CZECHY: Konferencja o „Psiogłowcach”

Powiatowe Archiwum Państwowe w Domažlicach z siedzibą w Horšovskim Tynie, we współpracy z Biblioteką im. Boženy Němcovej w Domažlicach, Miastem Domažlice i Krajem Pilzneńskim organizują konferencję pt. „Chodowie i rok 1325 – Siedem wieków historii Chodów”, która zaplanowana została w dniach 2–3 października 2025 r.
Chodowie (czeskie Chodové), to wolny lud, którym królowie czescy w XIII w. obsadzili zachodnią granicę Czechach, celem strzeżenia jej ze strony Bawarii. Zamieszkiwali 11 wsi koło Domažlic, tzw. – Region Chodzki. Byli wolnymi kmieciami, podlegającymi jedynie królowi. W zamian za swoją służbę zostali zwolnieni ze wszystkich powinności feudalnych.

W 1325 r. król Jan Luksemburski wydał Chodom specjalny dokument, zawierający wykaz przysługujących im przywilejów, wśród których zapisano: swobodę dysponowania majątkiem, posiadanie własnych niezależnych sądów, prawo do pozyskiwania w królewskich lasach drewna  na budowę domów oraz zbierania tam drewna opałowego; prawo polowań, łowienia ryby, podbierania miodu od dzikich pszczół, jak również wypasania bydła na leśnych polanach. Ponadto mogli stale, nawet w czasie pokoju, nosić przy sobie broń (miecz, sztylet). W 1576 r. Rudolf II pozwolił im także na noszenie broni palnej. Znamiennym okazała się też ówczesna zgoda królewska na hodowanie przez Chodów własnej rasy psów, pomagających im w strzeżeniu granicy, odpornych na zmiany pogodowe, czujnych i bardzo wytrzymałych. Rasę tę nazwano potem „psem chodzkim”. Ponadto Chodowie na swych sztandarach umieszczali wizerunek psiej głowy z wyszczerzonymi zębami, co było oznaką wiecznego czuwania, jak również wyrazem wdzięczności dla ich czworonogich pomocników. Z tego też względu Chodów zaczęto nazywać Psiogłowcami (czes. Psohlavci). Pod koniec XVII w. zbuntowali się przeciwko feudałom niemieckim, wywołując powstanie pod przywództwem Jana Koziny (1652-1695), który stał się symbolem czeskiego oporu przeciw władzy niemieckiej.
Do ponownego zainteresowania się historią ludu Chodów oraz związaną z nim rasą psów przyczyniła się w końcu XIX w. powieść Aloisa Jiráska (1851-1930) pt. Psiogłowcy (Psohlavci) – 1884, poświęcona powstaniu Jana Koziny. W 1955 r. nakręcono film historyczny na podstawie tejże powieści pod tym samym tytułem.
Konferencja, podczas której przewidziano wygłoszenie 30 referatów, odbędzie się w sali Centrum Kultury Pivovar, ul. Pivovarská 10, 344 01 Domažlice.

Więcej:

Státní oblastní archiv v Plzni: Konference Chodové a rok 1325

Wikipedia: Chodové

Program konferencji (pdf)

oprac. Ivo Łaborewicz
AP Wrocław O.Jelenia Góra

Státní oblastní archiv v Plzni