NIEMCY: Historia Westfalii, pasja reporterska i kasety video

Kiedy na początku lat 80-tych, video stało się nowym i bardziej dostępnym sposobem zapisu filmowego,  grupa studentów szkół artystycznych z Essen założyła w 1981 Medienzentrum Ruhr e.V. (MZR), które stawiało sobie  za cel dokumentowanie ważnych,  ale pomijanych i wręcz stojących w sprzeczności z oficjalnym przekazem medialnym, problemów zagłębia Ruhry.
Na początku skupiano się na ruchu pokojowym i ruchu robotniczym, ochronie środowiska, emancypacji kobiet i kwestiach międzynarodowej solidarności. W późniejszych latach zainteresowano się także  tematyką taką jak integracja uchodźców i imigrantów, starość i problemy społeczne, ale także sztuka , kultura i historia regionu. Twórcy dokumentacji filmowej zwracali również szczególną uwagę na zmiany w socjologiczne i strukturalne w wielkoprzemysłowej społeczności Zagłębia Ruhry. W latach 1981-2012 nagrano w ten sposób ponad 4 500 taśm wideo.
Po śmierci członka założyciela MZR Jörga Keweloha w 2012 r. materiał dokumentacyjny nagrany  na kasetach wideo były przechowywany na strychu, gdzie  z powodu braku odpowiednich warunków przechowywania ulegał stopniowej destrukcji. „Wysokie temperatury i wilgoć spowodowane częściowo nieszczelnym dachem, znacząco wpłynęły na stan fizyczny kaset” – mówi dr. Ralf Springer, dyrektor  Bild-, Film- und Tonarchivs des LWL(Landschaftsverband Westfalen – Lippe)-Medienzentrums (LWL MZ). We współpracy MZR i LWL-Industriemuseum Henrichshütte Hattingen, LWL MZ uruchomiło w 2014 roku akcję mającą na celu uratowanie tego już historycznego  dorobku dokumentnego, poprzez jego digitalizację, naukowe opracowanie i udostępnienie obywatelom.

Czytaj dalej „NIEMCY: Historia Westfalii, pasja reporterska i kasety video”

NIEMCY: Współpraca północnych landów w zakresie magazynowania cyfrowych zasobów archiwalnych – Cyfrowe Archiwa Północy (DAN)

W coraz bardziej cyfrowym świecie powstaje coraz więcej cyfrowych dokumentów. Dlatego archiwa muszą nie tylko oceniać wartość danych cyfrowych generowanych przez władze, sądy i organy konstytucyjne, ale także trwale je chronić i archiwizować, w taki sposób, aby mogły być wykorzystywane przez stulecia. Aby jak najlepiej sprostać tym wyzwaniom, kraje związkowe północnych Niemiec a wiec: Bremen, Hamburg, Meklemburgia-Pomorze Przednie, Saksonia-Anhalt i Szlezwik-Holsztyn, połączyły swoje siły, tworząc Kooperationsverbund „Digital Archiving North (DAN)„.

Podstawowym założeniem projektu  jest utworzenie wspólnego repozytorium cyfrowego dokumentów archiwów związkowych  obsługiwanych przez dostawcę usług IT. To rozwiązanie pozwala uniknąć tworzenia nadmiarowych lub inaczej redundantnych infrastruktur IT w krajach związkowych uczestniczących w projekcie, co również zmniejsza koszty niezbędne do realizacji tego działania. Dla każdego partnera konfigurowane jest osobne stanowisko, z którego każde działa na własnym serwerze.

Czytaj dalej „NIEMCY: Współpraca północnych landów w zakresie magazynowania cyfrowych zasobów archiwalnych – Cyfrowe Archiwa Północy (DAN)”

NIEMCY: Archiwum Gospodarcze Berlina i Brandenburgi – wspieranie badań naukowych i pragmatyzm

Archiwum Gospodarcze Berlin-Brandenburgia mające swoją siedzibę w Berlinie  (Berlin-Brandenburgische Wirtschaftsarchiv e.V.  BBWA) już po raz trzeci ogłosiło konkurs na opracowanie naukowe dotyczące  historii gospodarczej Berlin-Brandenburgii.  BBWA adresuje swoją ofertę głównie do studentów i absolwentów uniwersytetów i wyższych szkół zawodowych. Nagroda ma na celu wesprzeć badania nad historią gospodarczą tego regionu i zachęcić do badań interdyscyplinarnych nie tylko z zakresu historii ale również  literatury, socjologii, ekonomii biznesu, czy historii sztuki.
W ramach konkursu przyjmowane będą  opracowania w formie pracy magisterskiej, dyplomowej, lub licencjackiej.  Najważniejszym kryterium jest ich tematyka – powinny odnosić się do historii gospodarczej w regionie Berlina i Brandenburgii. Prace powinny dotyczyć zagadnień gospodarczych, korporacyjnych i społecznych, odzwierciedlać stan badań oraz wzbogacać wiedzę  z zakresu regionalnej historii gospodarczej. Prace, które analizują źródła archiwalne, są szczególnie mile widziane. Ceremonia wręczenia nagród oraz konferencja prasowa dotycząca konkursu odbędą się po zakończeniu projektu, czyli w listopadzie 2019 roku. Najlepsze prace zostaną opublikowane w odpowiedniej formie. Ponadto zwycięzca otrzyma nagrodę pieniężna w wysokości 1000 Euro.
Patronat nad nagrodą objął Klaus Wowereit, były burmistrz Berlina.

Czytaj dalej „NIEMCY: Archiwum Gospodarcze Berlina i Brandenburgi – wspieranie badań naukowych i pragmatyzm”

NIEMCY: „Inwazja” gryzoni w archiwach niemieckich

 Powyższy tytuł brzmi przerażająco i towarzyszy mu zapewne niedowierzanie – gryzonie w niemieckich archiwach?  Unwahrscheinlich!!!!  Wszystko to jednak prawda, ale w rzeczywistości nie ma powodów do niepokoju i wzywania deratyzatorów. Otóż powyższe zjawisko zadziało się w niemieckich archiwach w sferze edukacji archiwalnej, a gryzonie spełniają tutaj wyłącznie pozytywną rolę-są edukatorami najmłodszych użytkowników archiwów.
Po raz pierwszy pomysł wykorzystania postaci sympatycznej myszki – edukatorki pojawił się w 2010 roku w środowisku lipskich archiwistów. Archiwum Państwowe w Lipsku  jest bardzo nowoczesne i wcale nie trąci myszką. Nikt  też nie stwierdził w nim obecności  tego małego gryzonia budzącego przerażenie, zwłaszcza wśród archiwistek. Myszka jednak jest, ale została wymyślona dla potrzeb edukacyjnych. Nosi nieprzypadkowo nobliwe imię Archibald, jest bardzo sympatyczna i całym sercem oddana swojemu archiwum. Pomysłodawcą jej jest Christian Störmer, autor komiksu dla dzieci i słuchowiska radiowego opartego o przygody- z zabarwieniem „kryminalnym” -archiwalnej myszy. Projekt  kierowany jest dla dzieci od 3 do 5 klasy szkoły podstawowej. Opowieść o Archibaldzie  ma uczyć i jednocześnie bawić. Ważna jest również forma jaką zastosowano, aby oswoić dzieci z poważną instytucją, jaką jest jedno z saksońskich archiwów państwowych,  a więc atrakcyjny dla młodzieży  komiks, słuchowisko radiowe oraz happening.  Dzieciaki mają bowiem  możliwość przeprowadzenia śledztwa w sprawie, której poświęcona jest pierwsza część komiksu, czyli podejrzenie Archibalda o pozostawienie na aktach w magazynie karmy dla myszy. W ramach zajęć dzieci mogły zwiedzać magazyny archiwalne, a w jego trakcie  „przypadkowo” znajdowały akta z policyjnego śledztwa w tej sprawie. Archibald okazywał się oczywiście niewinny, archiwum zamieszkiwał bowiem jeszcze jeden gość – szwarccharakter, ale jak to udowodnić…… ? I tu następowało czynne zaangażowanie młodych umysłów w rozwiązanie zagadki niecnego czynu i dopisywanie do niego nowych wątków i rozwiązań W ten właśnie sposób, poprzez czynne zaangażowanie dzieci jako detektywów, uczą się one i bawią, a archiwum staje się dla nich ciekawym i intrygującym miejscem.

Czytaj dalej „NIEMCY: „Inwazja” gryzoni w archiwach niemieckich”

NIEMCY: 88. Niemiecki Dzień Archiwów (88. Deutscher Archivtag) w dniach 25-28 września 2018 roku

W dniach 25-28 września w Rostoku odbył się Deutscher Archivtag, czyli zjazd archiwistów niemieckich. Organizatorem zjazdu jest Związek Niemieckich Archiwistek i Archiwistów (Verein der Deutscher Archivarinnen und Archivare e.V.). Impreza ta gościła po raz pierwszy w Rostoku i Meklemburgii-Pomorzu Przednim. Motywem zaproszenia zjazdu do Rostoku był jubileusz 800-lecia lokacji miasta (1218-2018), a także zbliżający się jubileusz 600-lecia powołania miejscowego uniwersytetu (1419-2019). Obrady odbywały się w hali widowiskowej Stadthalle Rostock, a zgromadziły ponad 700 uczestników. Wśród zaproszonych gości zagranicznych byli przedstawiciele stowarzyszeń archiwalnych z Austrii, Belgii, Czech, Polski, Węgier, Szwecji i Szwajcarii. Ponadto w pierwszym dniu obrad gościła kilkuosobowa delegacja władz archiwalnych z Chin.
Hasło tegorocznego zjazdu brzmiało Verlässlich, richtig, echt – Demokratie braucht Archive! (Zaufanie, prawda, autentyczność. Demokracja potrzebuje archiwów.). Stanowi ono wprowadzenie do głównego tematu zjazdu, czyli roli dokumentów w życiu człowieka i ich zabezpieczeniu, a także poszanowaniu praw człowieka, szczególnie przez służby państwowe w kontekście dokumentacji służb specjalnych w trakcie przechowywania i udostępniania materiałów archiwalnych.
Zjazd otworzył przewodniczący Związku Niemieckich Archiwistek i Archiwistów Ralf Jacob, a po wygłoszeniu powitalnych wystąpień przez przedstawicieli władz regionalnych, m.in. minister ds. oświaty, nauki i kultury landu Meklemburgia-Pomorze Przednie pani Brigit Hasse wykład inauguracyjny przedstawił deputowany do Bundestagu Hans Chrystian Ströbele: Geheimdienstakten ins Bundesarchiv – Neuregelung des Archivrechts. Stwierdził on, iż Archiwum Federalne obecnie nie ma możliwości nadzoru nad dokumentacja służb specjalnych (BND, BfV). Parlament niemiecki pracuje nad zmianą tego, aby Archiwum Federalne miało jednak wpływ na zabezpieczenie dokumentów wytwarzanych przez służby specjalne, aby społeczeństwa poprzez archiwa otrzymało kolejny element kontroli nad prawidłowym funkcjonowaniem tego typu instytucji, H.Ch. Ströbele podkreślił, iż będzie to kolejny gwarant zabezpieczenia praw człowieka.

Czytaj dalej „NIEMCY: 88. Niemiecki Dzień Archiwów (88. Deutscher Archivtag) w dniach 25-28 września 2018 roku”

NIEMCY: Turyngia – nowe prawo archiwalne – łatwiejszy dostęp do zasobu archiwów publicznych

Pod koniec czerwca 2018 Turyński Landtag uchwalił nowe prawo archiwalne (Thüringer Gesetz über die Sicherung und Nutzung von Archivgut) obowiązujące na terenie kraju związkowego. Przypomnijmy że Turyngia jako kraj związkowy została utworzona  dopiero w 1990. Należy do tak zwanych nowych krajów związkowych, jak określa się kraje na terenach dawnej NRD. Oznacza to że przed 1990 rokiem na tym terenie obowiązywały zupełnie inne zasady prawne. Ustawa landu Turyngia dostosowuje terminologię do następujących również w prawie federalnym zmian w podejściu do zasobu archiwalnego i archiwów. Chodzi tu zwłaszcza o ustawę o ochronie dóbr kultury narodowej (Kulturgutschutzgesetz: KGSG), która została uchwalona 6 sierpnia 2016 roku Nowelizacja prawa przyniosła w odniesieniu do  archiwów znaczące zmiany. Dotychczasowy podział na dobra kultury i zasób archiwalny został zlikwidowany, a pod pojęciem” dóbr  kultury”, ustawa rozumie szeroki jej zakres pojęciowy, włączając w to również zasób archiwalny. Wszystkie materiały archiwalne w państwowych (federalnych), komunalnych archiwach oraz w archiwach sektora publicznego, podlegają KGSG, jako narodowe dobra kultury. Co więcej, dotyczy to również wszelkich instytucji z udziałem publicznym powyżej 50 %.   Zmiany turyńskiego prawą archiwalnego dotyczą również ułatwień w dostępie do tzw. publicznego zasobu archiwalnego  (Öffentliches Archivgut)  Dotychczas obywatele musieli przedstawić  „uzasadniony interes” przy korzystaniu z zasobu archiwalnego. W nowelizacji ustawy przepis ten został obecnie zastąpiony „prawem przysługującym każdemu” – prawo to wywodzi się z Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Łatwiejszy dostęp nie oznacza oczywiście niczym nieograniczonego dostępu – w dalszym ciągu obowiązują ograniczenia prawne wynikające z ochrony danych osobowych i osobistych oraz terminy ustawowej ochrony – Schutzfristen. Turyńskie władze związkowe zmieniając prawo archiwalne biorą pod uwagę ogólną tendencję szerszego i łatwiejszego dostępu do archiwów.
17 stycznia 2017 roku Bundestag uchwalił nowelizację ustawy archiwalnej dla Archiwum Federalnego  „Gesetz zur Neuregelung des Bundesarchivrechts“ .

Czytaj dalej „NIEMCY: Turyngia – nowe prawo archiwalne – łatwiejszy dostęp do zasobu archiwów publicznych”

Niemcy: Więcej niż słowo mówione – „ARCHIVAR” o Oral-History

Właśnie ukazał się 71 numer, zeszyt 2, czasopisma archiwalnego ARCHIVAR wydawanego przez Landesarchiv Pólnocnej Westfalii i Związek Archiwistów Nienieckich (Verband deutsche Archiwarinnen  und Archivare). Kolejny numer poświęcony jest w większości niszowemu, ale ciągle zyskującemu na znaczeniu tematowi historii mówionej – „Dzisiejsza historia mówiona jest integralną częścią badań  społecznych i kulturalnych metodyki badawczej. W przeciwieństwie do gromadzenia danych na bazie jakościowej, opiera się na swobodnej narracji współczesnych opisywanym wydarzeniom świadków. Współczesne narracje świadków przybierają zazwyczaj formę wywiadów. Uzyskane w ten sposób źródła ustne w ostatnich latach coraz częściej trafiają do archiwów i są przechowywane na taśmach lub w formie cyfrowej. Niektórzy nawet zakładają tego typu archiwa specjalizujące się dla tworzenia i zachowania przekazów ustnych dla potomności” pisze we wstępie redakcja pisma.
We wstępnym artykule Jens Murken  przedstawiona  metodologię historii mówionej, jako dyscyplinę naukową, która przez długi czas musiała przebijać się do świadomości społecznej i walczyć o akceptację w obrębie nauk historycznych. Linde Aple przedstawia zaś krótki zarys rozwoju tej dziedziny w Niemczech od 1980 roku.

Czytaj dalej „Niemcy: Więcej niż słowo mówione – „ARCHIVAR” o Oral-History”

Niemcy: Ustawa o ochronie dóbr kultury narodowej – nowe spojrzenie na archiwa instytucji prywatnych

Szeroko dyskutowana przez opinię publiczną, ustawa o ochronie dóbr kultury narodowej (Kulturgutschutzgesetz dalej: KGSG) została uchwalona 6 sierpnia 2016 roku.  Komisarz Rządu Federalnego ds. Kultury i Mediów wydał szczegółowy przewodnik po nowym  prawie, dostępny na stronach rządu federalnego. Nowelizacja prawa przyniosła w odniesieniu do  archiwów znaczące zmiany. Dotychczasowy podział na dobra kultury i zasób archiwalny został zlikwidowany, a pod pojęciem” dóbr  kultury”, ustawa rozumie szeroki jej zakres pojęciowy, włączając w to również zasób archiwalny. Wszystkie materiały archiwalne w państwowych (federalnych), komunalnych archiwach oraz w archiwach sektora publicznego, podlegają KGSG, jako narodowe dobra kultury. Co więcej, dotyczy to również wszelkich instytucji z udziałem publicznym powyżej 50 %.

Czytaj dalej „Niemcy: Ustawa o ochronie dóbr kultury narodowej – nowe spojrzenie na archiwa instytucji prywatnych”

NIEMCY: Retrospekcja na retrokonwersję

Retrokonwersja znana jest przede wszystkim jako termin z zakresu bibliotekarstwa. Pierwotnie oznaczał on proces przenoszenia opisów katalogowych, bibliograficznych księgozbioru z katalogu  kartkowego biblioteki do katalogu  komputerowego zintegrowanego systemu bibliotecznego  lub do bazy danych, umożliwiających edycję i przeszukiwanie. Po raz pierwszy terminu tego użyto w bibliotekoznawstwie niemieckim pod koniec ubiegłego wieku, wcześniej funkcjonował w bibliotekarstwie amerykańskim – od 1960 roku  jako  „retrospective conversion“ . W archiwistyce termin ten zafunkcjonował dopiero na początku tego tysiąclecia i odnosi się do przenoszenia danych  i treści z inwentarzy archiwalnych sporządzonych w sposób tradycyjny na formę elektroniczną. Metodologia przenoszenia informacji analogowych na elektroniczną przeprowadzana jest na dwa sposoby. Pierwszy z nich polega na  przenoszeniu tekstu katalogów lub inwentarzy „Texterfassung”- manualnie do baz danych lub przy użyciu techniki OCR. Druga metoda polega na przenoszeniu obrazu  „Bildindizierung (Image-Indexing)” przez skanowanie pojedynczych kartotek, które jednocześnie podlegają indeksowaniu.  Zaletą pierwszej z nich jest efektywniejsze przeszukiwanie, zaletą drugiej jest natomiast mniejszy koszt i szybsza realizacja.

Czytaj dalej „NIEMCY: Retrospekcja na retrokonwersję”

NIEMCY: LEO – odkrywanie i poznawanie przeszłości Badenii-Wirtembergii

Kraj związkowy Badenia-Wirtembergia powstał 25 kwietnia 1952 przez połączenie trzech krajów związkowych: Badenii, Wirtembergii-Badenii i Wirtembergii-Hohenzollern. Jubileusz 60- lecia jego powstania, tamtejsze władze związkowe- i przede wszystkim instytucje kultury – postanowiły uczcić w godny współczesności sposób. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom nowoczesnego społeczeństwa informacyjnego,  postanowiły stworzyć portal internetowy, który połączy dane z różnych dziedzin wiedzy i informacji o landzie Badenia Wirtembergia. Zamiast rozproszonych na wielu stronach internetowych instytucji danych, jeden, wielowymiarowy portal łączący różne bazy danych i systemy informatyczne bibliotek publicznych i uniwersyteckich, archiwów, muzeów, urzędu statystycznego, urzędu ochrony miejsc pamięci, i innych. Wiele instytucji zaangażowało się ten projekt, którego koordynatorem jest właśnie Landesarchiv Baden-Wirttemberg, co może świadczyć o randze tej instytucji strukturach landowych. Jego realizację rozpoczęto w kwietniu 2010 roku, a jego pierwsza odsłona miała miejsce w 2012 roku, dokładnie w 60 rocznicę powstania landu Badenia Wirtembergia. Projekt nosi nazwę LEO i jest skrótem od pełnej jego nazwy „Landeskunde entdecken, erleben, erforschen online”.

Czytaj dalej „NIEMCY: LEO – odkrywanie i poznawanie przeszłości Badenii-Wirtembergii”