Od dawna wiadomo, że archiwiści państwowi, zwłaszcza ci działający w ośrodkach lokalnych, należą do czołowych badaczy przeszłości i najlepszych jej znawców. Nic zatem dziwnego, że autorem znacznej części tekstu i redaktorem nowej książki poświęconej historii miasta Zlin, został kierownik tamtejszego Powiatowego Archiwum Państwowego David Valůšek.
Zlin to ponad siedemdziesięciotysięczne miasto wojewódzkie we wschodnich Morawach, mające średniowieczną metrykę, a znane chyba najbardziej z istniejącej tu od 1894 r., znanej w całym świecie, fabryki obuwniczej Tomasza Baty. Przedsiębiorca ten, uległszy międzywojennej modzie i idei tworzenia miast-organizmów, zdrowych, funkcjonalnych i samowystarczalnych, stworzył taki organizm właśnie w Zlinie. Aby go zrealizować uzyskał poparcie i pomoc zwolennika „miasta-ogrodu”, brytyjskiego urbanisty Ebenezera Howarda, oraz najwybitniejszego twórcy architektury modernistycznej Le Corbusiera.
Nowa książka o dziejach Zlina miała swoją premierę w końcu września i została bardzo przychylnie przyjęta przez miejscowe społeczeństwo oraz media. Jest to obszerne, dwutomowe dzieło o ponad tysiącu stronach i przeszło 350 ilustracjach, w tym wielu niepublikowanych dotąd fotografii, jak ujęcie miasta z 1879 r. Książka waży ponad 4 kg i wydana została w limitowanej liczbie tysiąca egzemplarzy. Prezentuje ona rozwój Zlína od jego początków aż do roku 2000, kiedy to stał się on centrum nowo powstałego województwa zlińskiego. Przy jej powstaniu pracowało dwadzieścia dziewięć osób, kierowanych przez wspomnianego archiwistę Davida Valůška.
Wstępna część monografii poświęcona jest krajobrazowi, faunie i florze. Przedstawia późniejszy obszar miejski przed przybyciem doń człowieka. Następnie autorzy zajmują się pierwszymi ludzkimi śladami, wczesnym średniowieczem, opisują obecność Celtów. Następnie przechodzą do pierwszej pisemnej wzmianki o Zlínie z 1322 r., przekształcenia małego miasteczka w duże miasto przemysłowe na początku ubiegłego stulecia. „Za najważniejszą nowość uważam jednak spojrzenie na miasto w jego historycznym rozwoju ze wszystkimi zmianami” – powiedział David Valůšek. „Nie przedstawiamy czarno-białego obrazu jego dziejów, ale staramy się zajrzeć w poszczególne epoki i wyjaśnić to, co istotne, co często wpływa na nasze dzisiejsze życie. Myślę, że po raz pierwszy w historii udało się opisać złożoną, a jednocześnie barwną i wielowątkową historię Zlína aż do XX wieku” – dodaje.
Publikację można nabyć w Miejskim Ośrodku Informacji i Turystyki w budynku ratusza na Náměstí Míru, w punkcie informacyjnym Pomnik Tomáša Baty, w salonie Živé Zlín oraz w sklepie internetowym (www.kulturazlin.cz). Jej cena to 2999 koron.
Źródła:
iDNES: Ve Zlíně křtí knihu o dějinách města, historici je nevykreslují černobíle
iDNES:Nová kniha jako první mapuje dějiny Zlína. Má dva svazky a tisíc stran
Živý Zlín: Publikace Dějiny města Zlína
WIKIPEDIA: Zlin
oprac. Ivo Łaborewicz
AP Wrocław O/Jelenia Góra