Narodowe Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej 1941-1945, Ministerstwo Kultury Ukrainy, Ukraiński Instytut Pamięci Narodowej, Centralne Państwowe Kino- foto- fono- Archiwum Ukrainy im. G. S. Pszenicznego (Центральний державний кінофотофоноархів України ім. Г. С. Пшеничного) zapraszają do odwiedzenia wystawy poświęconej pamięci ukraińskich więźniów największego obozu koncentracyjnego hitlerowskich Niemiec i tych, którzy go wyzwolili, otwartej uroczyście 26 stycznia 2015 r. na terenie kompleksu Narodowego Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej w Kijowie. Auschwitz – jeden z największych obozów zagłady hitlerowskich Niemiec, który utworzono na terytorium okupowanej Polski – stał się dla świata symbolem Holokaustu, ludobójstwa i terroru. Przez obóz mogło przejść co najmniej 1,3 mln osób, z czego 1,1 mln zostało zamordowanych. Oprócz Żydów i Polaków, których – spośród przedstawicieli różnych narodowości – w Auschwitz zginęło najwięcej, były też tysiące innych, w tym Ukraińcy, których przez Auschwitz przeszło około 15 tysięcy osób.
W dniach 17-21 stycznia 1945 roku hitlerowcy zbrodniarze zarządzili ewakuację w głąb Trzeciej Rzeszy ok. 60 tysięcy więźniów, którzy jeszcze byli zdolni do wyjścia. „Marsz śmierci”, do stacji kolejowej w Wodzisławiu Śląskim, pochłonął ok. 15 tysięcy ofiar, zmarłych i zamordowanych.
Jako pierwsi, obozowe bramy, 27 stycznia 1945 roku, otworzyli żołnierze 60 Armii 1 Frontu Ukraińskiego, 100 Lwowskiej Dywizji Strzeleckiej, z batalionu majora Anatolija Szapiro, znajdując około 7 tysięcy ocalałych więźniów.
Eksponaty wystawy pochodzą ze zbiorów Narodowego Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej 1941-1945, a także z Museum Pamięci Narodu Żydowskiego i Holokaustu na Ukrainie (w Dniepropietrowsku).
Wśród eksponatów – obrazy, rysunki i grafiki autorstwa artysty-malarza, żołnierza Armii Czerwonej, Zinowija Tołkaczewa, który jako jeden z pierwszych ujrzał Auschwitz po wyzwoleniu. Wstrząśnięty tym, co zobaczył, stworzył serię rysunków pt. „Auschwitz” i „Kwiaty Oświęcimia”.
Zwiedzający mogą obejrzeć także materiały dokumentalne z wyzwolenia Auschwitz i jego więźniów, jeńców wojennych, członków ukraińskiego ruchu wyzwoleńczego, „Ostarbeiteren”, Żydów z Ukrainy.
Więcej:
Narodowe Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej
Центральний державний кінофотофоноархів України імені Г. С. Пшеничного
oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica