Centralny Instytut Archiwistyki (Instituto Centrale per gli Archivi), główna instytucja odpowiedzialna za metodykę archiwalną we Włoszech, opublikował obszerny dokument: „Włoskie normy dla opracowania haseł wzorcowych jednostek organizacyjnych osób i rodzin” (NIERA EPF – Norme italiane per l’eraborazione dei record di autorita archivistici di enti, persone, familie), będący przewodnikiem dla opracowania haseł wzorcowych dla opisu archiwalnego dokonywanego jeszcze w aktywnych jednostkach organizacyjnych. System całkowicie oparty jest o międzynarodową normą ISAAR(CPF), która stanowi kościec dla dwóch modułów systemu NIERA EPF. Pierwszy dotyczy opisu hasła wzorcowego i składa się z podbloków: części ogólnej, części opisu hasła podzielonego na trzy typy: jednostki organizacyjne, osoby i rodziny, oraz sposobu opisu relacji pomiędzy hasłami wzorcowymi. Moduł drugi to: Kryteria indywidualnego opisu twórcy (Criteri per l’individualizazione soggetto produttore) uzupełnione opracowaniami i dodatkami.
Prace nad systemem NIERA trwały dość długo. Rozpoczęto je 27 marca 2003 r. a zakończono 25 marca 2010 r.. Prowadzono je w ramach „Stałej konferencji dla relacji pomiędzy państwem,regionami, prowincjami autonomicznymi Trento i Bolzano, Narodowym Stowarzyszeniem Gmin Włoskich i Unii Prowincji Włoch” (Conferenza permanente per i rapporti tra lo Stato, le regioni, le province autonome di Trento e Bolzano, l’Associazione nazionale comuni italiani e l’Unione delle province d’Italia). Norma została zaprezentowana po raz pierwszy 17 grudnia 2011 r. w Peskarze w trakcie konferencji : „Pola archiwalne a sieci informatyczne”. NIERA EPF ma być narzędziem które dostarczy archiwom włoskim logicznej i spójnej metodyki pozwalającej identyfikować i opisywać w sposób jednoznaczny byty (hasła wzorcowe). Pozwoli jednoznacznie określać nazwy, miejsca, daty i określać relacje pomiędzy opisywanymi bytami. System służyć będzie przede wszystkim wszelkiego typu archiwom zarówno państwowym jak i samorządowym, ale także archiwom kościelnym, które brały czynny udział przy jego opracowywaniu.
Norma odwołuje się do wszystkich międzynarodowych standardów archiwalnych, sporej grupy norm ISO, grupy norm włoskich oraz do niezwykle interesującego projektu: HISCO (History of Work Information System) czyli międzynarodowej klasyfikacji zawodów historycznych i współczesnych (w projekt zaangażowane są obecnie: Belgia, Kanada Dania, Francja, Niemcy, Grecja, Wielka Brytania, Holandia, Norwegia, Portugalia, Hiszpania, Szwecja)
Włoski projekt NIERA EPF jest bardzo „mocnym” narzędziem metodycznym opisu archiwalnego poprzez, z jednej strony uzupełnienie, a z drugiej rozszerzenie haseł ISAARu, zdefiniowanie sporej ilości pojęć niezbędnych przy opisie twórców archiwaliów, których w międzynarodowej normie nie ma ze względu na jej uniwersalność i ogólny charakter. Narzędzie doskonale może byc wykorzystywane nie tylko we włoskiej archiwistyce.
Tekst normy:
red. Euride Fregani e Rossella Santolamazza, NIERA (EPF) Norme italiane per l’elaborazione dei record di autorità archvistici di enti, persone, famiglie. Linea guida per la descrizione delle entità con una sezione dedicata al soggetto produttore d’archivio, dicembre 2011, edizione prima, s. 220.
Instituto Centrale per gli Archivi normy włoskie
oprac. Adam Baniecki
AP Lubań