Wśród wielu projektów realizowanych przez Landesarchiv BadenWürttemberg uwagę zwraca finalizacja dużego przedsięwzięcia zapoczątkowanego już 25 lat temu, a mianowicie stworzenie potężnej bazy danych dotyczącej emigracji ludności z terenu zachodnio -południowych Niemiec na przestrzeni czasu od połowy XVIII wieku do lat 30 wieku XX.
Landesarchiv Baden- Württemberg
Cała baza składająca się z ponad 250 tys. rekordów łączy dwie części: jedna obejmuje teren byłego wielkiego Księstwa Badenii i zawiera 200 tys. danych opracowywanych 10 lat przez Wolfganga Müllera, druga część stworzona przez Hansa Glatzle w ciągu 25 lat żmudnej kwerendy zawiera 53 tys danych dotyczących emigracji z terenu Wirtembergii. Obie części określane są nazwiskami ich twórców, czyli „Müller-Datenbank” i „Glatzle-Datei”. Na szczególną uwagę zasługuje tu postać Hansa Glazle, z zawodu handlowca, który po przejściu na emeryturę, realizując swoją pasję i zainteresowania przez ponad 20 lat, społecznie zbierał informacje do bazy i opracowywał statystykę tego zjawiska społecznego. W przypadku pracy wykonanej przez W. Müllera stworzenie bazy było prostsze, ponieważ jeszcze przed II Wojną Światową w Generallandesarchiv Karlsruhe stworzono kartotekę XIX -wiecznej emigracji. Bazę tworzą dane zebrane z Hauptstaatsarchiv Stuttgart, Generallandesarchiv Karlsruhe i Staatsarchiv w Ludwigsburgu, Sigmaringen i Freiburgu. Łącznie baza danych dotyczy około miliona osób, ponieważ najczęściej jeden rekord obejmuje kilkuosobową rodzinę.
Baza danych posiada system informacji geograficznej Geographisches Informationssystem (GIS), który w trakcie wyszukiwania wskazuje jednocześnie miejsce, z którego wyjeżdżali emigranci. System pozwala wyszukiwać informacje na wiele sposobów i uwzględnia różne warianty potrzeb wyszukiwawczych. Możemy szukać tam konkretnych osób, ale również otrzymamy informację wpisując np. kraj lub kontynent docelowy emigracji w interesujących nas przedziałach czasowych. Formularz szczegółowych danych emigranta zawiera 32 pola opisu, które najczęściej z powodu braku informacji nie w pełni mogły być wypełnione. Jest to jednak znakomita baza danych dla poszukiwań genealogicznych, do których bardzo mocno zachęca samo archiwum, a jednocześnie bogaty zbiór danych źródłowych do badania procesów społecznych, politycznych i gospodarczych tego regionu Niemiec. Opracowano również statystykę emigracji pod względem ilości wyjazdów w okresach 10-letnich, uwzględniającą powody i cele oraz geografię tych wyjazdów. Jak się okazuje na ziemie polskie pod zaborami w XIX wieku trafiło 2 522 rodzin/osób z trenu Badenii Wirtembergii. Baza danych stworzona w regionalnym archiwum ze względu na zasięg zjawisk migracyjnych ma charakter międzynarodowy, przez co wnosi również ciekawe i nowe wątki do historii ziem polskich.
Jolanta Leśniewska
AP Kutno