Nowy, 2016 rok rozpoczął się dla Narodowej Biblioteki Szwajcarii (Schweizerische Nationalbibliothek) znaczącym wzbogaceniem jej zbiorów fonicznych. Będzie to również ciekawy rok rocznicowy związany z 25 -leciem powstania w jej strukturze Szwajcarskiego Archiwum Literatury (Schweizerische Literaturarchiv).
14 stycznia tego roku, Szwajcarska Fonoteka Narodowa (Schweizer Nationalphonothek) weszła w skład Biblioteki Narodowej Szwajcarii. Utworzona została w 1984 roku w Lugano na zasadach stowarzyszenia. Od 1987 roku finansowana była przez podmioty prywatno prawne. Wraz z uchwaleniem przez Bundestag polityki kulturalnej na lata 2016-2020, fundacja została rozwiązana, a jej finansowanie przejął rząd federalny, który przyznał jej subwencje w wysokości 1,6 mln franków. Ponadto fonoteka finansowana jest przez władze kantonu Tesin i miasta Lugano, w którym znajduje się jej siedziba -włoskojęzyczna części Szwajcarii.
Obecnie zbiory fonoteki obejmują ponad 5 milionów nagrań dźwiękowych, które będą w najbliższej przyszłości digitalizowane i udostępniane w około 54 publicznych punktach audiowizualnych w całej Szwajcarii. Okołojedna trzecia nagrań z jej zbiorów pochodzi ze Szwajcarskiego Stowarzyszenia Realizacji Praw Autorskich do Nagrań Dźwiękowych i Utworów Muzycznych SUISA, i stanowi depozyt Biblioteki Narodowej. Pozostałe kolekcje poza produktami z branży muzycznej, tom. in. Dokumenty z badań naukowych, audycje radiowe od 1932, czy zbiory fonograficzne Biblioteki Narodowej.
Przyjęte przez władze Szwajcarii rozwiązanie zabezpiecza istotną dla kultury i dziedzictwa narodowego Szwajcarii spuściznę audiowizualną, zapewniając jej w ten sposób również stabilne warunki funkcjonowania.
W tym roku mija również ćwierćwiecze powstania w Szwajcarskiego Archiwum Literatury, które funkcjonuje w strukturze Biblioteki Narodowej od 11stycznia 1991 roku- wówczas Landes Bibliothek. Inicjatorem powstania archiwum był światowej sławy dramaturgi malarz Friedrich Dürrenmatt(1921 -1990). Tuż przed śmiercią postanowił przekazać państwu swoją spuściznę pod warunkiem, że powstanie archiwum literatury szwajcarskiej. Pisarz zmarł 14.12.1990 nie doczekawszy jego otwarcia.
W związku z jubileuszem, biblioteka zaplanowała całoroczny cykl imprez, których motywem przewodnim jest modernistyczna awangarda literacka, w szczególności dadaizm, którego ojczyzną jest Szwajcaria. Na początku swojej działalności archiwum składało się z zaledwie 80 zbiorów i spuścizn. Archiwum zastąpiło dział rękopisów Biblioteki Narodowej i przejęło jego zasoby. Dziś składa się z ponad400zbiorów i spuścizn ze wszystkich stref językowych Szwajcarii. Jego kolekcja koncentruje się naliteraturzepo1900 roku, archiwach wydawnictw i spuściznach po uczonych. Wśród nich znajdują się zbiory dokumentacji po twórcach tego formatu co Albert Einstein, Reiner Maria Rilke.
Biblioteka Narodowa Szwajcarii (założona w 1895), w dużej mierze spełnia również funkcje wspólne z działalnością archiwów. Pod wspólnym dachem znalazły swoje miejsce zbiory instytucji zainicjonowanych przez podmioty społeczne lub prywatne, działających na niwie dokumentowania dziedzictwa kulturowego Helwetów, przy trosce i współudziale państwa.
Jolanta Leśniewska
AP Płock/O Kutno
Na podstawie:
Verein Schweizerischer Archivarinnen und Archivare