CZECHY: Seminarium o sztuce sepulkralnej i cmentarzach

Zainteresowanie cmentarzami i dziejami oraz kulturą grzebania zmarłych od wieków stanowi jeden z najpopularniejszych tematów wielu badań historycznych na świecie, a także w Polsce. Dlatego zapewnie wiele osób może zainteresować zaproszeni na seminarium naukowe (dnia 26.03.2015 r.) o tej tematyce, jakie na swoich stronach internetowych zamieścili czescy archiwiści.
Seminarium zorganizowane zostanie pod hasłem: „Odciski kamiennej historii” (Otisky kamienné historie), a zakres omawianej tematyki koncentrować się będzie na takich zagadnieniach, jak: zabytkowe cmentarze, groby, kształtowanie elementów krajobrazu w miejscach pochówków, elementy sakralne, będące często ostatnim wspomnieniem losów konkretnych osób lub grup ludzkich; ponadto ochrona zabytków sepulkralnych, krzyży, kapliczek, dróg krzyżowych, zabytkowych cmentarzy, kościołów i synagog.
W programie seminarium znajda się m.in. następujące wystąpienia:

Czytaj dalej „CZECHY: Seminarium o sztuce sepulkralnej i cmentarzach”

CZECHY: Archiwiści jednymi z pierwszych urzędników służby cywilnej

W związku z wejściem w życie w Czechach nowej ustawy o służbie publicznej, wielu urzędników państwowych w ostatnich tygodniach składało specjalne ślubowanie na ręce ministra spraw wewnętrznych Milana Chovanca. W środę 18 lutego 2015 r., jako jedni z pierwszych, ślubowanie takie złożyli dyrektorzy okręgowych archiwów państwowych.
„Pozwólcie, abym Wam życzył mocnych nerwów i dobrego zdrowia” usłyszeli dyrektorzy, podczas składania przyrzeczenia. Minister apelował do nich dalej, aby postępowali zgodnie z przepisami prawa, byli bezstronni, rzetelni i profesjonalni, aby nie nadużywali swojej pozycji.
Treść złożonej przysięgi brzmi: „Przysięgam na swój honor i sumienie, że podczas wykonywania obowiązków publicznych będę stosować się do przepisów państwowych i służbowych, a zgodnie z nimi także do poleceń swoich przełożonych. Swoje obowiązki będę wypełniać rzetelnie, bezstronnie, sumiennie, profesjonalnie iw interesie Republiki Czeskiej. Nie będę nadużywać status urzędnika służby cywilnej i będę zachowywać się oraz działać tak, aby nie podważyć zaufania do urzędów państwowych”.

Czytaj dalej „CZECHY: Archiwiści jednymi z pierwszych urzędników służby cywilnej”

ROSJA: Wydawnictwo źródłowe pt. „Jak polskie podziemie zbrojne „pomagało” Armii Czerwonej zniszczyć nazistowskie Niemcy. 1944/45”

„Stosownie” do ogólnej sytuacji międzynarodowej, Federalna Agencja Archiwów Rosji pracuje nad przygotowaniem wielotomowego wydania dokumentów pt.: „ZSRR i polskie podziemie wojskowo-polityczne. Kwiecień 1943 – grudzień 1945”. Kolekcja ma zawierać unikatowe – jak wynika z zapowiedzi – dokumenty dotyczące historii stosunków sowiecko-polskich, odzwierciedlające ogólną sytuację wojskową i polityczną na zajmowanych przez Armię Czerwoną terenach Polski, Zachodniej Ukrainy, Zachodniej Białorusi i Litwy.
Dobór zaprezentowanych archiwaliów i wynikający z nich obraz polskiego podziemia niepodległościowego wywołały zdecydowaną reakcję polskich historyków łącznie z oficjalnym oświadczeniem Instytutu Pamięci Narodowej.

Czytaj dalej „ROSJA: Wydawnictwo źródłowe pt. „Jak polskie podziemie zbrojne „pomagało” Armii Czerwonej zniszczyć nazistowskie Niemcy. 1944/45””

UKRAINA: Nie ma już w Doniecku archiwum państwowego

Archiwum Państwowe Obwodu Donieckiego informuje na swojej stronie internetowej, że z dniem 1 grudnia 2014 r. „zaprzestało działalności pod adresem w Doniecku” i mieści się obecnie w mieście Konstantynówka (ukr. Костянти́нівка), ok. 65 kilometrów na północ od Doniecka (mniej więcej w połowie drogi między Donieckiem a Sławiańskiem).
Konstantynowka od kwietnia do lipca 2014 r. była zajęta przez separatystów z „Donieckiej Republiki Ludowej” (ros. „Донецкая Народная Республика”); we wrześniu 2014 r. w mieście obalono pomnik Lenina.
Bliższych informacji, czy i w jaki sposób przeniesiono zasób Archiwum, nie udało się uzyskać.

Государственный архив Донецкой области

oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica

NIEMCY: Hamburg przy otwartej kurtynie, z archiwum w roli głównej

Ile zarabiają szefowie urzędów i przedsiębiorstw publicznych, co zawierają kontrakty agencji państwowych z prywatnymi firmami, jaka jest treść zamawianych ekspertyz? Na te i wiele innych pytań, które niejednokrotnie stawiają sobie obywatele i „wścibskie” media,  jako pierwsze w Niemczech odpowiada  miasto Hamburg poprzez publikację dokumentów  i danych  z instytucji publicznych na portalu transparentności. Hamburg- pełna nazwa: Freie und Hansestadt Hamburg FHH – to drugie co do wielkości miasto w Niemczech o statusie kraju związkowego.
Od 1 października 2014 roku  na stronach http://transparenz.hamburg.de / każdy obywatel ma dostęp do istotnych informacji  – zarówno w formie  dokumentów takich jak umowy, kontrakty, wyceny, instrukcje służbowe, pozwolenia, decyzje itp.,  jak również w formie przetworzonej, czyli statystyk, rejestrów  i zestawień dotyczących działalności administracji i instytucji publicznych miasta. Są to min. dane meteorologiczne, informacje katastralne z mapami i planami ponad 120 tysięcy nieruchomości  Zbiór tych informacji stale rośnie i obecnie wynosi ponad 22 tysiące.  

Czytaj dalej „NIEMCY: Hamburg przy otwartej kurtynie, z archiwum w roli głównej”

BRAZYLIA: Publikacje metodyczne Arquivo Nacional

Brazylijskie Archiwum Państwowe powstało w 1838 r. jako Cesarskie Archiwum Publiczne w Rio De Janeiro. Po upadku cesarstwa w 1891 r., archiwum w 1893 r. zostało przemianowane na Publiczne Archiwum Państwowe (Arquivo Publico Nacional), aby w 1911 r. stać się Archiwum Państwowym (Arquivio Nacional). Długa tradycja sprawiła, że brazylijskie archiwum państwowe wypracowało własną metodykę dostosowaną do potrzeb federacyjnego państwa. W strukturze administracji państwowej Brazylii archiwum państwowe jest częścią Ministerstwa Sprawiedliwości gdzie od 1983 r. jest jego organem autonomicznym. Z punktu widzenia metodyki archiwalnej bardzo ważnym był rok 1994, kiedy utworzono Radę Narodową Archiwów (Conselho Nacional de Arquivos – CONARQ), organ kolegialny, do którego zadań należy między innymi określanie ogólnych standardów i norm kompetencyjnych oraz ogólnych wytycznych dotyczących zasad funkcjonowania Systemu Narodowego Archiwów (Sistema Nacional de Arquivos – SINAR). To właśnie Rada Narodowa Archiwów jest głównym inspiratorem nowoczesnych przemian w brazylijskiej archiwistyce. Rada ma szerokie kompetencje, a między innymi stymulowanie integracji i modernizacji archiwów publicznych i robi to skutecznie. To właśnie ona jest wydawcą całej już serii, utrzymanych na bardzo wysokim poziomie, metodycznych publikacji. Spora ich część jest ogólnodostępna:

Czytaj dalej „BRAZYLIA: Publikacje metodyczne Arquivo Nacional”

WŁOCHY: Publikacje Biblioteki Cyfrowej Naczelnej Dyrekcji Archiwów Włoch

Naczelna Dyrekcja Archiwów włoskich (Direzione Generale degli Archivi – DGA) od dłuższego już czasu realizuje niezwykle użyteczny projekt o nazwie Biblioteka Cyfrowa (Biblioteca Digitalne). Projekt nocno został wsparty na facebooku, gdzie na bieżąco podawane są informacje o kolejnych wydawnictwach dostępnych online w bibliotece.
Początkowo zaplanowano udostępnienie przede wszystkim głównego pisma archiwistów włoskich „Rasegna degli archivi di stato”. Udostępniono w całości w formacie pdf roczniki 1941 – 1994. Roczniki młodsze mają natomiast opublikowane spisy treści.
Zdecydowano jednakże rozszerzyć dostępność do publikacji archiwalnych zwłaszcza wydanych przez same archiwa włoskie, aż ilość publikacji zaczęła domagać się systematyzacji celem ułatwienia  dostępu użytkownikom.

Czytaj dalej „WŁOCHY: Publikacje Biblioteki Cyfrowej Naczelnej Dyrekcji Archiwów Włoch”

SZWAJCARIA: Carl Durheim w Wikimedia Commons – w policyjnym obiektywie widziane okiem artysty

Była  to pierwsza fotograficzna kartoteka policyjna na świecie, która obecnie  tworzy unikalny zbiór fotografii policyjnych powstałych w połowie XIX wieku, a więc w okresie, kiedy fotografia była rzadkością i znajdowała się fazie eksperymentalnej. Fotografie nie przypominają tych, jakie znamy obecnie, czyli lewy profil, prawy profil i en face z neutralnym wyrazem twarzy na tle ścianki z miarką. Fotografie te nie są więc typowo policyjne, a i sfotografowani przestępcy nie tacy pospolici.  
W połowie XIX stulecia w całej Szwajcarii przeprowadzono operację policyjną polegającą na wyłapywaniu wędrowców i bezdomnych, których następnie rejestrowano i zamykano w więzieniach. W okresie od 1852 do 1853 berneński pionier fotografii Carl Durheim na zlecenie Konfederacji Szwajcarskiej  uwiecznił ich  podobizny –   setki bezdomnych i podróżników wędrowców, wśród których znajdowali się także wędrowni wagabundzi  – aktorzy, artyści, cyrkowcy – ludzie wolni z wyboru, nie pasujący do modelu stabilnego społeczeństwa szwajcarskiego. Zbiór tej unikalnej fotografii przechowywany jest w Szwajcarskim Archiwum Federalnym w Bernie i obecnie po digitalizacji ponad 200 fotografii opublikowany został na stronach Wikimedia Commons. Ponadto zbiór dostępny jest również w bazie danych archiwum – Archivdatenbank w systemie scope archiv. W systemie tym wykorzystuje m. in.  Records Management dla długoterminowego przechowywania danych przy zastosowaniu międzynarodowych standardów archiwalnych.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Carl Durheim w Wikimedia Commons – w policyjnym obiektywie widziane okiem artysty”

POLSKA: I Forum Edukatorów Archiwalnych

Zapraszamy na I spotkanie Forum Edukatorów Archiwalnych, które odbędzie się w Toruniu (Collegium Humanisticum UMK, ul. Bojarskiego 1) w dniach 24 – 25 kwietnia 2015 r. Zaproszenie kierujemy do wszystkich zainteresowanych edukacją archiwalną, zwłaszcza do osób, które pracując w różnego typu archiwach zajmują się działalnością edukacyjną, a także osób, dla których zagadnienia edukacji archiwalnej szczególnie są bliskie.

Planowane cele spotkania to:

– Powołanie Forum Edukatorów Archiwalnych, przedstawienie zadań, celów i sposobów pracy Forum,

– Zainicjowanie dyskusji nad kształtem Forum, harmonogramem prac i spotkań, tematyką kolejnych spotkań, działaniami na rzecz integrowania środowiska edukatorów archiwalnych,

– Dyskusja dotycząca edukacji w archiwach,

– Zajęcia warsztatowe poświęcone tematyce lekcji archiwalnej,

– Wymiana doświadczeń – gościnne wizyty w toruńskich archiwach: Archiwum Państwowym w Toruniu, Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej. Archiwum i Muzeum Pomorskim Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek.

Czytaj dalej „POLSKA: I Forum Edukatorów Archiwalnych”

NIEMCY: Mediateka Instytutu Gauka- podróż po ciemnej stronie mocy

Zwykła prezentacja dokumentów online, to obecnie już za mało.
Od 8 stycznia 2015 Instytut Gauaka – (niem. Bundesbeauftragte für die Unterlagen des Staatssicherheitsdienstes der ehemaligen Deutschen Demokratischen Republik, BStU) udostępnia na swojej stronie internetowej dokumenty Stasi (niem: Ministerium für Staatssicherheit -MfS) online, w formie mediateki.  Czym jest mediateka? Prekursorami ich tworzenia były biblioteki, ale z równym powodzeniem mogą je wykorzystywać również przez archiwa i muzea.  Mediateki powstały w celu uatrakcyjnienia dostępu do wiedzy, a także promowania czytelnictwa, oraz tworzenia kreatywnej atmosfery dla młodzieży i studentów. Choć adresowane są do ogółu odbiorców, to najwięcej sympatyków maja wśród ludzi młodych.. Dzięki nim możliwe jest korzystanie z multimediów, książek, dokumentów, czasopism czy  muzyki. Mediateka, jest interaktywnym multicentrum wspierającym dostęp do wiedzy. Mediateki zyskały ogromną przychylność państwa i wielu firm, które upatrują w nich przyszłość bibliotek. Kreatywne zarządzanie przestrzenią, wysoka funkcjonalność, oraz multimedialność, to zalety, które w przyszłością mogą wykorzystywać różne instytucje kultury. Stasi Mediathek www.stasi-mediathek.de zawiera bazę wybranych oryginalnych dokumentów tajnej policji NRD, która umożliwia wgląd do różnych jej zasobów archiwalnych. Obok materiałów aktowych, dostępne są także filmy, zdjęcia i nagrania. Obecnie opublikowanych zostało 2500 dokumentów, 250 pojedynczych obrazów, 6 godzin nagrań i 15 godzin filmów. Zakres prezentowanych dokumentów będzie stale się rozszerzał.
Mediateka Stasi zapewnia prosty dostęp do wybranych treści multimedialnych Chodzi przede wszystkim o podstawowe dokumenty, które dostarczają informacji na temat struktury, metod działania i funkcji aparatu bezpieczeństwa byłej NRD.
Istotą strony jest wyszukiwarka semantyczna. Wyszukiwanie semantyczne jest  jednym z podstawowych zagadnień w dziedzinie sztucznej inteligencji. Stanowi ono innowacyjne rozwiązanie w zakresie przeszukiwania i analizowania zbiorów danych w celu dostarczania kompleksowych informacji. Prace związane z wyszukiwaniem semantycznym, mają umożliwić skomplikowane procesy wnioskowania, oparte na „rozumieniu” przez komputer języka naturalnego.
Czytaj dalej „NIEMCY: Mediateka Instytutu Gauka- podróż po ciemnej stronie mocy”