NIEMCY: Wrześniowe debiuty portali archiwalnych

Jesień tego roku w Niemczech zaowocował inauguracją działalności dwóch portali o charakterze archiwalnym- Archivportal D i LeMO czyli „Lebendiges Museum Online”, w realizację których obok archiwów różnej proweniencji zaangażowane były muzea, biblioteki instytuty naukowe.
Znaczącym wydarzeniem 84 już Dni Archiwów Niemieckich, odbywających się w tym roku w Magdeburgu pod hasłem „Archiwa na nowych szlakach- użytkownicy, udostępnianie, korzyści”, było uruchomienie nowego portalu  Archivportal-D. Użytkownicy archiwów czekali na jego otwarcie od 2010 roku. Portale internetowe udostępniające dobra kultury narodowej są w Niemczech stałym elementem upowszechnia wiedzy  w ramach realizacji idei szerokiego dostępu społecznego  do zasobów instytucji życia publicznego. Niemieckie archiwa są również aktywnymi uczestnikami wielu europejskich portali udostępniających zasoby szeroko rozumianych dóbr kultury o charakterze ogólnym jak  Europena, Apenet   oraz tematycznych, takich jak  np.  Monasterium, Bersnstein, Arche.  Cały też czas powstają nowe ciekawe inicjatywy. Projekt zainicjowany  został 2010 r. przez  instytucje kultury i nauki posiadające duże doświadczenie w dziedzinie digitalizacji zasobów, mający na celu stworzenia Niemieckiej Biblioteki Cyfrowej  (Deutsche Digitale Bibliothek DDB) Uczestnikami projektu było 13 instytucji działających w ramach „sieci współpracy” Kompetenznetzwerk, w tym 2 archiwa:  Bundesarchiv i  Landesarchiv Baden–Württemberg, a ponadto: Bayerische Staatsbibliothek, Bibliotheksservicezentrum Baden–Württemberg, Brandenburgische Landesamt für Denkmalpflege und Archäologische Landesmuseum, , Deutsche Filminstitut, Deutsche Nationalbibliothek,, Max–Planck–Institut für Wissenschaftsgeschichte, Niedersächsische Staats- und Universitätsbibliothek Göttingen, Sächsische Landesbibliothek – Staats– und Universitätsbibliothek Dresden, Stiftung Historische Museen Hamburg, Kulturamt der Stadt Düsseldorf i Stiftung Preußischer Kulturbesitsa. DDB prezentuje zasoby bibliotek, muzeów, archiwów wraz z inwentarzami archiwalnymi, instytucji naukowych, opieki nad zabytkami a także zbiory audiowizualne.

Część archiwalna portalu wydzielona została  w oddzielnym projekcie Archivportal-D, który realizowane są wyspecjalizowane w dziedzinie digitalizacji archiwa i instytucje powiązane: Landesarchiv Baden-Württemberg, Archivschule Marburg, Landesarchiv Nordrhein-Westfalen, Sächsische Staatsarchiv i Fachinformationszentrum (FIZ) Karlsruhe – Leibniz-Institut für Informationsinfrastruktur. Projekt sfinansowany został przez Deutschen Forschungsgemeinschaft (DFG), instytucję od lat zaangażowaną w wspieranie upowszechniania zasobów archiwalnych. Uzupełnianie się obu projektów pozwala na uzyskanie efektu synergicznego np. poprzez wspólne użytkowanie  infrastruktury DDB w  procesie łączenia danych i treści. Fachinformationszentrum Karlsruhe jako operator, Landesarchiv Baden–Württemberg jako członek Kompetenznetzwerk są gwarancją zrównoważonego współdziałania z DDB.
Do prezentacji  pomocy archiwalnych zastosowano EAD (Encoded Archival Description), który jest standardem (amerykańskim) zapisu informacji o zasobach archiwalnych, ułatwiających przede wszystkim retrokonwersję dawnych pomocy archiwalnych na formę elektroniczną. Jest on też zgodny z ISAD (G), określa bowiem jego strukturę prezentacji w Internecie. Standard był przedmiotem opracowania zespołu naukowego (Arbeitsgruppe) EAD (DDB)  w Landesarchivs Baden-Württemberg pod kątem wykorzystania go do budowy portalu-http://www.landesarchiv-bw.de/ead.   
Drugim uruchomionym portalem jest LeMO –  „Lebendiges Museum Online”, stworzone jako wirtualne muzeum historii od zjednoczenia Niemiec w 1871 roku, aż po czasy współczesne. Portal skierowany jest zwłaszcza do młodych ludzi, studentów i nauczycieli, do bezpośredniej konfrontacji ze źródłami historycznymi. Głównymi twórcami portalu jest Bundesarchiv oraz Deutschen Historischen Museums i Stiftung Haus der Geschichte der Bundesrepublik Deutschland. Portal udostępnia dokumenty, filmy i zdjęcia wraz z profesjonalnym komentarzem historycznym.
O tym, że prezentacja zasobu archi-walnego w „necie” jest jednym z najważniejszych wyzwań jakie stoją przed archiwami w społeczeństwie informacyjnym, nikogo już nie trzeba przekonywać. Należy mieć również świadomość, jak wiele jest jeszcze do zrobienia, i że w zasadzie jesteśmy na początku tej drogi.

Na podstawie:,  https://www.archivportal-d.de/info/about/  i http://www.dhm.de/lemo/
Archivportal-D , LEMO Lebendiges Museum Online

Jolanta  Leśniewska
AP Płock Oddział Kutno