekazów ustnych dla potomności” pisze we wstępie redakcja pisma.
We wstępnym artykule Jens Murken  przedstawiona  metodologię historii mówionej, jako dyscyplinę naukową, która przez długi czas musiała przebijać się do świadomości społecznej i walczyć o akceptację w obrębie nauk historycznych. Linde Aple przedstawia zaś krótki zarys rozwoju tej dziedziny w Niemczech od 1980 roku.

Czytaj dalej „Niemcy: Więcej niż słowo mówione – „ARCHIVAR” o Oral-History”