Doroczna Konferencja Międzynarodowej Rady Archiwów zakończyła się przyjęciem 29 listopada 2017 r. deklaracji „siedmiu zobowiązań” (la declaración de siete compromisos).
Poniżej prezentujemy jej roboczy przekład na język polski.
Deklaracja z Meksyku,
podjęta przez Międzynarodową Rade Archiwów na dorocznej konferencji ALA* – ICA, Meksyk, listopad 2017
Preambuła
W czasie XX kongresu archiwów, który odbył się w Seulu w Korei Południowej, w grudniu 2016 r., MRA wytworzyła „komunikat z Seulu”, który opisał działania, jakie MRA powinna byłaby prowadzić w trakcie następnych czterech lat. Zaangażowały one MRA w aktywność na następujących polach:
– rozpoznanie dokumentów archiwalnych jako źródeł unikatowej i niezastąpionej formacji
– promowanie polityki przechowywania dokumentów cyfrowych, przez co należy rozumieć trwałe przechowywanie i dostępność do cyfrowej spuścizny ludzkości
– trwałe finansowanie i rozwój zasobów ludzkich
– wsparcie strategicznych inicjatyw organizacji międzynarodowych takich jak UNESCO, ONZ, Przymierze na Rzecz Otwartego Rządu (Open Gouvernment Partnership)
– wzmocnienie współpracy międzynarodowej
Na zakończenie rocznej konferencji ALA – ICA w Meksyku, w listopadzie 2017 r., potwierdzamy nasze trwałe zaangażowanie w powyższe działania. Tak jak uczyniliśmy to w Seulu w 2016, uznajemy szybki rozwój technologii i silną konieczność popracowania przez naszą wspólnotę polityki i systemów kontroli, które sprostają wymaganiom społeczeństwa informacyjnego. Zaangażujemy się we wsparcie rozwoju polityk publicznych, które faworyzowałyby w sposób adekwatny i odpowiedzialny trwałą dyspozycyjność dostępu do archiwów publicznych z korzyścią dla społeczeństwa.
Temat konferencji – „Archiwa, obywatelskość i interkulturowość- spowodował istotną wymianę i refleksje na temat wyzwań, z którymi konfrontują się rządy, podmioty gospodarcze i społeczeństwo obywatelskie. Coraz bardziej widzimy, że zarządzanie archiwami jako źródłami pamięci, jako dowodami i jako spuścizną dokumentlną ma głęboki wpływ na prawa człowieka, dostęp do informacji, ochronę danych osobowych i branż twórczych.
Deklaracja
Potwierdzając nasze zaangażowanie w sprawy sformułowane w „Komunikacie z Seulu” MRA;
Rozumiejąc rolę i odpowiedzialność archiwów w zarządzaniu informacją dla dobra publicznego;
Biorąc pod uwagę główne współczesne tendencje w polityce informacji i dokumentacji;
Będąc świadomą korzyści, jaki daje stały dostęp do informacji dla społeczeństwa;
Angażujemy się w:
1. Wyrażeniu naszego zaniepokojenia, z pomocą wszelkich odpowiednich środków, wobec ogólnej koncepcji „prawa do zapomnienia”, odnoszącej się do wymiarów terytorialnych. O ile osoby powinny mieć prawo do ochrony swojego życia prywatnego, to rządy i przedsiębiorstwa są zobowiązane do sprawozdawczości, a obywatele maja prawo do dostępu do informacji objętych legalnym interesem publicznym. Żadne społeczeństwo nie może zapominać swoich obywateli lub swoich czynów i żaden podmiot odpowiedzialny nie może nakazać kasacji jakiegokolwiek ze swoich własnych działań, aby nie mieć sprawozdania z podjętych środków. To ryzyko niosłoby następujące konsekwencje: zapomnienie przeszłości oznacza zaprzeczenie przeszłości; zaprzeczenie przeszłości oznacza bezkarność, wymazywanie teraźniejszości i zakłócanie konstrukcji przyszłości.
2. Działać dla zachowania cyfrowej spuścizny dokumentalnej ludzkości. Musimy się zaangażować, wspierać, szybko przyjmować nowe technologie z powodu korzyści, które ze sobą niosą; musimy także zachowywać obecną informację cyfrową, aby mogła być dostępna w przyszłości. Nie możemy dopuścić do tego, aby technologie stały się przestarzałe i nieczytelne, a w konsekwencji odmówić przyszłym pokoleniom możliwości ocenienia cyfrowej spuścizny ludzkości. W tym celu MRA angażuje się w inicjatywę „Pamięć Świata – PERSIST**” UNESCO.
3. Interweniować, aby dokumenty publiczne znajdujące się w domenie publicznej były dostępne i osadzone w swoim kontekście. Sprzeciwiamy się cenzurze lub filtracji poprzez narzędzia i silniki wyszukiwawcze w sieci, które uniemożliwiałyby wgląd w legalną dokumentację publiczną.
4. Przypominamy, że archiwa są intelektualnym nasieniem które promuje interakcje pomiędzy kulturami i komunikację pomiędzy ludzkimi grupami o różnych zwyczajach i różnej identyfikacji; potwierdzamy także kierunek który uniemożliwia jednej grupie kulturowej dominować nad inną, preferujemy równość, godność, harmonijną koegzystencję oparte o szacunek dla różnorodności przy jednoczesnym uniknięciu wszelkich form wykorzystania.
5. Zachęcamy rządy i najważniejszych decydentów do określania norm prawnych i wdrażania ich w obszarze prawa autorskiego, a węziej w obszarze działania archiwów w poszczególnych krajach, co powoli wzmocnić ich wzajemne związki dla stanowienia prawa o dostępie do informacji.
6. Zachęcamy do współpracy międzynarodowej pomiędzy krajami, instytucjami bezpieczeństwa państwowego, Interpolu, instytucji archiwalnych i organizacji międzynarodowych celem prewencji i przeciwdziałaniu przemytowi spuścizny archiwalnej. Sukces tej operacji będzie zagwarantowany tylko wtedy, jeżeli rządy będą wrażliwe na wartość spuścizny archiwalnej i będą ją chronić poprzez działania prawne, które nie sankcjonują nielegalnych praktyk. Zachęcamy do tworzenia sieci narodowych i ponadnarodowych celem prewencji w walce przeciwko przemytowi.
7. Wspieramy opracowanie przez organizacje międzynarodowe procedur aby uniemożliwiać straty spuścizny kulturalnej spowodowane katastrofami naturalnymi lub konfliktami zbrojnymi.
*ALA – Asociación Latinoamericana de Archivos
** PERSIST UNESCO patrz: „Archiwa: Dowody, bezpieczeństwo i prawa obywatelskie” Konferencja w Reykjaviku
Więcej: Con la declaración de siete compromisos, concluye en México la Conferencia del Consejo Internacional de Archivos
Opracował i tłumaczył
Adam Baniecki
AP Wrocłw O/Bolesławiec