Dnia 26 listopada 2012 r. na Papieskim Uniwersytecie Św. Krzyża w Rzymie otwarta została interesująca wystawa pt. „Dyktatura vs nadzieja” (oryg. „Diktatura vs. naděje / Dittatura vs. speranza), z wyjaśniającym podtytułem „Prześladowania Kościoła katolickiego w Czechosłowacji 1948-1989”. Organizatorami przedsięwzięcia są: Ambasada Republiki Czeskiej w Rzymie, Archiwum Prezydenta Czech oraz Instytut Badań Reżimów Totalitarnych (Ústav pro studium totalitních režimů), czyli czeski odpowiednik polskiego Instytutu Pamięci Narodowej. Na otwarciu wystawy obecni byli m.in.: ambasador Republiki Czech przy Stolicy Apostolskiej dr. Pavel Vošalík, prezes Czeskiej Akademii Nauk prof. Jiří Drahoš, ambasador Polski przy Stolicy Apostolskiej Hanna Suchocka, kardynałowie Giovanni Coppa, Miloslav Vlk i Dominik Duka.
Wystawa, poprzez dokumenty i zdjęcia, umieszczone na 24 tematycznych planszach, ukazuje działania czechosłowackich władz komunistycznych skierowane przeciw Kościołowi katolickiemu. Celem wystawy jest ukazanie szerokiego spektrum prześladowań, jakie totalitarny reżim komunistyczny skierował przeciw Kościołowi rzymskokatolickiemu. Zaprezentowano konkretne narzędzi i techniki operacyjne, zmierzające do całkowitej likwidacji Kościoła i w ogóle życia religijnego społeczeństwa czechosłowackiego, a także pokazano stanowisko samego Kościoła w wobec tych działań i różnorodnych nacisków. Wystawa zwraca również uwagę na kontekst międzynarodowy, a przede wszystkim prezentuje materiały ukazujące stosunki czesko-watykańskie, szczególnie w odniesieniu do losów poszczególnych osób, które znalazły się na emigracji (np. kardynał Josef Beran, kardynał Thomas Špidlík). Zaprezentowano wiele dotąd niepublikowanych dokumentów, jak osobisty list Jana Pawła II do Gustava Husaka (I sekretarza
Komunistycznej Partii Czechosłowacji) oraz liczne nieznane zdjęcia, pochodzące z archiwów byłej Służby Bezpieczeństwa, prezentujące inwigilację przywódców Kościoła i katolickich dysydentów.
Wystawa nawiązuje również do duchowych tradycji Czech i narodowych świętych, zwłaszcza w kontekście rozwoju środowiska katolickiego w ramach kontaktów z papiestwem, upamiętniając w ten sposób 50-tą rocznicę II Soboru Watykańskiego. Podkreślono na niej duchowe dziedzictwo Czech, wywodzące się od świętych misjonarzy Cyryla i Metodego, przez co z kolei ekspozycja stanowi znaczący wkład czeskich archiwistów i historyków w obchody zbliżającej się 1150-rocznicy przybycia misji obu patronów Europy na ziemie czeskie.
Organizację wystawy wsparli też: Konferencja Episkopatu Czech, Archiwum Narodowe w Pradze oraz Instytut Historii Czeskiej Akademii Nauk. Patronat honorowy nad wystawą objęli: kardynał Tarcisio Bertone – sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej, Miroslava Nemcova – przewodnicząca Izby Deputowanych czeskiego parlamentu, kardynał Dominik Duka – arcybiskup Pragi i prymas Czech oraz prof. Jiří Drahoš – prezes Czeskiej Akademii Nauk. Wystawa będzie czynna do końca stycznia 2013 r.
oprac. Ivo Łaborewicz
AP Jelenia Góra
Więcej na stronach:
Česká archivní společnost (ČAS)