mra – Strona 5

POLSKA: Polska norma opisu materiałów archiwalnych została zaprezentowana

W dniu 16 grudnia 2015 r. w siedzibie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych odbyła się uroczystość prezentacji zasad konkursu na dotacje na działalność archiwalną dla organizacji pozarządowych oraz przekazania Naczelnemu Dyrektorowi Archiwów Państwowych prof. Władysławowi Stępniakowi pierwszego polskiego standardu archiwalnego. Uroczystość odbyła się z udziałem wiceministra kultury i dziedzictwa narodowego dr Magdaleny Gawin.
Normę opracowujący zespół nazwał akronimem NOMA od nazwy „norma opisu materiałów archiwalnych”. Jej celem jest stworzenie zasad opisu archiwaliów tak, aby móc je identyfikować dla zarządzania nimi i udostępniania oraz aby móc weryfikować ich autentyczność.
Prace zespołu trwały blisko dwa lata.
NOMA jest dokumentem całościowym, to znaczy stara się ujmować wszystkie zagadnienia związane z opisem archiwalnym na pewnym poziomie uogólnienia. Podstawowym zadaniem, jakie stanęło przed członkami zespołu, było osadzenie międzynarodowych standardów archiwalnych w polskiej metodyce archiwistyki i odwrotnie, adaptowanie rodzimych rozwiązań do archiwistyki światowej. Skorzystano ze sporej gamy literatury światowej, a przede wszystkim z istniejących standardów narodowych.

Czytaj dalej „POLSKA: Polska norma opisu materiałów archiwalnych została zaprezentowana”

MRA: Deklaracja Międzynarodowej Rady Archiwów w sprawie ICA – AtoM

W dniu 12 sierpnia 2015 r. Międzynarodowa Rada Archiwów opublikowała deklarację na temat, wspieranego przez organizację, oprogramowania ICA-AtoM. W części pierwszej dokumentu przypomniano, że ICA-AtoM jest projektem rozwijanym od 2005 r., którego celem było dostarczenie powszechnie dostępnego oprogramowania, pozwalającego na publikację pomocy archiwalnych on-line w zgodzie z wypracowaną przez środowisko archiwalne metodyką zawartą w międzynarodowych standardach archiwalnych. Najpierw były to ISAD(G) i ISAAR(CPF), a później także ISDIAH i ISDF. Rozwijane oprogramowanie, w swoich założeniach, adresowane było do niedużych i średnich służb archiwalnych.
Od początku projekt wspierany był przez subwencję UNESCO, potem przez Duch Archives School, Archives de France i Archiwa Państwowe Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Prócz tego eksperci MRA nieodpłatnie konsultowali zgodność oprogramowania z międzynarodowymi standardami archiwalnymi. Sam projekt rozwijała kanadyjska firma Artefactual z Vancouver, która stworzyła ICA-AtoM i udostępniła go nieodpłatnie, jako oprogramowanie open source, użytkownikom.

Czytaj dalej „MRA: Deklaracja Międzynarodowej Rady Archiwów w sprawie ICA – AtoM”

MRA: Doroczna konferencja Międzynarodowej Rady Archiwów – Reykjavilk 28 – 29 września 2015

Tegoroczna coroczna konferencja Międzynarodowej Rady Archiwów odbędzie się w stolicy Islandii Reykjaviku w dniach 28 – 29 września. Hasłem jej jest: „Archiwa: Dowody, bezpieczeństwo i prawa obywatelskie: Bezpieczeństwo, dyspozycyjność i niezawodność informacji”. Celem konferencji jest wskazanie i przeanalizowanie obszarów wrażliwych na szeroko rozumiane zagrożenia współczesności. Zbadanie badanie zdolności archiwistów i archiwów dla realizacji podstawowych celów społecznych takich jak bezpieczeństwo i ochrona informacji z punktu widzenia ochrony praw obywatelskich w szczególności wobec fenomenu współczesnego świata, jakim jest otwartość dostępu do informacji i danych.

Konferencja odbędzie się w trzech blokach tematycznych podzielonych na węższe zagadnienia:
1)   Bezpieczeństwo i przechowywanie informacji
a)   Zarządzanie ryzykiem i bezpieczeństwem informacji
b)   Normy i procedury bezpieczeństwa dla dokumentów aktywnych (records management) i archiwaliów
c)   Zagrożenia związane z wojnami, terroryzmem, katastrofami naturalnymi i zmianami klimatycznymi
d)   Ochrona autentyczności dokumentów aktywnych (records management), danych i systemów powiązanych
e)   Bezpieczeństwo, kradzieże i obrót archiwaliami

Czytaj dalej „MRA: Doroczna konferencja Międzynarodowej Rady Archiwów – Reykjavilk 28 – 29 września 2015”

MRA: Doroczna konferencja w Gironie (Katalonia)

W dniach 11 – 15 października 2014 r. w katalońskiej Gironie obyła się doroczna konferencja Międzynarodowej Rady Archiwów. Od czasu gdy XVII Międzynarodowy Kongres Archiwów w Brisbane podjął decyzję o zastąpieniu konferencji okrągłego stołu (CITRA) dorocznymi konferencjami, Girona była drugą. Konferencje są najważniejszym decyzyjnym ciałem MRA działającym pomiędzy kongresami. Tegoroczna konferencja odbywała się pod hasłem „Archiwa i przemysł kulturalny”. Wraz z doroczną konferencją MRA odbyły się także: IX Europejska Konferencja Archiwów oraz XIII Dni „Obraz i badania naukowe” (Image and Research Seminar).
Pewna część istotnych dla międzynarodowej wspólnoty archiwistów dokumentów już została opublikowana na stronie MRA.
Komisja Programowa (PCOM) została poinformowana przez dyrektora archiwów państwowych Islandii Eirikur Gudmundssona o tytule przyszłorocznej konferencji dorocznej archiwów. Zgodnie z przyjętymi zasadami ustalenie tematu należy do gospodarza. W roku 2015 w dniach 18 – 22 września, gospodarzem będzie Reykjavik, a temat to: „Archiwa są jednym z filarów nowoczesnego społeczeństwa”. Innymi dwoma programowymi zagadnieniami będą: rozwój wielojęzycznej bazy danych terminologii archiwalnej oraz strategia dla Afryki. Warto w tym miejscu przypomnieć, że w ostatnim czasie (od 2012 r.) pilotażowo MRA poprzez swoją Branżę Pacyfiku (PARBICA) wspieraną przez Francję wdrażała w Burkina Faso system zarządzania informacją oparty o records management (ISO 15489). System oparty jest na serii dokumentów- poradników o nazwie „Skrzynka z narzędziami” (Boît à outils). Pierwsze efekty przedstawione w 2012 r. w Brisbane były zachęcające. Tymczasem obecnie, 30 października 2014 r., w Burkina Faso doszło do wojskowego puczu i rozwiązania parlamentu. Interesujące zatem jest, jak dalej potoczą się losy tego projektu.

Czytaj dalej „MRA: Doroczna konferencja w Gironie (Katalonia)”

MRA: Nowe grupy eksperckie Międzynarodowej Rady Archiwów

Pośród 12 grup eksperckich pracujących aktualnie dla Międzynarodowej Rady Archiwów dwie: „Grupa ekspercka do spraw opisu archiwalnego”- EGAD (przewodniczący: Daniel Pitti z Institute for Advanced Technologies, University of Charlottesville) oraz „Grupa ekspercka archiwów cyfrowych”- (DREG) (przewodnicząca Nancy Y. McGovern z U.S. National Archives) opublikowały na łamach najnowszego informatora MRA Flash (nr 28) informacje na temat swojej pracy.
Grupa ekspercka zajmująca się opisem archiwalnym (Expert Group on Archival Description – EGAD) powstała w końcu 2012 r. otrzymała za zadanie opracować model konceptualny opisu archiwalnego godzący ze sobą i integrujący istniejące obecnie 4 normy archiwalne: ISAD(G), ISAAR(CPF), ISDF i ISDIAH. Celem jest stworzenie modelu, który będzie wynikiem konsensusu archiwistów z całego świata, tak zbudowanym, aby cała społeczność archiwistów mogła w pełni korzystać z możliwości oferowanych przez szybko rozwijające się technologie komunikacji oraz w pełni wykorzystywać niesione przez nie możliwości pracy zespołowej. W trakcie spotkania grupy w Brukseli w 2013 r. uzgodniono fundamenty na których powinien się opierać opis archiwalny: zasada proweniencji, zasada poszanowania zespołu i respekt dla porządku oryginalnego. Te trzy są powszechnie przyjmowane w świecie za podstawy archiwistyki. Zgodzono się także, że podstawowym wyróżnikiem opisu archiwalnego jest opis dokumentów w ich kontekście i że taki opis jest konsekwencją przyjęcia podstawowych zasad archiwistyki. Postanowiono przygotować dwa dokumenty. Pierwszy dostarczy formalnych narzędzi dla uchwycenia związków opisu archiwalnego z opisem spuścizny kulturowej w relacjach z archiwaliami.. Drugi dokument będzie modelem koncepcyjnym archiwum ukazującym w jaki sposób archiwalia powinny być opisywane.

Czytaj dalej „MRA: Nowe grupy eksperckie Międzynarodowej Rady Archiwów”

MRA: Seria miniprzewodników pomocą dla archiwistów

Międzynarodowa Rada Archiwów zainaugurowała edycję serii miniprzewodników mających pomóc archiwistom w orientacji w różnych zagadnieniach współczesnej archiwistyki. Zadanie finansowane jest w latach 2014 – 2015 w ramach programu PCOM. Pierwsze trzy przewodniki dotyczą:
1. Archiwizacja obrazów cyfrowych. Autor: David Iglésias (L’archivage d’images numériques. Auteur : David Iglésias. Institution : Centre for Image Research and Diffusion. Pays : Catalogne, Espagne),
2. Archiwizacja filmów cyfrowych, Autor: Pau Saavedra (L’archivage de vidéo numériques. Auteur : Pau Saavedra. Institution : Centre for Image Research and Diffusion. Pays : Catalogne, Espagne),
3. Zarządzanie zasobami fotograficznymi, Autor: Josep Pérez (Gestion de dépôts photographiques. Auteur : Josep Pérez. Pays: Catalogne, Espagne).
Wszystkie trzy publikacje przygotowane zostały przez archiwistów katalońskich. Obecnie dostepne sa w wersjach językowych: angielskiej, francuskiej, katalońskiej i kastylijskiej.
Publikacje dostępne są na w centrum zasobów MRA (wymaga logowania).

Więcej: PAAG: Short guides for photographic and audiovisual archives management

Oprac: Adam Baniecki
AP Lubań

MRA: Bruksela 23- 24 listopada 2013. Roczna konferencja MRA.

W dniach 23- 24 listopada 2013 r. w Brukseli odbyła się pierwszewsza „Roczna Konferencja MRA”. To jest nowa formuła, która zastąpiła konferencję okrągłego stołu – CITRA.
Konferencja zgromadziła ponad 500 uczestników ze 100 krajów. Poprzednie tak poważne wydarzenie związane ze światem archiwistyki miało miejsce przed stu trzema laty, kiedy w 1910 r., na kongresie bibliotekarzy i archiwistów po raz pierwszy przy tak szerokim gronie międzynarodowym zdefiniowano jedną z podstawowych zasad archiwistyki, zasadę proweniencji. Tegoroczna konferencja odbyła się pod hasłem: „Odpowiedzialność, transparentność i dostęp do informacji.” W założeniach organizatorów konferfencja na tak wysokim szczeblu powinna dotyczyć pytań związanych z zarządzaniem informacją i records management. Konferencja składała się z głównej sesji oraz pięciu sesji równoległych. Główne przemówienia dotyczyły takich zagadnień jak: archiwizacji, jako narzędzie wspierania rozwoju w skali globalnej, dostęp do informacji, a ochrony danych osobowych oraz problematyki wkładu archiwów w odpowiedzialność i przejrzystość administracji.

Czytaj dalej „MRA: Bruksela 23- 24 listopada 2013. Roczna konferencja MRA.”

MRA: Terminologia archiwalna – działania o zakresie międzynarodowym

26 lipca 2013 r. Międzynarodowa Rada Archiwów zaprezentowała wybór wielojęzycznej terminologii archiwalnej. Projekt, opisany na portalu MRA, jest efektem prac Sekcji Edukacji Archiwalnej i Szkolenia Archiwistów MRA (ICA-SAE), a raczej grona ludzi reprezentujących różne środowiska, skupionych wokół projektu INTERPARES, rekrutowanych bez pośrednictwa archiwów narodwoych czy zarządów archiwów krajowych. Brało w nich udział ok. 40 osób – studentów, badaczy, archiwistów z 15 krajów. « Wybór » zawiera terminologię zastosowaną w projekcie INTERPARES oraz proponowaną przez MRA. Przedstawiona baza danych nie pretenduje do miana słownika, lecz określona została jako « zbiór wielojęzycznych terminów archiwalnych ».

Projekt, zainicjowany przez Lucianę Duranti (Uniwersytet Kolumbii Brytyjskiej, Vancouver, Canada), został włączony w działania Komisji Programowej MRA (PCOM) w 2010 (zob.: http://www.wien2004.ica.org/fr/2009/12/18/imaginez-et-cr-er-votre-projet-pcom-nouvel-appel-projets). Otrzymał nazwę « wielojęzyczny słownik archiwalny on-line” (“Multilingual Archival Dictionary Database, lub Online Archival Terminology Dictionary”) i zostal przyjęty na sesji PCOM w Oslo, 13 września 2010 r. Nie został jednak zintegrowany z innymi projektami MRA.
W projekcie uczestniczył Roland Kiper, doktorant w dziedzinie archiwistyki w Instytucie Historii Uniwersytetu Wrocławskiego, specjalizujący się w badaniach porównawczych modelu archiwistyki francuskiej i polskiej. Przygotowania części polskojęzycznej polegały na zebraniu terminologii stosowanej w polskiej literaturze, jednakże bez tłumaczenia słownictwa INTERPARES. Zadania tego nie podjęto po stwierdzeniu braku adekwatności z metodycznego punktu widzenia – terminologia glosariusza INTERPARES wydawała się uczestnikom projektu dyskusyjna w polskim kontekście. Trzeba stwierdzić, że nie zakładano przygotowania nowego słownika, jako że ta praca mogałby być raczej dziełem zespołu specjalistów, zarówno w dziedzinie archiwistyki, jak i lingwistyki, a nie pojedynczej osoby. Wybrana metoda objęła więc dokonanie wyboru z dostępnej literatury polskiej. W części francuskojęzycznej współpraca ograniczyła się do konsultowania terminów francuskich, z rozróżnieniem jednakże terminologii frankofońskiej Kanady i Francji.

Czytaj dalej „MRA: Terminologia archiwalna – działania o zakresie międzynarodowym”

MRA: Flash 26/2013

Ukazał się lipcowy numer informatora Flash. Periodyk jest co pół roku (ukazuje się w lipcu i grudniu) przynosi informacje z działalności Międzynarodowej Rady Archiwów. Omawiany numer poświęcony jest w w większej części działalności FIDA (Fund for Archival Development, Fundusz Rozwoju Archiwów). Fundusz został powołany przed laty w celu wsparcia rozwoju archiwów i archiwistyki w krajach rozwijających się. W latach 2005- 2008, w związku z kryzysem finansowym, jaki przezywała Międzynarodowa Rada Archiwów, praktycznie nie funkcjonował. W 2009 r. wyłoniono nowe władze FIDA, na czele którego stanęła była dyrektor archiwów narodowych Wielkiej Brytanii Sarah Tyacke. Fundusz rozpoczął swoją prace rozporządzając kwotą lekko przekraczającą 100 tys. euro. W jej ramach rozpoczęto realizacje kilku programów, w tym ochronę spuścizny audiowizualnej Afryki podjęta przez branżę regionalną ESARBICA ( Branża Afryki Wschodniej i Południowej). Zorganizowano szkolenia dla uniwersytetów i archiwów Zimbabwe, Botswany, Kenii, Mozambiku i Namibii. FIDA wsparł także podjęty w Mozambiku program budowy strategii zarządzania dokumentami i archiwizacją o nazwie SNAE (Narodowy System Archiwów Państwowych – The National System of State Archives). Poza Afryką, FIFA sfinansował także kształcenie dla archiwisty z Fidżi w archiwach Nowej Zelandii oraz projekt kształcenia archiwistów Wysp Salomona.

Czytaj dalej „MRA: Flash 26/2013”

MRA: Standaryzacja w archiwistyce. Specjalny numer COMMA 2011-2

Ukazał się specjalny numer periodyku Comma nr 2011-2. Comma jest najważniejszą publikacją Międzynarodowej Rady Archiwów poświęconą zagadnieniom absorbującym międzynarodową społeczność archiwalną. Najnowszy numer jest szczególnie ważny ponieważ w całości został poświęcony standaryzacji w archiwach, a szczególnie wdrażaniu międzynarodowych standardów archiwalnych w archiwistykach narodowych. Numer otwiera wstęp przewodniczącej Komitetu Norm i Dobrej Praktyki (ICA/CBPS) Marion Beyea (Dyrektor Archiwów Prowincji Nowy Brunszwik w Kanadzie). Ten niedługi tekst niezwykle celnie, w trzech słowach, oddaje to co dzieje się wokół norm międzynarodowych w archiwistyce: frustracja, ograniczenia, wartość. Patrząc na funkcjonowanie standardów w Polsce nie sposób nie zgodzić się z tak, w sumie gorzką, konkluzją. Międzynarodowa Rada Archiwów włożyła bardzo duży wysiłek w opracowanie standardów i ich wdrażanie. Lokalnie jednak nie okazuje się to łatwym procesem bo wymaga wiedzy i przełamania wieloletnich przyzwyczajeń. W tym kontekście poważną rolę zaczyna odgrywać wzajemna komunikacja pomiędzy środowiskami zawodowymi archiwistów. Standardy stały się także osnową innych rozwiązań. Przywołany projekt „Skrzynki z narzędziami” (La boite a outils), opracowany przez państwa regionu Pacyfiku oraz Australię i Nową Zelandię, wsparty zresztą bardzo mocno metodycznie przez Stowarzyszenie Archiwistów Francji (projekt zaprezentowany na Międzynarodowym Kongresie Archiwów w Brisbane w 2012 r.) jest przedmiotem rozważań uczynienia go narzędziem zalecanym całej wspólnocie międzynarodowej. Rzecz już nie dotyczy opisu archiwalnego, czy szerzej informacji naukowej, ale zarządzania całym cyklem życia dokumentów. W świetle pracy z dokumentami elektronicznymi niezwykle cennymi okazały się wypracowane w Brazylii rozwiązania dotyczące oceny archiwów elektronicznych, które choć wypracowane lokalnie, mają szanse wejść do kanonu międzynarodowego. Wreszcie opracowywane i wdrażane narzędzie ICA-AtoM, które stało się pewnym probierzem podejścia do standardów ponieważ są one w nim w praktyce wykorzystywane w sposób kompletny.

Czytaj dalej „MRA: Standaryzacja w archiwistyce. Specjalny numer COMMA 2011-2”