Autor: Baniaque

Zbiór tłoków pieczętnych Archiwum Państwowego w Szczecinie udostępniony w Internecie

Archiwum Państwowe w Szczecinie umieściło na stronach Zachodniopomorskiej Biblioteki Cyfrowej skany obiektów z przechowywanego w tej instytucji Zbioru pieczęci i tłoków pieczętnych. Łącznie udostępniono zainteresowanym skany 63 trzech zabytków. Są to w większości pieczęcie sądów patrymonialnych oraz urzędów pruskiej administracji z terenów pruskiej prowincji Pomorze pochodzące głównie z XIXw. Na uwagę zasługuje próba adaptacji formularza opisu obiektu z biblioteki cyfrowej na potrzeby opisu materiałów sfragistycznych.

Zachodniopomorska Bibliotek Cyfrowa Zbiór pieczęci i tłoków pieczetnych

Marcin Hlebionek
UMK Toruń

Pieczęcie Rusi Kijowskiej on-line

Staroruska sfragistyka jest dziedziną słabo znaną w Polsce, choć i na terenie naszego kraju zdarzały się znaleziska ołowianych pieczęci książąt ruskich. Specyfiką zabytków sfragistycznych z ruskiego kręgu kulturowego jest to, że pod wpływem bizantyjskim, odciski pieczęci wykonywane były w metalu. Również konstrukcja wyobrażenia i inskrypcji napieczętnych wzorowana była na bizantyjskich bullach. Dopiero w czasach późniejszych (około XIVw.) tradycyjny materiał pieczętny, ołów, został wyparty przez wosk, później lak, a kształt pieczęci uległ okcydentalizacji.
Z dużym zainteresowaniem należy przyjąć nowotwartą stronę internetową poświęconą pieczęciom Rusi Kijowskiej. Projekt, pilotowany przez Oleksandra Alforowa, stawia sobie za cel opis i klasyfikację znanych pieczęci oraz zbieranie informacji o nowoodkrywanych odciskach tak pieczęci jak i plomb pochodzących z okresu od X do XIVw. To ostatnie zadanie jest szczególnie ważne w czasie, kiedy dzięki wykrywaczom metali część ołowianych pieczęci trafia w ręce prywatne.
Na stronie można będzie zapoznać się z katalogiem ruskich pieczęci i bulli z terenów Ukrainy (działy w budowie), a dziś dostępne są publikacje na temat ruskiej i bizantyjskiej sfragistyki.

Zapraszamy do odwiedzin:  Сфрагістика

oprac. Marcin Hlebionek
UKM Toruń

Jubileusz Profesora Andrzeja Tomczaka

Nie ma chyba wśród polskich archiwistów nikogo, komu nazwisko Profesora nie byłoby znane. Pracownik Archiwum Państwowego w Łodzi, później związany z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu, znawca dziejów polskich archiwów, badacz dawnych kancelarii, geografii historycznej, regionalista, wydawca źródeł, członek licznych zespołów naukowych i grup eksperckich. Ale przede wszystkim nauczyciel i wychowawca wielu pokoleń archiwistów. Właśnie dzięki jego zaangażowaniu w dydaktykę, każdy z nas nosi w sobie cząstkę Jego wiedzy, którą zyskaliśmy bądź to poprzez bezpośrednie z Nim spotkania, bądź też za pośrednictwem własnych nauczycieli a uczniów Profesora.
Dwunastego września Profesor Andrzej Tomczak obchodzi jubileusz dziewięćdziesiątych urodzin.
Z tej okazji redaktorzy i współpracownicy ArchNetu pragną złożyć Panu Profesorowi życzenia wielu lat zdrowia i twórczej aktywności.
Ad multos Annos!

POLSKA: XIV Krajowego Zjazdu Delegatów Stowarzyszenia Archiwistów Polskich – Wrocław 2012

Tradycyjnie po zakończeniu VI Powszechnego Zjazdu Archiwistów Polskich rozpoczęły się obrady kolejnego – XIV Krajowego Zjazdu Delegatów Stowarzyszenia Archiwistów Polskich. Miejscem obrad była siedziba Archiwum Państwowego we Wrocławiu, gdzie w sali wystawienniczej zebrało się przeszło 170 delegatów oddziałów SAP z całej Polski. W czasie obrad, odbywających się w dniach 7-8 września 2012 r., podsumowano pięcioletnią kadencję ustępujących władz Stowarzyszenia, zmieniono niektóre punkty statutu, jak również dokonano wyboru nowych władz. Prezesem został Kazimierz Jaroszek – dyrektor Archiwum Państwowego w Radomiu, który zastąpił Jarosława Porazińskiego – sprawującego tę funkcję przez ostatnie dwie kadencje. Nowowybrany – 23-osobowy – Zarząd Główny wyłonił spośród siebie również Prezydium w osobach: Eugeniusz Borodij, Andrzej Jabłoński, Marlena Koter, Andrzej Majchrzak, Krzysztof Stryjowski, Eugenia Szymczuk i Piotr Zawilski.
W czasie Zjazdu nie podjęto decyzji o zmianach dotyczących form i kierunków dalszego działania Stowarzyszenia uznając, iż należy kontynuować dotychczasowe działania, przynoszące wymierne korzyści gospodarcze, przekładające się bezpośrednio na działania statutowe.
Zjazd jednogłośnie obdarzył tytułem Członka Honorowego SAP kol. Helenę Kułdo – długoletniego wicedyrektora Archiwum Państwowego we Wrocławiu i wieloletniego aktywnego działacza Stowarzyszenia.

oprac. Ivo Łaborewicz
AP Wrocław O/Jelenia Góra

POLSKA: VI Powszechny Zjazd Archiwistów Polskich – Wrocław 2012

W dniach 5-7 września 2012 r. we Wrocławiu obradował VI Powszechny Zjazd Archiwistów Polskich, pod hasłem „Zatrzymać przeszłość, dogonić przyszłość”, zorganizowany przez Stowarzyszenie Archiwistów Polskich (SAP) oraz Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych (NDAP). To zwoływane co pięć lat, największe spotkanie pracowników i miłośników akt i archiwaliów z Polski, zgromadziło blisko 750 osób, reprezentujących archiwa państwowe, społeczne, prywatne, samorządowe i kościelne. Obecni byli również goście z zagranicy (m.in. z: Austrii, Czech, Węgier, Słowacji). Listy okolicznościowe do zebranych skierowali Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski, Wojewoda Dolnośląski Marek Skorupa oraz Marszałek Województwa Dolnośląskiego Rafał Jurkowlaniec. Niestety, swego przedstawiciela nie przysłał prezydent miasta Wrocławia. Wśród obecnych gości honorowych znaleźli się ponadto: dr Wojciech Rafał Wiewiórowski – Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, dr Łukasz Kamiński – Prezes Instytutu Pamięci Narodowej, rektorzy Uniwersytetu i Politechniki Wrocławskiej, w murach której odbyło się większość paneli dyskusyjnych oraz obie sesje plenarne.
Oficjalnego otwarcia Zjazdu dokonali: prezes SAP, prof. Jarosław Poraziński, przewodnicząca wrocławskiego Oddziału SAP, dr Lucyna Harc oraz Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych, prof. Władysław Stępniak, który następnie przedstawił wykład pt. „Narodowy zasób archiwalny w epoce cyfrowej”. Wcześniej wykład o dziejach wrocławskich archiwaliów zaprezentował prof. Rościsław Żerelik, a sesję plenarną zakończyło – wygłoszone po angielsku – wystąpienie Thomasa Aignera (ICARUS, Wiedeń), pt. „Komplementarność i synergia – zasady funkcjonowania archiwów w erze cyfrowej” (Complementarity and Synergy – Basic principles of the digital era in archives).

Czytaj dalej „POLSKA: VI Powszechny Zjazd Archiwistów Polskich – Wrocław 2012”

MRA: Międzynarodowy Kongres Archiwów- Brisbane 20- 24 sierpnia 2012

W dniach 20- 24 sierpnia 2012 r. w australijskim stanie Queensland ma miejsce Międzynarodowy Kongres Archiwów.
Kongres i dyskusje archiwistów z całego świata pod hasłem „Czasy się zmieniają” odbywać się będą w czterech blokach tematycznych o poetyckich nazwach: „Czasy się zmieniają”, „Zrównoważony rozwój… i archiwa”, „Zaufanie… i archiwa”, „Tożsamość… i archiwa”
Pierwszy blok „czasy się zmieniają” dotyczy wyzwań i zmian, przed jakimi stają archiwa w dobie konieczności ochrony i zarządzania bardzo zróżnicowanymi typami zasobów. Archiwa zaczynają chronić powszechnie nie tylko materiały papierowe, ale w coraz większej skali, audiowizualne i cyfrowe.

Kongres MRA Brisbane 2012

 

 

Czytaj dalej „MRA: Międzynarodowy Kongres Archiwów- Brisbane 20- 24 sierpnia 2012”

CZECHY: Zapowiedź konferencji o międzynarodowych aspektach dziedzictwa kulturowego

Istniejące od 1990 r., ale posiadające tradycje sięgające 1936 r., Towarzystwo Czeskiego Raju im. Józefa Pekařa, we współpracy z Towarzystwem Czeskich Archiwistów, Archiwum Narodowym w Pradze oraz innymi organizacjami naukowymi i kulturalnymi, przygotowuje na kwiecień 2013 r. kolejną konferencję naukową o charakterze międzynarodowym, tym razem poświęconą życiu i twórczości pochodzącego z Jiczyna archiwisty i historyka Karla Kazbundy (1888-1982), a także problemom dziedzictwa kulturowego, jako obiektu międzynarodowego prawa.

Czytaj dalej „CZECHY: Zapowiedź konferencji o międzynarodowych aspektach dziedzictwa kulturowego”

SŁOWACJA: Informator o Archiwum Miejskim w Koszycach

W pierwszej połowie 2012 r. na Słowacji pojawiło się niewielkie, ale ważne, wydawnictwo archiwalne – przewodnik po zasobach jedynego w tym kraju historycznego archiwum samorządowego – Archiwum Miasta Koszyce (AMK). Jest to kolorowa broszura, zawierająca podstawowe informacje na temat tamtejszych zbiorów. Otwiera ją krótkie słowo wstępne Márii Hajduovej – dyrektora Archiwum, prezentującej zadania kierowanej przez siebie placówki. Potem następuje rozdział poświęcony historii Archiwum, ściśle związanego z funkcjonowaniem miejskiej kancelarii, które to dzieje są bardzo interesujące. Pierwszy inwentarz tego archiwum sporządził na początku XVI w. Ján Scheutczlich. Nadał on aktom układ rzeczowo-chronologiczny, a ewidencja ta zachowała się szczęśliwie do dziś. W 1738 r. archiwalia miejskie został zinwentaryzowane przez pracowników kancelarii: Franza Antona Schwartzenbacha i Jana Polaka, którzy pozostawili po sobie dwa tomy „Tabularium metropolitanae Superion Hungaria regiae et liberae civitatis Cassoviensis”. Akta podzielono tu według ich twórców, a następnie nadano im układ chronologiczny. Inwentarz ten jest ciągle aktualny i wykorzystywany zgodnie ze swym przeznaczeniem. Co więcej, ewidencja ta była kontynuowana przez Josepha Schrama, który stworzył „Tabularium III”, a jego współpracownik Ondrej Hudák opracował indeks.

Czytaj dalej „SŁOWACJA: Informator o Archiwum Miejskim w Koszycach”

ROSJA/NIEMCY: posiedzenie Komisji Wspólnej ds. Badania Historii Stosunków Rosyjsko-Niemieckich

W dniach 5-7 lipca 2012 r. w Hamburgu odbyło się kolejne posiedzenie Komisji Wspólnej ds. Badania Historii Stosunków Rosyjsko-Niemieckich, w którym wzięli udział: szef Federalnej Agencji Archiwalnej, A.N. Artizow, dyrektor Archiwum Państwowego Rosyjskiej Literatury i Sztuki T.M. Goriajewa i szef oddziału ds. stosunków międzynarodowych Federalnej Agencji Archiwalnej K.G. Czernienko. W spotkaniu wzięli udział również dyrektor Instytutu Historii Powszechnej Rosyjskiej Akademii Nauk A.O. Czubarian i były dyrektor Instytutu Historii Najnowszej w Monachium i Berlinie, J. Möller.
Na spotkaniu omówiono kwestię realizacji bieżących projektów w ramach Komisji, w tym z udziałem instytucji archiwalnych, jak również propozycje projektów nowych. Wystąpienie A.N. Artizowa dotyczyło oceny stanu i perspektyw rosyjsko-niemieckiej współpracy w dziedzinie archiwów. Członkowie Komisji wzięli udział w międzynarodowym sympozjum naukowym na temat „Rosyjsko-niemieckie stosunki kulturalne w XX wieku. Wzajemny wpływ i wzajemne oddziaływanie”, podczas którego T.M. Goriajewa przedstawiła prezentację „Dyplomacja kulturalna w okresie międzywojennym. Sowieccy i niemieccy pisarze: mosty i dialogi „. Zaprezentowano też kilka wspólnych publikacji, wydanych w 2012 r. pod auspicjami Komisji, w tym „Związek Sowiecki a kwestia niemiecka, tom 4: 1948-1949” oraz „Gieorgij Cziczerin”.

Czytaj dalej „ROSJA/NIEMCY: posiedzenie Komisji Wspólnej ds. Badania Historii Stosunków Rosyjsko-Niemieckich”

NIEMCY: Archiwalne ABC – leksykon terminologii archiwalnej

Sygnatura elektroniczna, retrokonwersja, Records Manegement, EAD – te, i inne terminy wielokrotnie wprowadzają nas w niemałe zakłopotanie, a w polskim słowniku archiwalnym wydanym w 1974 raczej ich nie znajdziemy.
Zanim archiwiści związani ze Archivschule w Marburgu wybrali się na zasłużone wakacje, opublikowali 29 czerwca – online – leksykon „Terminologie der Archivwissenschaft“. To niewątpliwie ważne wydarzenie, nie tylko porządkujące terminologię archiwalną, ale i nowatorskie ze względu na wprowadzenie definicji i pojęć z zakresu nowoczesnej archiwistyki związanej z zarządzaniem dokumentacją elektroniczną i współczesnymi środkami komunikowania się ze społeczeństwem.

Próby opracowania jednolitej terminologii archiwalnej na gruncie archiwistyki niemieckiej podjęte zostały przez Heinricha Otto Meisnera już na początku XX wieku. Nie doprowadziło to jednak do powstania powszechnie uznanego słownika. Dopiero w 1992 roku Angelika Menne -Haritz jako szef Archivschule w Marburgu wydała”„Schlüsselbegriffe der Archivterminologie“, który głównie wykorzystywany w celach edukacyjnych. Przypomnijmy, że w Polsce zasadnicza dyskusja nad terminologią archiwalną toczyła się po odzyskaniu niepodległości w dużej mierze była spowodowana wieloznacznością podstawowych pojęć, co z kolei wynikało ze zróżnicowanych doświadczeń wyniesionych z trzech państw zaborczych.

Czytaj dalej „NIEMCY: Archiwalne ABC – leksykon terminologii archiwalnej”