Wstęp do standardów metadanych

Przy omawianiu zderzenia nauk bibliotecznych, archiwistycznych itp. z komputeryzacją i Internetem, centralne miejsce zajmują metadane i sposób ich wyrażania. Metadane to dane o danych, opisy, wyciągi, oznakowania, indeksy, katalogi itp. Ten artykuł jest wstępem do dyskusji i omówienia różnych aspektów metadanych i ich zastosowań.

Dlaczego w ogóle potrzebne są nam metadane? Najprostszą odpowiedzią jest “dlatego, że komputery są raczej nierozgarnięte”. Niech nas nie zmyli fakt, że umieją grać w szachy lepiej od ludzi – to jest zadanie względnie proste w porównaniem ze zrozumieniem języka naturalnego. Ale mimo tego, że są nierozgarnięte, komputery są w stanie przetworzyć dużo więcej informacji w dużo krótszym czasie niż mózg człowieka, więc jest w naszym interesie tłumaczyć zdania języka naturalnego na język zrozumiały przez komputery.

Czytaj dalej „Wstęp do standardów metadanych”

NORWEGIA: „Na kanapie z gośćmi archiwum”

„I en sofa på arkivet” to interesująca inicjatywa Królewskiego Archiwum w Oslo wpisania archiwum z zasobem historyczny w pejzaż współczesnych problemów, ukazania ich w kontekście współczesnym. Pomysłem jest organizacja debat odbywających się w audytorium archiwum z udziałem gości na określony temat. We wstępie do zaproponowanej formuły organizatorzy napisali: „Budynek królewskiego archiwum stwarza naturalne ramy do rozmów o historii. W naszych magazynach leży 150 km archiwaliów dokumentujących życie ludzi przez ponad 1000 lat. Zaprosiliśmy  historyków, pisarzy i ludzi kultury do rozmów na sofie.” (tłum. AB) Pierwsze spotkanie odbyło sie pod hasłem „Jak stworzyć politycznego leadera?”. Drugie, które odbyło się 8 października 2013 zatytułowane: „Czerwony przeciwko błękitnemu o najważniejszej norweskiej mównicy”  poświęcone było buntom studenckim od końca lat pięćdziesiątych do końca lat sześćdziesiątych.

Czytaj dalej „NORWEGIA: „Na kanapie z gośćmi archiwum””

SZWAJCARIA: Na drodze do Open Government Data (OGD)

Szwajcaria nie jest w tej dziedzinie prekursorem, gdyż w wielu krajach OGD będące częścią koncepcji open goverment funkcjonuje już kilku lat- w USA i w większości krajów UE od 2009. Jednak od wielu lat stopniowo i koncepcyjnie rozwijane i wdrażana są tam do życia systemy i projekty  związane z upowszechnieniem E-Government zmierzające do stworzenie centralnego portalu  OGD – w  katalogu zadań priorytetowych E Goverment nr B.2.12.
Głównym założeniem inicjatywy Open Government Data jest uczynienie informacji publicznych powszechnie dostępnej dla obywateli. Administracja publiczna gromadzi bowiem olbrzymie ilości danych wysokiej jakości w ramach czynności prowadzonych przez podmioty publiczne. Rządy i organy administracji publicznej wielu krajów w ramach przedsięwzięć open government, podejmują działania zmierzające do pełnej transparentności swoich  działań. W sferze dostępu do informacji publicznych, inicjatywy te stawiają sobie cele zapewnienia obywatelom dostępu połączonego w szybkim wyszukiwaniem  danych i informacji, ułatwiając przy tym możliwość ponownego ich wykorzystania. Termin „Government Data” oznacza wszelkie dane i informacje tworzone lub rejestrowane przez administrację publiczną lub organizacje podlegające administracji publicznej. Podstawowe możliwości oferowane przez te serwisy internetowe obejmują integrację zbiorów danych pochodzących z poszczególnych źródeł informacji publicznych (resortów, agend rządowych, instytucji państwowych) oraz spójne funkcje przeszukiwania tych informacji. Dostępność  danych zawartych w tzw. rejestrach publicznych ograniczają jedynie takie czynniki jak ochrona danych osobowych czy ochrona informacji niejawnych.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Na drodze do Open Government Data (OGD)”

USA: 70 lat Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce

Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce powstał w roku 1943 jako kontynuacja Instytutu do Badania Najnowszej Historii Polski (potem Instytutu Józefa Piłsudskiego), powstałego w Warszawie w roku 1923. Wśród jego założycieli, oprócz znanych działaczy polonijnych, takich jak Franciszek Januszewski, Maksymilian Węgrzynek i Lucjan Kupferwasser znaleźli się polscy uchodźcy wojenni, którzy w II Rzeczypospolitej zajmowali ważne stanowiska państwowe: Henryk Floyar-Rajchman – były minister przemysłu i handlu, Ignacy Matuszewski – były poseł na Węgrzech i minister skarbu oraz Wacław Jędrzejewicz – były minister oświaty. Głównym celem założycieli Instytutu było prowadzenie stałej, niezależnej instytucji badawczo-naukowej zajmującej się nie tylko gromadzeniem, przechowywaniem i badaniem dokumentów dotyczących Polski, ale także popularyzowaniem prawdziwej, niezafałszowanej wiedzy o Polsce i jej historii najnowszej.

Czytaj dalej „USA: 70 lat Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce”

CZECHY: Archiwalne filmy udostępniono w Internecie

Z okazji siedemdziesiątej rocznicy swojego powstania czeska Filmoteka Narodowa (Národní filmový archiv) przygotowała kilka okolicznościowych projektów, wśród których znalazło się także umieszczenie kilku starych filmów z początków czeskiej kinematografii na stronach internetowych. Projekt ten zrealizowano we współpracy z Międzynarodową Platformą Filmów Dokumentalnych – Doc Alliance Films. Udostępniono dziesięć niemych filmów dokumentalnych, wybranych przez zespół specjalistów, ukazujących życie polityczne i codzienne Czech w pierwszych dwóch dekadach XX wieku. Otwiera ten zbiór unikalny filmy nakręcony 28 październik 1918 roku, ukazujący moment powstania Czechosłowacji. Na taśmie celuloidowej utrwalono euforię tłumu, zdążającego na Plac Wacława, gdzie na posągu wyobrażającym tego świętego wywieszono nową flagę państwową, a ma ona barwy biało-czerwone. Tak pierwotnie wyglądała flaga Czech, zgodnie z tradycją wywodząca się z herbu państwa, gdzie biały lew widnieje na czerwonym tle. Dopiero połączenie ze Słowacją przyniosło modyfikacje barw narodowych, poprzez dodanie niebieskiego trójkąta, wziętego z flagi słowackiej.

Czytaj dalej „CZECHY: Archiwalne filmy udostępniono w Internecie”

ROSJA: otwarcie wystawy „Konstytucyjna historia Rosji. W 20. rocznicę Konstytucji”

Dnia 10 października 2013 r. w sali wystawowej Archiwów Federalnych w Moskwie – odbyło się uroczyste otwarcie wystawy „Konstytucyjna historia Rosji. W 20. rocznicę Konstytucji” – w roku bieżącym minie bowiem dwudziesta rocznica przyjęcia obecnie obowiązującej w Rosji ustawy zasadniczej, przyjętej w ogólnonarodowym referendum w dniu 12 grudnia 1993 r. Na wystawie będą prezentowane wszystkie dotychczasowe konstytucje Rosji i projekty, które z różnych przyczyn nie weszły w życie, jak np. projekt słynnych Dwunastu Punktów («кондиций») Najwyższej Tajnej Rady (najwyższego organu władzy wykonawczej w Rosji w latach 1726-1730) z 1730 r., którym to dokumentem usiłowano ograniczyć carskie samowładztwo, ocalałe projekty konstytucyjne dekabrystów z lat 20. XIX w., oryginał konstytucji Królestwa Polskiego, powstałej przy osobistym zaangażowaniu cara Aleksandra I, także powstały wówczas projekt konstytucji Imperium Rosyjskiego (Charte constitutionnelle de l’Empire de Russie), której Aleksander I nie odważył się podpisać, czy też konstytucja Rosji (Основные законы Российской империи) nadana w 1906 r. przez ostatniego cara Mikołaja II, która zmieniała Rosję z monarchii absolutnej w konstytucyjną.

Czytaj dalej „ROSJA: otwarcie wystawy „Konstytucyjna historia Rosji. W 20. rocznicę Konstytucji””

CZECHY. Seminarium o dokumentacji filmowej

Od sześciu lat czescy archiwiści spotykają się w Pradze, aby na specjalnych seminariach dyskutować o aktualnych problemach metodologicznych i praktycznych związanych z przechowywaniem i udostępnianiem dokumentów elektronicznych, obrazowych, dźwiękowych i filmowych przez instytucje zajmujące się gromadzeniem opieką nad zbiorami dziedzictwa kulturowego. W tym roku tematem obrad będzie „Problematyka przechowywania w archiwach i udostępniania dokumentacji filmowej” (Problematika archivního uložení a zpřístupnění filmových záznamů).
Organizatorami spotkania są: Archiwum Narodowe w Pradze, Filmoteka Narodowa oraz Czeskie Towarzystwo Informacyjne Oddział w Archiwum Narodowym w Pradze. Seminarium odbędzie się 22 października 2013 r., sali kina „Světozor” w Pradze, ul. Vodickova 41, początek godz. 9:30. Formularz zgłoszeniowy można wypełnić on-line, najpóźniej do 19 październik 2013 r. W trakcie rejestracji przed konferencją będą pobierane opłaty: za uczestnictwo oraz przekąski podawane w czasie przerw. Wszelkie zapytania można kierować również drogą mailową: emilie.benesova @ nacr.cz lub , lub tereza.dvorakova @ nfa.cz.
Program konferencji został umieszczony na stronie całego projektu: 

Organizatorzy wystosowali do uczestników seminarium specjalne przesłanie:

Czytaj dalej „CZECHY. Seminarium o dokumentacji filmowej”

NIEMCY: Archivschule w Marburbu/DFG – konwersja w stylu retro.

Retrokonwersja znana jest przede wszystkim jako termin z zakresu bibliotekarstwa. Pierwotnie oznaczał on proces przenoszenia opisów katalogowych, bibliograficznych księgozbioru z katalogu  kartkowego biblioteki do katalogu  komputerowego zintegrowanego systemu bibliotecznego  lub do bazy danych, umożliwiających edycję i przeszukiwanie. Po raz pierwszy terminu tego użyto w bibliotekoznawstwie niemieckim pod koniec ubiegłego wieku, wcześniej funkcjonował w bibliotekarstwie amerykańskim — od 1960 roku  jako  „retrospective conversion“ . W archiwistyce termin ten zaczął funkcjonować dopiero na początku tego tysiąclecia i odnosi się do przenoszenia danych  i treści z inwentarzy archiwalnych sporządzonych w sposób tradycyjny na formę elektroniczną. Metodologia przenoszenia informacji analogowych na elektroniczną przeprowadzana jest na dwa sposoby. Pierwszy z nich polega na  przenoszeniu tekstu katalogów lub inwentarzy „Texterfassung”- manualnie do baz danych lub przy użyciu techniki OCR. Druga metoda polega na przenoszeniu obrazu  „Bildindizierung (Image-Indexing)” przez skanowanie pojedynczych kartotek, które jednocześnie podlegają indeksowaniu.  Zaletą pierwszej z nich jest efektywniejsze przeszukiwanie, zaletą drugiej jest natomiast mniejszy koszt i szybsza realizacja.

Czytaj dalej „NIEMCY: Archivschule w Marburbu/DFG – konwersja w stylu retro.”

Belgia: „Wszystko gdzieś się dzieje: Archiwa i informacja geograficzna”

W dniu 25 listopada 2013 r. w Brukseli odbędą się warsztaty poświęcone dokumentacji geograficznej. Warsztaty mają uświadomić wagę dokumentacji geograficznej w zasobie archiwalnym i dla zasobu archiwalnego. Organizatorami są Archiwa Państwowe Belgii.
Warsztaty mają zwrócić uwagę na następujące zagadnienia:
1. Cyfrowa informacja geograficzna musi być przechowywana wieczyście, podczas gdy nie istnieje metoda oceny wartości oceny tejże dokumentacji, a dane były bezpowrotnie tracone w przeszłości i tracone są teraz.
2. Informacja geograficzna i związana z nią technologia powinny odgrywać kluczową rolę w dostępie do informacji archiwalnej.

Celem warsztatów jest znalezienie rozwiązania problemów wyżej wyartykułowanych wspólnie przez środowisko archiwistów i geografów.  Stąd warsztaty będą się składały z części teoretycznej obejmującej takie zagadnienia jak: konfrontacja najważniejszych wyzwań związanych z wymienionymi zagadnieniami, wstępne wprowadzenie do kontekstu i instytucji z nimi powiązanymi, a wreszcie rola technologiczna cyfrowej informacji geograficznej dla danych, których używamy codziennie.

Czytaj dalej „Belgia: „Wszystko gdzieś się dzieje: Archiwa i informacja geograficzna””

Czechy. Wystawa fotografii z sierpnia 1968 r. w Archiwum Narodowym w Pradze

Archiwum Narodowe w Pradze w swojej siedzibie przy ul. Archivni 4 (Praha – Chodovec), otworzyło 10 września 2013 r. bardzo interesującą wystawę fotografii i dokumentów obrazujących praskie wydarzenia z inwazji państw Układu Warszawskiego w 1968 r. na Czechosłowację. Wystawę można zwiedzać od poniedziałku do czwartku w godzinach od 9:00 do 17:00. Wystawa będzie czynna do 31 grudnia 2013 r. Wstęp wolny.

Czytaj dalej „Czechy. Wystawa fotografii z sierpnia 1968 r. w Archiwum Narodowym w Pradze”